АҚШ президенти Дональд Трамп Украинадаги урушни айнан шу ҳафта якунлаш нияти борлигини очиқ баён қилди. У буни Путин билан саммит расман бошланишидан олдин ёзиб олинган Fox News телеканали интервьюсида айтди.
Трампнинг сўзларига кўра, у кескин қарор қабул қилишга тайёр ва жараённи чўзиш ниятида эмас. “Мен бунга кўп вақт, куч ва пул сарфламайман. Мен буни қилмоқчиман ва уларни кейинги ҳафта эмас, шу ҳафта тўхтатмоқчиман”, — деди у. Бу гаплар ортидан у ўзининг куч ресурсларини тежаган ҳолда натижа беришга ишончи юқорилигини урғулади.
Интервью давомида у Россия билан ядровий келишувлар масаласи музокаралар пакетидаги йирик мавзулардан бири бўлиши мумкинлигини ҳам қайд этди. Трампнинг таъкидлашича, ядровий хавфсизлик бўйича кескинлашувни пасайтириш барча учун фойда келтиради, шунинг учун ҳам бу йўналишда конструктив мулоқотдан қочишга ҳожат йўқ. Унинг фикрича, ишонч муҳитини шакллантириш ва шаффоф қоидаларни белгилаш глобал хавфсизликнинг асосий устуни бўлиб қолади.
Шу билан бирга, Трамп Украина инқирози назоратсиз кетса, у кенг кўламли тўқнашувга айланиб, “учинчи жаҳон уруши” сценарийсини ҳам келтириб чиқариши эҳтимолини тилга олди. У бу хатар ҳақида огоҳлантирар экан, бу йўлга тушмаслик учун дипломатик йўллар максимал даражада ишлатилиши зарурлигини таъкидлади. Унингча, сиёсий ирода ва амалий қадамлар уйғунлашгандагина эскалация занжири узилади.
Трамп, шунингдек, Россия ва АҚШ ўртасида икки томонлама муносабатларнинг катта салоҳияти борлигини, жумладан, бизнес ва инвестиция йўналишлари бўйича янги ойна очилиши мумкинлигини эслатди. У иқтисодий алоқаларни қайта тиклаш, тижорат ҳамкорлигини кенгайтириш ҳамда “қўшма манфаат” формуласига ўтиш ғояларини тилга олди. Шу маънода у “ларзада турган майдонни қайта барқарорлаштириш”ни муҳим деб ҳисоблайди.
Шунга қарамай, у музокаралар техникаси бўйича қаттиқ қоидаларни ҳам белгилаб ўтди: агар мазкур масалада Россия билан суҳбатнинг “келажаги йўқлиги” аниқ бўлса, Вашингтон Украина бўйича музокара жараёнидан чиқишни маъқул кўриши мумкинлигини билдирди. Трампнинг фикрича, мантиқий натижа кўринмаган пайтда вақт ҳам, дипломатик ресурслар ҳам бекор сарфланмаслиги керак. Бу ёндашув орқали у фаол, лекин прагматик позицияни кўрсатди.
Санкциялар мавзусида ҳам у икки қиррали баёнот берди: Трампнинг айтишича, иккиламчи чекловлар киритилиши Россия иқтисодиётига “ҳалокатли таъсир” кўрсатиши мумкин. Бироқ у шу ернинг ўзидаёқ “балки биз бунга мажбур бўлмаслигимиз мумкин”, деб эҳтимолий юмшатиш дарчасини қолдирди. Яъни, босим воситаси сифатида санкция сақланади, аммо келишув сари ҳаракат бўлса, у ричаг сифатида туриб қолиши мумкин.
Суҳбат якунида Трамп “Путин билан яна учрашмоқчиман” дея алоҳида тўхталиб ўтди. Унинг таъкидлашича, бундай контактлар орқали муаммоларнинг асосий тугунларини очиш ва қисқа вақт ичида аниқ тартиб-қоидаларни белгилаш мумкин. Шунинг учун ҳам у очиқ каналлар ва тўғридан-тўғри мулоқотни қўллаб-қувватлашини яна бир бор таъкидлади.
Хулоса қилиб айтганда, Трампнинг Fox News’га берган интервьюсидаги мазмун “тезкор натижа — кам ресурс, юқори босим — ўринли мулоқот” тамойилига суянади. У Украинадаги тўқнашувни шу ҳафтаёқ тўхтатиш ниятини очиқ баён этар экан, ядровий келишувлардан тортиб, санкция сиёсатигача бўлган йўналишларда қатъият билан бирга маневр имкониятларини ҳам сақлаб қолишга интилганини кўрсатди. Эндиликда эътибор навбатдаги учрашувлар ва амалий қадамларга қаратилмоқда — ва айнан шу ерда унинг ваъдаларининг қай даражада ҳаётга татбиқ этилиши маълум бўлади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
