O‘zbekiston «Tolibon»ni tan oladimi? Abdulaziz Komilov muhim bayonot berdi

O‘zbekiston prezidenti huzuridagi Xavfsizlik kengashi kotibi o‘rinbosari, prezidentning tashqi siyosat bo‘yicha maxsus vakili Abdulaziz Komilov Afg‘oniston masalasi va O‘zbekistonning «Tolibon» bilan olib borayotgan siyosiy muloqoti haqida muhim fikrlarini bildirdi.

Uning ta’kidlashicha, Afg‘oniston va O‘zbekiston xalqlari azaldan madaniy, tarixiy va insoniy jihatdan yaqin qo‘shni bo‘lib kelgan. Ulug‘ ajdodlarimiz – Abu Rayhon Beruniy, Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, Boboraxim Mashrab kabi buyuk shaxslar aynan Afg‘oniston tuprog‘ida abadiy orom topganlar. Bu esa, ikki davlat o‘rtasidagi aloqalarni rivojlantirishni juda muhim ekanligidan dalolatdir.

Komilovning aytishicha, so‘nggi yillarda O‘zbekiston va Afg‘oniston o‘rtasidagi munosabatlar ancha ijobiy tomonga o‘zgargan. Yaqinda Afg‘oniston hukumati Imom Buxoriy majmuasi uchun Hirotdan maxsus 16 ta yuk mashinasida oq marmarni sovg‘a qilganini misol qilib keltirdi. Bu kabi samimiy va katta hurmatni ifoda etuvchi sovg‘alar boshqa davlatlar tomonidan hamma vaqt ham bo‘lavermasligi, O‘zbekiston va Afg‘onistonning tarixiy yaqinligidan kelib chiqishini ta’kidladi.

Afg‘oniston xalqining tarixi va taqdiri haqida so‘z yuritar ekan, Komilov bu mamlakat ko‘plab imperiyalar tomonidan urush maydoniga aylantirilganini qayd etib o‘tdi. 18-19-asrlarda Britaniya imperiyasi, 20-asrda Sovet Ittifoqi, 21-asrda NATO kuchlari bu yerda urush va bo‘hronlarni keltirib chiqargan. O‘zbekiston maxsus vakili afg‘on xalqining bu og‘ir tarixiy sinovlardan muvaffaqiyatli o‘tishi uchun xalqaro hamjamiyat va qo‘shni davlatlar yordam berishi kerakligini ta’kidladi.

O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev Afg‘oniston bilan aloqalarni muloqot va hamkorlik tamoyillari asosida qurishni belgilab berganini aytar ekan, Komilov mazkur siyosatni kengaytirish uchun prezidentning topshirig‘i bilan uzoq muddatli strategiya ishlab chiqilganini ma’lum qildi. Afg‘onistonda katta o‘zgarishlar sodir bo‘lishini avvaldan taxmin qilgan O‘zbekiston rahbari, sobiq hukumatga muxolifat bilan muloqot qilishni tavsiya qilgan, lekin bu maslahatga amal qilinmaganini esladi.

«Tolibon» harakati bilan aloqalarni erta bosqichda o‘rnatish O‘zbekiston uchun o‘ta to‘g‘ri qaror bo‘lgani, sababi hozir Afg‘oniston hokimiyatida aynan shu harakat turganida, O‘zbekiston bu guruh bilan muloqot qilishga tayyor holda bo‘lganini ta’kidladi. Dastlab, O‘zbekistonning «Tolibon» bilan muloqot olib borishini xalqaro hamjamiyat tanqid qilgan bo‘lsa, bugungi kunda ko‘plab davlatlar aynan O‘zbekiston orqali bu harakat bilan aloqa o‘rnatishga harakat qilmoqda.

Abdulaziz Komilov ta’kidlashicha, xalqaro hamjamiyat «Tolibon» bilan munosabatlarni tiklash uchun ularga o‘z so‘zini aytish imkoniyatini berish kerak. U shuningdek, sobiq Falastin rahbari Yosir Arofat misolini keltirib, xalqaro hamjamiyat avval terrorchi deb atagan bu shaxs keyinchalik tinchlik uchun Nobel mukofotiga sazovor bo‘lganini eslatib o‘tdi. Komilovning ta’kidlashicha, «Tolibon» ham shu kabi imkoniyatlarga ega bo‘lishi kerak va ular bilan muloqotni bir tomonlama emas, ikki tomonlama olib borish zarur.

Shuningdek, maxsus vakil Afg‘oniston xalqiga psixologik va ijtimoiy yordam ko‘rsatishning muhimligini ta’kidladi. 40 yildan ortiq urush va inqirozda bo‘lgan bu xalqning ruhiyati va ijtimoiy holatiga alohida e’tibor qaratish lozimligini urg‘uladi.

Komilovning qayd etishicha, bugungi kunda O‘zbekiston va Afg‘oniston o‘rtasidagi aloqalar diplomatik tan olish yoki olmaslikdan ko‘ra muhimroqdir. U vaqt kelib, xalqaro hamjamiyat bilan birgalikda Afg‘onistondagi hukumatni rasman tan olish kerakligini, chunki bu siyosiy muvozanat va mintaqaviy tinchlikni ta’minlashning yagona yo‘li ekanini bildirdi. Hozircha esa, O‘zbekistonning asosiy vazifasi – bu mamlakatda tinchlik va barqarorlikni saqlashga yordam berishdir.

Xulosa qilib aytganda, Abdulaziz Komilovning intervyusi O‘zbekistonning Afg‘oniston bo‘yicha siyosatini tushunish uchun muhim manba bo‘lib, mamlakatimiz mintaqaviy tinchlikni ta’minlash yo‘lida olib borayotgan amaliy harakatlari va tashqi siyosatining asosiy tamoyillarini yaqqol ko‘rsatadi. Bu pozitsiya O‘zbekistonning Markaziy Osiyoda tinchlik va xavfsizlikning asosiy kafolati sifatidagi rolini yana bir bor tasdiqlaydi.