Ядро уруши инсоният учун катта фожиа ҳисобланса-да, олимлар айтишига кўра, ерда ундан ҳам катта таҳдидлар мавжуд. Бу таҳдидлар нафақат илмий фантастика, балки олимларнинг ҳисоботлари ва тарихий тадқиқотларига асосланган воқеалардир. Улардан энг ёқимсизлари шундан иборатки, бу хавфларнинг баъзилари глобал масштабда инсоният учун жуда катта хатар бўлиши мумкин.
Супервулқон – Ер остидаги катта хавф
"Вулқон"ни кўпчилик билади, лекин супервулқон бутунлай бошқа ҳодиса. Бу – шахсий вулқон эмас, балки бутун қитъани парчалашга қодир бўлган ер ости тизими. Масалан, АҚШдаги Йеллоустоун улкан вулқони, ўзида минглаб куб километр ҳажмдаги сув омборини яширади. Олимлар тахмин қилишича, шунга ўхшаш вулқон атрофдаги соҳаларни қуритиш ва глобал совишга сабаб бўлиши мумкин.
Астероиднинг Ерга қулаши
Ер мунтазам равишда коинот чиқиндилари билан тўқнашади. Вақт отиши билан улар катта таҳдидга айланиши мумкин. Масалан, 66 миллион йил аввал Чиксулуб астероиди ерга уриб, динозаврларни йўққа чиқарган. Замонавий астрономлар катта астероидларни кузатишади, аммо бу "меҳмонлар"нинг келиши инсонлар учун ҳалокатли бўлиши мумкин.
Янги пандемия хавфи
XXI аср вирусларнинг тизимга жиддий таҳдид солишини кўрсатди. COVID-19 барчамизга маълум бўлган вирус, узоқ йиллар давомида дунё иқтисодиётини қайта қуришга олиб келди. Энди эса, янги вируслар ва биоинженерия билан боғлиқ хавфлар инсонлар учун халқаро урушларга қараганда кўпроқ хавф туғдиради.
Глобал иқлим ўзгариши – катта хавф
Иқлим ўзгариши инсонлар ҳаётига ҳар куни ўзгаришлар киритмоқда. Бу жараён глобал миқёсда жуда катта хавф туғдиради. Тўсилиш ва қуруқчилик, кўчишлар ва музликлар ерни ўзгартириши мумкин. Глобал иқлим ўзгаришлари ёки Сибирнинг абадий музлигидан метан чиқиши сайёра учун катта хатар бўлиб қолиши мумкин.
Сунъий интеллект ва технологик хавфлар
Технологиялар ҳаётимизни осонлаштирса-да, янги турдаги хавфлар ҳам келтириб чиқаради. Сунъий интеллектнинг ривожланиши инсонлар учун янгидан-янги таҳдидлар туғдириши мумкин. Илмий фантастикада бундай сценарийлар кўрсатилади, лекин бу ҳолат аслида пайдо бўлиши мумкин ва бу бизнинг рақобат қилиш имкониятига эга бўлишимизга халақит бериши мумкин.
Киберҳужумлар ва инфратузилма хавфи
Дунё технологиятга кўп қарам бўлган ҳолда, киберҳужумлар глобал инфратузилмаларни бузиши мумкин. Агар бу хавфлар амалга ошса, иқтисодий тизимлар, транспорт, тиббиёт ва ҳарбий инфратузилма жабрланиши мумкин. Бу эса инсониятнинг аҳволига жиддий таъсир кўрсатиши мумкин.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
