17:20 / 11.02.2025

AQSh sanktsiyalari rubl kursiga kuchli zarba bera oladimi?

Jo Bayden prezidentligining soʻnggi kunlarida Vashington tomonidan Rossiya neftiga qarshi joriy etilgan Amerika sanktsiyalari Rossiya iqtisodiyotining oʻnlab milliard dollar eksport daromadlarini yoʻqotishiga olib keladi va dollar kursi ikki yil ichida 130 rubldan oshadi. Bu prognoz Rossiya hukumatiga yaqin boʻlgan Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash markazi tomonidan 10 fevral, dushanba kuni chop etilgan tahlilda keltirilgan.

Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash markazi ma'lumotlariga koʻra, «Gazprom neft», «Surgutneftegaz» va Rossiya «soyadagi floti»ning 180 dan ortiq tankerlariga qarshi sanktsiyalar joriy etilishi kelgusi uch yil ichida Rossiyaga xorijiy valyuta oqimining 156 milliard dollarga qisqarishiga olib keladi. Mutaxassislarning fikricha, neft eksporti hajmining qisqarishi, shuningdek, Rossiya neft kompaniyalari berishga majbur boʻladigan qoʻshimcha chegirmalar tufayli mamlakat iqtisodiyoti 2025 yilda 47 milliard dollar, 2026 yilda 57 milliard dollar, 2027 yilda esa 52 milliard dollar yoʻqotadi.

Va bu, Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash markazi fikricha, Rossiya valyutasining qoʻshimcha devalvatsiyasiga ta'sir qilishi kerak. Shunday qilib, joriy yilda dollarning oʻrtacha kursi 108,3 rublgacha koʻtarilishi kutilmoqda, kelgusi yilda u 124,9 rublni, 2027 yilda esa 132,2 rublni tashkil qiladi.

Bundan tashqari, agar sanktsiyalar joriy etilmaganida, Amerika valyutasining kursi sezilarli darajada pasaygan boʻlardi: bu yil bir dollar 99,2 rubl (9,1 rublga arzon), 2026 yilda 105,7 rubl (19,3), 2027 yilda esa 109,4 rubl (bazaviy kursga nisbatan 22,9 rublga kam) boʻlar edi.

Natijada, inflyatsiya darajasi oshadi, shuning uchun markaz mutaxassislari Markaziy bank 2025 yilning birinchi yarmida yana asosiy stavkani yillik 23 foizga, 2002 yildan beri maksimal darajaga oshirishini kutmoqda.

Makroiqtisodiy tahlil va prognozlash markazi ma'lumotlariga koʻra, joriy yilda yalpi ichki mahsulotning oʻsishi sanktsiyalarsiz stsenariyga nisbatan 0,4 foiz punktga, kelgusi yilda esa 0,3 foiz punktga past boʻladi.