Юртдан айрилганлар умидсизликда

1959-йилда Хитой ҳукмронлигига қарши қўзғолон муваффақиятсиз тугагач, минглаб тибетликлар Далай Лама бошчилигида хавфли Ҳимолой довонларидан ошиб Ҳиндистонга етиб келган. Бу ерда улар диний ва маданий алоқалар асосида қабул қилинган бўлса-да, орадан ўтган ўнлаб йилларда ҳам фуқаролик олиш имконига эга бўлмади.

Бугунги кунда Ҳиндистонда 70 мингга яқин тибетлик яшайди. Улар ҳар беш йилда янгиланиши керак бўлган махсус рўйхат гувоҳномаси билан ҳаёт кечиради. Паспорт олиш учун эса гувоҳномадан воз кечиш талаб қилинади, бу эса кўпчилик учун ўз миллийлигини йўқотишдек туюлади.

Ёши катта авлод ватанни хавф туфайли тарк этганини айтади, ёшлар эса ҳеч қачон у ерда туғилмаган ва яшамаган бўлса-да, тил, маданият ва мансублик ҳиссини йўқотаётганидан куйинади. Ҳуқуқларнинг чекланганлиги иш, саёҳат ва таълим имкониятларини ҳам торайтиради.

Сўнгги йилларда кўплаб тибетликлар АҚШ ва Канада каби давлатларга ўқиш ёки иш визаси орқали кўчиб кетмоқда. Айримлар эса фуқаролик олиб, кейинчалик Тибетга бориб оиласини кўриш умидида.

Яқинда 90 ёшини нишонлаган Далай Лама ворисини ўзи тайинлашини эълон қилди. Тибетликлар учун унинг ҳаёти халқаро эътибор кафолати бўлиб қолмоқда, аммо кўпчилик унинг вафотидан кейин қўллаб-қувватлаш заифлашишидан хавотирда.