Умуртқа поғонаси чурраси узоқ вақт давомида ўзини намоён қилмаслиги мумкин. Уни қандай аниқлаш мумкин ва ундан қутулиш учун нима қилиш керак? Келинг, қуйида батафсилроқ кўриб чиқайлик.
Чурра нима?
Умуртқалар амортизация билан таъминланади — унинг роли умуртқа поғонаси дисклари томонидан амалга оширилади. Улар думалоқ, кичик ёстиқчалар каби қаттиқ ташқи қатлам (ҳалқа) билан ўралган.
Диск чурраси диск ядросининг бўлаги бўлиб, ҳалқадан ташқарига умуртқа поғонасидаги бўшлиқ орқали сурилади. Чуррага айланган умуртқа поғонаси дисклари, одатда, дегенерациянинг дастлабки босқичида бўлади. Умуртқа поғонаси канали чекланган бўшлиққа эга, бу орқа мия нерви ва умуртқа поғонаси дискнинг кўчиб чиққан бўлаги учун етарли эмас. Шу сабабли диск асабга босим беради, бу эса кучли оғриқни келтириб чиқаради.
Чурра умуртқа поғонасининг ҳар қандай қисмида пайдо бўлиши мумкин, аммо кўпинча белнинг пастки соҳаси ва бўйин соҳасида учрайди. Оғриқ берадиган жой қайси қисмнинг зарарланганига боғлиқ.
Сабаблари
- ҳаддан ташқари стресс ёки жароҳат;
- диск материали табиий равишда ёш улғайгани сайин эскиради ва уни ушлаб турадиган лигаментлар заифлаша бошлайди. Бу чуррага олиб келиши мумкин;
- генетик мойиллик. Баъзилар ирсият туфайли патологияга кўпроқ мойил бўлишлари эҳтимоли кўпроқ.
Умуртқа поғонаси чуррасининг белгилари
Диск чуррасининг белгилари унинг жойлашиши ва ҳажмига қараб фарқланади. Агар у асабга босим бермаса, бемор белнинг пастки қисмида бироз оғриқ сезиши ёки оғриқ умуман бўлмаслиги мумкин. Босим бўлса, асаб ўтадиган жойда оғриқ, уйқусизлик, заифлик кузатилади. Одатда, чуррадан олдин одам узоқ вақт давомида белнинг пастки соҳасида оғриқ ҳис қилади (доимий ёки қисқа, лекин такрорий).
Бел соҳасида: Бу ерда нервларга босим оғриқ, бел соҳасининг қизиши, оёққа тарқаладиган санчиқли оғриқ ва уйқусизликка олиб келиши мумкин. Асосан, таъсир бир томонда (чап ёки ўнг) сезилади. Бу оғриқ кўпинча электр токи уришига ўхшайди. Тик турганда, юрганда ёки ўтирганда кучайиши мумкин. Таъсирланган томонда оёқни текислаганда ҳолат ёмонлашиши кузатилади.
Бўйин соҳасида: Бу ердаги белгилар бўйин ёки елкалар орасидаги тушунарсиз ёки ўткир оғриқни ўз ичига олади. Оғриқ қўлдан бармоқларга тарқалади, қўл ёки билакда уйқучанлик ёки санчиқ туради. Бўйиннинг муайян позициялари ёки ҳаракатлари билан оғриқ кучаяди.
Шифокорга қачон мурожаат қилиш керак?
Оғриқ 2-4 ҳафтадан ортиқ давом этса, ташхис қўйиш ва даволаш учун шифокор билан маслаҳатлашиш керак.
Агар оёқ-қўлларда ниҳоятда заифлик сезилса, тўғри ичакда сезувчанлик йўқолса, саратон тахмини қўйилган ёки яқинда инфекция аниқланган бўлса ёки оғир жароҳатларда шошилинч текширув зарур.
Умуртқа поғонаси чурраси: даволаш
Жарроҳлик талаб этилмайдиган усуллар
Кўпинча умуртқа поғонаси чуррасини жарроҳлик амалиётисиз даволаш мумкин. Дастлабки аломатларда орқа мия нервларининг яллиғланишини камайтириш учун бир неча кундан бир неча ҳафтагача паст, оғриқсиз фаоллик даражасига ўтиш тавсия қилинади.
Даволаш учун қуйидаги усуллар муваффақиятли қўлланилади:
- енгил ва ўртача оғриқлар учун таблеткалар ёки эпидурал инекция (умуртқа поғонасига) кўринишидаги препаратлар ёрдам беради;
- тос аъзоларини чўзишга қаратилган усуллар, массаж, криётерапия, ултратовуш усуллари, мушакларнинг электр стимуляцияси ва чўзилиши.
Жарроҳлик
Белдаги чуррани даволаш учун жарроҳлик амалиёти ўтказилиши мумкин. Консерватив усуллар оғриқни камайтирмаса ёки бутунлай тўхтатмаса, жарроҳлик амалиёти талаб этилади. Операция усулини танлаш учун беморнинг ёши, соғлиғининг умумий ҳолати ҳисобга олинади.
Жарроҳлик амалиёти қуйидаги ҳолларда ўтказилади:
- оғриқ нормал ҳаётга халақит берганда;
- тик туришга, юришга қийналганда;
- неврологик касалликлар ривожланиш хавфи туғилганда, масалан, оёқларнинг кучсизлиги ёки уйқучанлиги;
- ошқозон-ичак тракти ва сийдик пуфагида салбий ўзгаришлар юз берганда;
- дори-дармонлар ва физиотерапия ёрдам бермаганда.
