Ҳаити ҳалоклик домида: 1,3 миллион одам уйидан бош олиб кетди

Кариб денгизи бағрида жойлашган, табиий гўзалликлари билан машҳур Ҳаити ҳозирда ўз тарихидаги энг оғир инқирозлардан бирини бошидан кечирмоқда. Қуролланган тўдалар томонидан келтирилган зўравонлик ва хавфсизликнинг йўқлиги натижасида бутун мамлакат жарлик ёқасига келиб қолди.

Хавфли рақамлар ортидаги фожиа
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Халқаро Миграция Ташкилоти (ХМТ) маълумотларига кўра, бугунги кунда Гаитида 1,3 миллионга яқин инсон ўз уйини тарк этишга мажбур бўлган. Яъни ҳар тўртинчи киши хавфсизликсиз қолиб, бошпанасидан айрилган.

2024 йилнинг декабрига қадар мажбурий кўчирилганлар сони 24 фоизга ошган. Бу сўнгги йилларда кузатилмаган даражадаги ички миграция ҳисобланади.

ХМТ раҳбари Эми Поупнинг таъкидлашича, бу сонлар ортида реал инсонлар, оилавий фожиалар, кўз ёш ва умидсизлик яширинган:

“Бу рақамлар — болалар, оналар, қарилар тақдири. Уларнинг аксарияти бир неча бор уйидан кўчишга мажбур бўлган. Улар ҳеч нарсасиз қолган. Ҳозирда эса ниҳоятда хавфли ва беқарор муҳитда яшашмоқда. Агар биз тезда ҳаракат қилмасак, бу фалокат кундалик ҳаётга айланиб қолади”, — деди у.

5600 дан ортиқ қурбон — ва бу давом этмоқда
БМТнинг 2024 йилдаги ҳисоботи шуни кўрсатадики, йил бошидан буён мамлакатдаги қуролли тўдалар ҳужумлари оқибатида 5600 дан ортиқ одам ҳаётдан кўз юмган. Бу эса нафақат хавфсизлик, балки инсонийлик нуқтаи назаридан ҳам жиддий қон тўкилишдир.

Порт-о-Пренс: Пойтахт эмас, тўдалар қўл остидаги зонами?
Гаити пойтахти — Порт-о-Пренс шаҳрининг 80 фоиздан ортиғи айни вақтда турли қурол-яроғли гуруҳлар назорати остида. Қонун устуворлиги деган тушунча бу ҳудудларда деярли йўқ.

Бир вақтлар тараққиёт ва туризм билан боғланган бу ўлка энди қоронғулик ва беқарорлик гирдобида. Қонунсизлик, гўёки, янги норма бўлиб қолган.

Озиқ-овқат хавфсизлиги йўқ, очлик эса эшикда турибди
11 миллиондан ортиқ аҳолига эга мамлакатда ҳозирда миллионлаб инсонлар очлик ва озиқ-овқат танқислиги хавфи остида. Қишлоқ хўжалиги етарлича қўллаб-қувватланмаяпти, импорт чекланган, нотинчлик иқтисодиётни издан чиқарган. Натижада оддий эҳтиёжлар ҳам қондирилмаяпти.

Халқаро ҳамжамият жим... вақт эса ўтмоқда
Инсон ҳуқуқлари ва гуманитар ёрдам билан шуғулланувчи халқаро ташкилотлар айни пайтда Гаитига кўпроқ эътибор қаратилишини таъкидлашмоқда. Бироқ ҳанузча ҳеч қандай жиддий аралашув ёки амалий ёрдам кўзга ташланмаяпти.

Ҳақиқий ҳаракатлар зарур. Акс ҳолда, вазият янада ёмонлашиши турган гап.

Хулоса: ҳар куни бир миллатнинг қақшаб яшаши давом этмоқда
Гаити — бугунги кунда инсоният эътиборидан четда қолган фожиа майдони. Агар жаҳон ҳамжамияти, халқаро ташкилотлар ва инсонпарвар кучлар бу ҳолатга шошилинч жавоб бермаса, бу инқироз оддий кундалик ҳолга айланиб қолади.

Бу ерда энди статистика эмас — одамлар, болалар, умидлар ва ҳаётлар ҳақида гап кетмоқда. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!