Арктикани яқин ўн йилда жиддий муаммо кутмоқда

Арктика яқин 10 йил ичида денгиз музидан бутунлай маҳрум бўлиши мумкин. Колорадо Боулдер университети (АҚШ) олимлари гуруҳи ҳудудда ёз ойларида муз қоплами тобора кўпроқ эриётганини ва қишда йўқотишлар қопланмаслигини аниқлади.

Денгиз музининг камайиши Ер иқлимига глобал таъсир кўрсатади. Океанлар тезроқ исий бошлайди, бу қутб музликларининг тез қисқаришига ва қуруқликдаги иссиқлик тўлқинларининг кучайишига олиб келади.

Арктика музларини мунтазам сунъий йўлдош орқали кузатиш 1978 йилда бошланган. Худди шу вақтдан бошлаб муз қопламининг пасайиши қайд этилди.

2015 йилдан 2023 йилгача Арктикадаги денгиз музининг майдони 3,3 миллион квадрат километрни ташкил этди. Энг паст даража сентябрь ойида, ёзги иссиқлик давридан кейин ва совуқ ҳаво бошланишидан олдин кузатилади.

Янги кузатувлар шуни кўрсатдики, ёзда ҳам, қишда ҳам Арктикада муз камроқ бўлади. Олимлар биринчи музсиз кун 2030 йилларда келиши мумкин деган хулосага келишди. Муз қопламининг қисқариши ҳар қандай ҳолатда ҳам, иссиқхона газлари чиқиндиларининг ўзгаришидан қатъий назар давом этади.

Очиқ сув даври дастлаб тахминан бир ой давом этади, кейин эса ортади. Олимларнинг прогнозларига кўра, 2067 йилда Арктика нафақат сентябрь ойининг минимал даврида, балки август ва октябрь ойларида ҳам муздан холи бўлади. Бу маҳаллий экотизимлар учун катта хавф туғдириши мумкин. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!