Istanbulda Ukraina–Rossiya muzokaralari: Yangi raunddan nimalar kutilyapti?

Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi urushda navbatdagi hal qiluvchi davrga yetilib, taraflar yana muzokaralar stoliga qaytish arafasida. Ukraina Milliy xavfsizlik va mudofaa kengashi kotibi, sobiq mudofaa vaziri Rustem Umerovning tashabbusi bilan, kelasi hafta — 21-27 iyul kunlari, muzokaralarning uchinchi raundi Istanbulda o‘tkazilishi taklif qilindi. Bu haqda mamlakat prezidenti Volodimir Zelenskiy 19 iyul yakunlari bo‘yicha qilgan murojaatida alohida ta’kidladi.

Zelenskiyning so‘zlariga ko‘ra, muzokaralar jarayoniga tezlik va dinamika kiritilishi zarur: “O‘t ochishni to‘xtatishga erishish uchun hamma imkoniyatdan foydalanish kerak. Rossiya yechimdan qochishni bas qilishi lozim”. Uning fikricha, yangi raunddagi asosiy masalalar — harbiy asirlarni almashish, bolalarni qaytarish va faol qotilliklardan voz kechish bo‘ladi. Zelenskiy bu muzokaralarni yetakchilar darajasida o‘tkazish tarafdori ekanini, “chindan ham uzoq muddatli tinchlik” uchun bu zarurligini ta’kidladi.

U, shuningdek, Vladimir Putin bilan ikki tomonlama va, kerak bo‘lsa, Donald Tramp ishtirokida uch tomonlama uchrashuvga ham tayyor ekanini bildirdi. Bu esa Kiyevning xalqaro darajadagi muzokaralar uchun ochiq ekanini ko‘rsatadi.

TASS agentligi ma’lumotiga ko‘ra, Rossiya muzokarachilari ham Ukraina tomonidan yangi raundni taklif etilganini tasdiqlagan. Biroq, sanasi hali kelishilmagan va Kreml hamda Rossiya Tashqi ishlar vazirligi hozircha Zelenskiy tashabbusiga rasmiy munosabat bildirmagan. Faqatgina Rossiya prezidenti matbuot kotibi Dmitriy Peskov 18 iyul kuni Rossiya “muzokaralar jarayoniga dinamika qo‘shish” tarafdori ekanini aytgan.

Istanbul avvalgi raundlarda ham muzokaralar uchun asosiy maydon bo‘lgan. 16 may va 2 iyun kunlari o‘tkazilgan ikki muzokarada taraflar to‘liq o‘t ochishni to‘xtatish masalasida kelishuvga yetisha olmagan, lekin harbiy asirlar va jasadlar almashinuvi yuzasidan kelishib olishgan.

Germaniyaning Der Spiegel nashriga ko‘ra, Ukraina bu galgi tashabbusi ortida AQSH bilan uzoq muhokamalar turibdi, degan taxminlar ham mavjud. Yaqinda AQSH prezidentining Ukraina bo‘yicha maxsus elchisi Kit Kellogning Kiyevga tashrifi va Donald Tramp tomonidan Rossiyaga qo‘yilgan yangi tahdidlar ushbu jarayonga qo‘shimcha fon yaratdi.

Ko‘rinib turibdiki, Istanbulda o‘tadigan uchinchi raund nafaqat taraflar o‘rtasidagi ziddiyatni yumshatish, balki global siyosiy muhitda ham yangi sahifa ochish imkoniyatini beradi. Jahon jamoatchiligi esa bu uchrashuvdan ancha muhim natijalar kutayapti — bu safar muzokaralar haqiqiy tinchlik sari qadam bo‘la oladimi yoki yana orzuda qoladimi? Savollar ko‘p, ammo intizorlik ham shunchalik yuqori. “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!