AQSH prezidenti Donald Tramp Ukrainadagi urushni aynan shu hafta yakunlash niyati borligini ochiq bayon qildi. U buni Putin bilan sammit rasman boshlanishidan oldin yozib olingan Fox News telekanali intervyusida aytdi.
Trampning so‘zlariga ko‘ra, u keskin qaror qabul qilishga tayyor va jarayonni cho‘zish niyatida emas. “Men bunga ko‘p vaqt, kuch va pul sarflamayman. Men buni qilmoqchiman va ularni keyingi hafta emas, shu hafta to‘xtatmoqchiman”, — dedi u. Bu gaplar ortidan u o‘zining kuch resurslarini tejagan holda natija berishga ishonchi yuqoriligini urg‘uladi.
Intervyu davomida u Rossiya bilan yadroviy kelishuvlar masalasi muzokaralar paketidagi yirik mavzulardan biri bo‘lishi mumkinligini ham qayd etdi. Trampning ta’kidlashicha, yadroviy xavfsizlik bo‘yicha keskinlashuvni pasaytirish barcha uchun foyda keltiradi, shuning uchun ham bu yo‘nalishda konstruktiv muloqotdan qochishga hojat yo‘q. Uning fikricha, ishonch muhitini shakllantirish va shaffof qoidalarni belgilash global xavfsizlikning asosiy ustuni bo‘lib qoladi.
Shu bilan birga, Tramp Ukraina inqirozi nazoratsiz ketsa, u keng ko‘lamli to‘qnashuvga aylanib, “uchinchi jahon urushi” ssenariysini ham keltirib chiqarishi ehtimolini tilga oldi. U bu xatar haqida ogohlantirar ekan, bu yo‘lga tushmaslik uchun diplomatik yo‘llar maksimal darajada ishlatilishi zarurligini ta’kidladi. Uningcha, siyosiy iroda va amaliy qadamlar uyg‘unlashgandagina eskalatsiya zanjiri uziladi.
Tramp, shuningdek, Rossiya va AQSH o‘rtasida ikki tomonlama munosabatlarning katta salohiyati borligini, jumladan, biznes va investitsiya yo‘nalishlari bo‘yicha yangi oyna ochilishi mumkinligini eslatdi. U iqtisodiy aloqalarni qayta tiklash, tijorat hamkorligini kengaytirish hamda “qo‘shma manfaat” formulasiga o‘tish g‘oyalarini tilga oldi. Shu ma’noda u “larzada turgan maydonni qayta barqarorlashtirish”ni muhim deb hisoblaydi.
Shunga qaramay, u muzokaralar texnikasi bo‘yicha qattiq qoidalarni ham belgilab o‘tdi: agar mazkur masalada Rossiya bilan suhbatning “kelajagi yo‘qligi” aniq bo‘lsa, Vashington Ukraina bo‘yicha muzokara jarayonidan chiqishni ma’qul ko‘rishi mumkinligini bildirdi. Trampning fikricha, mantiqiy natija ko‘rinmagan paytda vaqt ham, diplomatik resurslar ham bekor sarflanmasligi kerak. Bu yondashuv orqali u faol, lekin pragmatik pozitsiyani ko‘rsatdi.
Sanksiyalar mavzusida ham u ikki qirrali bayonot berdi: Trampning aytishicha, ikkilamchi cheklovlar kiritilishi Rossiya iqtisodiyotiga “halokatli ta’sir” ko‘rsatishi mumkin. Biroq u shu yerning o‘zidayoq “balki biz bunga majbur bo‘lmasligimiz mumkin”, deb ehtimoliy yumshatish darchasini qoldirdi. Ya’ni, bosim vositasi sifatida sanksiya saqlanadi, ammo kelishuv sari harakat bo‘lsa, u richag sifatida turib qolishi mumkin.
Suhbat yakunida Tramp “Putin bilan yana uchrashmoqchiman” deya alohida to‘xtalib o‘tdi. Uning ta’kidlashicha, bunday kontaktlar orqali muammolarning asosiy tugunlarini ochish va qisqa vaqt ichida aniq tartib-qoidalarni belgilash mumkin. Shuning uchun ham u ochiq kanallar va to‘g‘ridan to‘g‘ri muloqotni qo‘llab-quvvatlashini yana bir bor ta’kidladi.
Xulosa qilib aytganda, Trampning Fox News'ga bergan intervyusidagi mazmun “tezkor natija — kam resurs, yuqori bosim — o‘rinli muloqot” tamoyiliga suyanadi. U Ukrainadagi to‘qnashuvni shu haftayoq to‘xtatish niyatini ochiq bayon etar ekan, yadroviy kelishuvlardan tortib, sanksiya siyosatigacha bo‘lgan yo‘nalishlarda qat’iyat bilan birga manevr imkoniyatlarini ham saqlab qolishga intilganini ko‘rsatdi. Endilikda e’tibor navbatdagi uchrashuvlar va amaliy qadamlarga qaratilmoqda — va aynan shu yerda uning va’dalarining qay darajada hayotga tatbiq etilishi ma’lum bo‘ladi.
