Har bir inson salomatligida muhim rol o‘ynaydigan omillardan biri — bu organizmning energiya ishlab chiqarishi va uni boshqarish jarayonidir. Mazkur murakkab tizimning markazida esa insulin deb ataluvchi hayotiy gormon turibdi. Uning to‘g‘ri ishlashi nafaqat qondagi shakarni nazorat qilish, balki umumiy metabolizmning barqarorligi uchun ham zarurdir.
Insulin nima?
Insulin — oshqozon osti bezida ishlab chiqiladigan gormon bo‘lib, u uglevodlar, yog‘lar va oqsillarni o‘zlashtirishni tartibga soladi. Organizmga tushgan glyukoza qon orqali hujayralarga yetib borishi uchun aynan insulin vositachi vazifasini bajaradi.
Uning asosiy vazifalari
1. Qon shakarini nazorat qilish. Insulin glyukozani qondan hujayralarga yetkazib, diabet kabi og‘ir kasalliklarning oldini olishda yordamchi bo‘ladi.
2. Energiya zaxirasini shakllantirish. Ortiqcha glyukoza jigar va mushaklarda glikogen ko‘rinishida saqlanadi va tanaga energiya kerak bo‘lgan paytda ishlatiladi.
3. Yog‘ yig‘ilishini boshqarish. Insulin yog‘ hujayralariga signal berib, organizmda ortiqcha yog‘ to‘planishini cheklaydi.
Insulin sezuvchanligi buzilishi va diabet
Keyingi yillarda eng katta muammolardan biri — insulin rezistentligi. Bu holatda hujayralar insulinga javob bermaydi va organizm uni ko‘proq ishlab chiqarishga majbur bo‘ladi. Natijada, qondagi shakar nazorati buzilib, 2-tur diabet kabi xatarli kasalliklar kelib chiqishi mumkin.
Shuning uchun sog‘lom turmush tarzi, to‘g‘ri ovqatlanish va jismoniy faoliyat insulinning samarali ishlashi uchun asosiy omillar hisoblanadi.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
