Ғазода гуманитар инқироз: 3000 ёрдам машинаси нега тўхтатилди?

Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлигининг бош директори Мунир ал-Бурш Исроил томонидан ушбу ҳудудга олиб келинаётган гуманитар ёрдамларнинг кириб келишини сунъий равишда тўсиб қўйилаётганини маълум қилди. Унинг таъкидлашича, Исроил ҳукумати томонидан ташкил қилинган тўсиқлар сабабли ҳозирги вақтда 3000 га яқин тиббий ёрдам ва дори-дармон ортилган юк машиналари Мисрнинг Ариш шаҳрида тўхтаб турибди ва Ғазо ҳудудига киритилмаяпти.

Мунир ал-Бурш бу масала юзасидан ўзининг ижтимоий тармоқдаги саҳифасида махсус баёнот эълон қилиб, ҳозирги вазият Ғазо аҳолисининг ҳаётига жиддий таҳдид солаётганини, Исроил АҚШ кўмагида минтақада тинч аҳолига қарши «қотилликлар» содир этаётганини кескин тарзда айтиб ўтди.

Ғазодаги тиббиёт муассасалари аллақачон «фалокат ёқаси»га келиб қолган бўлиб, дори-дармон, тиббий жиҳозлар ва ҳатто энг зарур вакциналарнинг тақчиллиги аҳолини оғир аҳволга солмоқда. Ал-Буршнинг таъкидлашича, Ғазога тиббий воситаларнинг киритилмаслиги сабабли турли хил юқумли касалликлар ва эпидемиялар хавфи ошган. Айниқса, ўткир диарея ва менингит касалликлари аҳоли орасида тезлик билан тарқалмоқда. Шу билан бирга, Ғазо аҳолисининг 90 фоиздан ортиғи тоза ичимлик сувига эга эмас ва бу эса янада жиддий сув инқирозига сабаб бўлмоқда.

Мунир ал-Бурш Исроилнинг яқинда жорий қилган «гуманитар ёрдам тарқатишнинг янги механизми»ни ҳам жиддий танқид остига олди. У бу тизимни аслида тинч аҳолини оммавий равишда ўлдириш ва Ғазо аҳолисининг мажбурий равишда ўз уйларидан кўчириб юборилишига қаратилган восита деб атади. Бу механизмнинг жорий этилиши аҳолига қарши куч ишлатиш ва таҳдидларнинг янада кучайиши билан бирга кечмоқда. Бу эса Ғазо аҳолисининг ҳолатини янада ёмонлаштириб, уларни доимий таҳликада сақламоқда.

Ғазо ҳукумати матбуот бюросининг маълумотларига кўра, 27 майдан буён ёрдам тарқатиш пунктларида ташкил этилган ҳужумлар натижасида камида 49 нафар тинч фаластинлик ҳалок бўлган, яна 305 нафари жароҳатланган. Айниқса, 1 июнь куни Ғазо ва Рафаҳ минтақаларида уюштирилган оммавий ҳужумлар оқибатида 32 киши қурбон бўлди ва 250 дан ортиқ одам жароҳат олди.

Умуман олганда, 2023 йилнинг 7 октябридан бери Исроил томонидан Ғазо секторини нишонга олган ҳарбий амалиётларда ҳалок бўлганларнинг умумий сони 54 418 кишини ташкил қилмоқда. Яна 124 190 киши турли даражада жароҳат олган ва уларнинг сони кундан-кунга ортиб бормоқда.

Халқаро жамоатчилик ва ҳуқуқни ҳимоя қилиш ташкилотлари ушбу ҳолатни қаттиқ қоралаб, Исроил ҳукуматига босим ўтказишга уринишмоқда. Бироқ, бу саъй-ҳаракатлар ҳозирча сезиларли натижа бермаган. Айрим таҳлилчилар фикрича, Исроил томонидан Ғазо аҳолисига қарши бу каби қаттиқ чоралар олиб борилиши тинчлик ва инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро қонунчиликка зиддир ва инсонпарварлик инқирозини янада чуқурлаштирмоқда.

Мунир ал-Бурш ва Ғазо раҳбарияти халқаро ҳамжамиятдан зудлик билан ушбу вазиятга аралашишни ва юк машиналарининг Ғазога киритилиши учун шарт-шароит яратилишини талаб қилмоқда. Улар фикрича, ҳозирда Ғазода содир бўлаётган инқирозга қарши зудлик билан чора кўрилмаса, вазият янада оғирлашиб, тинч аҳоли орасида қурбонлар сони янада ошиши мумкин.

Бугунги кунда Ғазодаги инсонпарварлик вазиятининг оғирлиги халқаро жамоатчиликнинг эътиборини жалб этишда давом этмоқда. Бироқ, бу вазиятга нисбатан кескин чоралар кўрилмаса, келажакда бу ҳудудда ҳақиқий гуманитар фалокат юз бериши эҳтимоли жуда юқори бўлиб қолмоқда. Халқаро ташкилотлар ва инсониятнинг масъулиятли вакиллари ушбу инқирозга қарши биргаликда ҳаракат қилиши талаб этилади.

Ҳозир энг асосий савол шу: Ғазо аҳолисининг оғир аҳволи қачон ва қандай йўл билан ҳал қилинади? Бу саволга жавоб эса халқаро ҳамжамиятнинг инсонпарварлик ва адолат тамойилларига қай даражада содиқ эканлиги билан боғлиқ бўлади.