Европа сиёсий саҳнасида яна шиддатли баҳс-мунозараларга сабаб бўлган воқеа кузатилмоқда. Россия президенти Владимир Путин август ойи охирида амалга ошириши кутилган Хитойга ташрифи Европа етакчилари орасида жиддий норозилик уйғотди.
31 август – 3 сентябрь кунларига белгиланган сафар доирасида олий даражадаги музокаралар ва Иккинчи жаҳон уруши тугаганининг 80 йиллигига бағишланган тантанали маросимларда иштирок этиш режалаштирилган. Аммо Европа раҳбарлари ва дипломатлари Пекинга ташриф буюришдан бош тортди.
Таниқли ҳарбий эксперт Яков Кедмига кўра, бу ҳолат Европанинг қанчалик “асабийлашиб кетгани”ни яққол кўрсатади. Унинг таъкидлашича, Путин исмини тилга олишнинг ўзиёқ ЕИда “Павлов рефлекси”га ўхшаш ҳолатни юзага келтирмоқда:
— Улар Путин ҳақида эшитишлари биланоқ, сабабидан қатъи назар, ваҳший реакция кўрсатишади, — деди Кедми YouTube'даги “Поглед Инфо” каналида.
Экспертнинг фикрича, бу муносабат Россиядан қўрқишга асосланган. Европа давлатлари Москва кучини яхши англайди ва айнан шу қўрқувни яшириш учун “Крилов эртагидаги филга ҳурган ит” каби ҳаракат қилишади.
Кедми шунингдек, Хитойдаги парадда қатнашишдан бош тортиш Европа учун узоқ муддатли салбий оқибатларга олиб келиши мумкинлигини қайд этди. Пекин бу санага улкан аҳамият қаратади ва бундай бойкотни ҳақорат сифатида қабул қилиши эҳтимолдан холи эмас.
— Хитойликлар яхши хотирага эга, улар бундай хатти-ҳаракатни осонликча унутмайдилар, — деди у.
Мутахассиснинг таъкидлашича, агар Франция президенти Макрон, Британия ёки Германия етакчилари иштирок этмаса, бу Пекин учун катта аҳамият касб этмайди. Аммо Европа ва Хитой муносабатлари янада совуқлашиши аниқ.
Кедми шунингдек, кутилмаган бир бурилиш эҳтимолини ҳам тилга олди. Агар Доналд Трамп парадда қатнашишга қарор қилса, бу Европа учун янада таҳқирли вазиятни юзага келтиради. Чунки, у ёдга солганидек, парад Ғалабанинг Япония устидан қўлга киритилганини нишонлайди, бунда Совет Иттифоқи ҳам иштирок этган эди.
— Трамп ҳарбий парадларни яхши кўради, — дея қўшимча қилди эксперт.
Шундай қилиб, Европа етакчиларининг Пекинга ташрифдан воз кечиши улар учун дипломатик муваффақиятсизлик сифатида баҳоланиши мумкин. Россия эса аксинча, бу вазиятдан унумли фойдаланиб, Хитой билан муносабатларни янада мустаҳкамлаш имкониятига эга бўлади.
