Kechasi uxlamay, telefon va kompyuter o‘ynab chiqadiganlar uchun hamda doimo ekran ortida kecha olib ketuvchilar uchun qiziqarli va og‘ir axborot bor. Kaliforniyadagi dorilfunun tadqiqotlari insonning uyqisiz o‘tkazgan har bir kechasi miya va tanani qanday qilib vaqtdan ertaroq qariyattiradiganini ko‘rsatdi.
Tadqiqotga ko‘ra, har bir tuni to‘liq uyqusiz o‘tkazilgan odamning miya hujayralari va faoliyat jarayoni tananing umumiy qarish jarayonidan ikki yil oldinlashishi mumkin. Bu esa nafaqat fikrlash qobiliyati, xotira va diqqatni pasaytiradi, balki turli xil psixologiya va fiziologiya muammolarini ham keltirib chiqarishi mumkin.
Mutaxassislar ta’kidlashicha, telefon va kompyuter orqali kechasi uzoq vaqt ekranga qarab o‘tirishda ayniqsa zararli. Bu holat miyoning yoshlik plastikligini susaytiradi, neyron aloqalarini zaiflashtiradi va uzoq muddatda konsentratsiya, energiya va emotsional holatga salbiy ta’sir qiladi.
Shuning uchun sog‘lom uyquga e’tibor berish juda muhim. Kechasi telefon va kompyuterdan uzoqlashish, yorug‘lik va ovoz ta’sirini kamaytirish, mulohaza va dam olish uchun vaqt ajratish miyani himoya qilishda katta ahamiyatga ega. Hattoki bir tun to‘liq uyqusiz o‘tkazilsa ham, bu miya va tananing qarish jarayoniga salbiy ta’sir qiladi.
Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatadiki, telefon va kompyuter bilan tunlab «to‘ldirilgan» kechalar sog‘liq uchun jiddiy xatar tug‘dirishi mumkin. Shuning uchun kun davomida texnik ekranlarga e’tiborni kamaytirish, kechasi miya va organizmni tiklash uchun to‘liq uyquga muhtoj ekanligini e’tibordan chiqarmaslik kerak.
Qisqasi, har bir kechasi ekran ortida «o‘tkazilgan» tuni sizga ko‘p narsaga arziydi, ammo miya va tanangizni ikki yil oldin qariyattirishi mumkinligini unutmang. Uyqu — bu nafaqat dam olish, balki hayotiy energiya va fikrlash uchun ham zarur.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
