Эронда 2025 йил бошидан бери ўлим жазоларининг кескин кўпайгани халқаро ҳамжамият диққатини торта бошлади. БМТ Инсон ҳуқуқлари бошқармаси маълумотларига кўра, йилнинг дастлабки саккиз ойи ичида камида 841 киши қатл этилган. Бу рақам бутун дунё инсон ҳуқуқлари фаолларида катта хавотир уйғотмоқда.
Таққослаш учун, 2024 йил давомида Эрон ҳудудида жами 975 нафар инсон қатл этилган эди. Демак, 2025 йилнинг ярим йиллигидан сал ошган давридаёқ ўтган йилги кўрсаткичнинг деярли 85 фоизи амалга оширилган. Бу ҳолат мамлакатдаги жазо сиёсати янада қаттиқлашганини англатади.
БМТнинг қайд этишича, айниқса 2025 йил июль ойи энг қонли ойлардан бири бўлди — бу даврда 110 киши қатл этилди. Бу ўтган йилнинг шу ойига нисбатан икки баробар кўпдир. Таҳлилчиларнинг фикрича, бу жараён ҳукуматнинг ички мухолифат ва фаолият олиб борувчи гуруҳларга нисбатан муросасиз сиёсати билан боғлиқ.
БМТ вакили Равина Шамдасонийнинг таъкидлашича, қатл жазолари ортиши Эрон ҳукуматининг мухолифатни бостириш ва ўзгариш талаб қилувчи овозларни йўқотиш воситасига айланиб қолганини кўрсатади. Мамлакатда ўлим жазосига ҳукм этилганлар кўпинча қуролли исён, давлатга хиёнат, жосуслик ёки диний жиноятларда айбланади. Шу боис уларнинг кўпчилиги суд жараёнлари адолатли ва шаффоф ўтказилмаганидан шикоят қилмоқда.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
