Кўринмас душман: қаҳвани керагидан ортиқ истеъмол қилаётганингизни англатувчи аломатлар

^{Фото: Marie Claire}
Кўпчилик учун қаҳва кун давомида ажралиш қийин бўлган ичимликдир. Албатта, ҳамма нарсанинг меъёри бўлганидек, қаҳвани ҳам керагидан ортиқ истеъмол қилишнинг салбий жиҳатлари мавжуд.

Кўп қаҳва ичаётганликнинг аниқ белгилари мавжуд. Улар орасида овқат ҳазм қилиш муаммолари, спиртли ичимликларга қарамлик, юқори қон босими, диарея, бош оғриғи кузатилади. Улар юрак уриши тезлаштириши, иштаҳанинг камайиши, уйқусизликни келтириб чиқариши ва асаб тизимининг ҳаддан ташқари зўриқиши, нафас олишни кучайтириши мумкин. Аммо яна бир қанча оқибатлар ҳам борки, улар ҳақида ҳамма ҳам билмайди.

Қаҳва сизнинг шеригингиз
Агар қаҳва кун давомида иш ва ҳаёт жараёнларида иштирок этса, бу ҳақда жиддий ўйлашга арзийди. Агар тўсатдан у топилмай қолса нима бўлади? Инсон нафақат кофеин таъсирига, балки уни тайёрлаш билан боғлиқ кундалик ишларга, дўстлар билан қаҳвахоналарда бемалол ичишга кўникади. Хушбўй ичимлик бизнесни кечиктириш ёки суҳбатни янада ёқимли қилиш учун баҳонага айланади.

Бирдан қизариб кетиш бошланади
Бир чашка қаҳва ичилгандан 15-25 дақиқа ўтгач, ҳаво исиб, бўғилаётгандек туйилиши мумкин. Бу тасодиф эмас. Хушбўй ичимлик таркибидаги моддалар, ўртача истеъмол қилингандагина организм учун фойдалидир. Аммо уларнинг ортиқча бўлиши юзнинг териси ва тананинг юқори ярмининг кутилмаган қизариши ва қизиб кетиш ҳиссиётларини келтириб чиқаради. Қоннинг ивиши, бош айланиши пайдо бўлиши мумкин. Бу белгиларни қаҳва билан боғлаш ҳеч кимнинг хаёлига келмайди. Аммо нохуш аломат пайдо бўлса, чашка сонини камида ярмига камайтиришга ҳаракат қилинг.

Оғиз ва тилнинг қуриши ва ҳолсизлик
Бундай вақтда инсон уйқудан турганда ҳам кучли чарчоқни ҳис қилади. Вақт ўтиши билан тез-тез ва барқарор қаҳва ичиш билан организм кофеин таъсирига чидамли бўлиб қолади ва бу дозани оширишга мажбур қилади. Агар кун давомида оддий сув ичиш одати бўлмаса, бу умумий ҳолатни янада кучайтиради. Шундай қилиб, қаҳва организмни сувсизлантиришга олиб келиши мумкин. Кўзнинг шишасимон қисми 90 фоиз сувдан иборат. Назоратсиз қаҳва ичиш кўриш қобилиятининг бузилишининг сабабларидан биридир. Бундан ташқари, ўта чарчаш ва уйқунинг сифати бузилади. Кунига 2-3 чашка қаҳва зарар қилмайди, лекин ундан кўпи, сув етишмаслиги ва мувозанатли овқатланиш учун зарарли бўлиши мумкин.

Хотиранинг сусайиши
Албатта, хотира билан боғлиқ муаммоларни қаҳва билан боғлашни ҳеч ким истамайди. Аммо стресс давом этса ва тетиклантирувчи ичимлик билан мустаҳкамланса, норепинефриннинг кўплиги мияга шафқатсиз зарар етказиши мумкин. Устма-уст қаҳва ичиш эса вазиятни янада кучайтиради. Хушбўй қаҳвага бўлган муҳаббат икки карра зарар. Улардан бири гиперактивлик, иккинчиси депрессия ва хотира бузилишидир.

Сочлар ва тирноқлардаги салбий ўзгаришлар
Тирноқлар мўртлашяптими? Эрталаб сочлар таралганда, тароқ соч толаларига тўлиб кетдими? Бунинг сабаби қаҳва истеъмолининг кўпайиши ва кальций миқдорининг пастлиги бўлиши мумкин.

Соғлом одамда бир чашка қаҳва фақат 2-3 мг минерални йўқотади. Аммо метаболизм билан боғлиқ муаммолар мавжуд бўлса ва кунига 6-9 чашка қаҳвани мунтазам равишда истеъмол қилиш натижасида кальций йўқотилишига олиб келиши мумкин.

Унинг биринчи белгиси соч ва тирноқлар ҳолатининг ёмонлашувидир. Организмнинг бу қисмлари ҳаётий аҳамиятга эга эмас, шунинг учун озуқа моддалари биринчи навбатда у ердан ювилади. Аммо бу фавқулодда чоралар кўриш зарурлигини англатувчи биринчи аломатдир. Ҳеч бўлмаганда, дастлаб қаҳвани овқат билан ичмаслик ва минералларга бой овқатлардан алоҳида истеъмол қилиш тавсия этилади.

Бел ва оёқда оғриқ
Бел ва оёқдаги оғриқлар танадаги темир танқислиги белгиси бўлиши мумкин. Қаҳва таркибидаги танинлар минералнинг сўрилишига салбий таъсир қилади. Бунинг учун текширувдан ўтиш ва организмни темир танқислиги аниқлаш лозим. Кофенинг 80 фоизини сув билан алмаштириб, рационга темирга бой маҳсулотлар қўшиш тавсия этилади.

Сабабсиз стрессга тушиш
Одатий иш, одатий кино, дўстлар билан кечки анъанавий суҳбатлар ва сиз ўзингизни ёмон ҳис қиласиз. Депрессия қаҳвага қарамликнинг белгиси бўлиши мумкин. Кофеин организмдаги Д витамини даражасига таъсир қилади, бу эса липидлар алмашинувида ўзгаришларга олиб келади. Ёғларнинг сўрилишини бузилиши ёғда эрийдиган витаминларга салбий таъсир қилади.

Улардан энг муҳими, кайфият кўп жиҳатдан боғлиқ бўлган Б витаминлари. Д витаминининг пасайиши асаб тизимига, гипофиз ва гипоталамуснинг ишига, гормонал тизимга ва қалқонсимон безга бевосита таъсир қилади.

Қаҳва, Кўп истеъмол қилиш, Ортиқча ичиш, Хотира сусайиши, Қон босими “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг