АҚШ президенти Доналд Трампнинг Украинадаги урушни тўхтатиш ва тинчлик музокараларини йўлга қўйиш борасидаги ташаббуси қийинчиликка дуч келди. NBC News телеканали маълумотларига кўра, бу жараён Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров ва АҚШ давлат котиби Марко Рубио ўртасидаги телефон суҳбатида кескин тортишувга айланган.
Манбаларнинг таъкидлашича, Лавров суҳбат чоғида америкалик ҳамкасбига Россия ҳозирча “зудлик билан отишмаларни тўхтатишга рози эмаслигини” очиқ айтган. Унинг фикрича, бундай қарор фақат “кенг қамровли ва кафолатланган тинчлик музокаралари бошланганидан кейингина” амалга оширилиши мумкин. NBC News манбасига кўра, мулоқот давомида Лавровнинг овози “зўриққан ва қаттиқ тортишувчан” бўлган.
Телефон орқали бўлиб ўтган мулоқот 20 октябрь куни амалга ошган. Суҳбат чоғида икки давлат ташқи сиёсат идоралари раҳбарлари Владимир Путин ва Доналд Трампнинг иккинчи учрашувига тайёргарлик масалаларини ҳам муҳокама қилишган. Аммо суҳбат ортидан оммавий ахборот воситаларида “Будапештда бўлиши кутилган саммит бўйича тайёргарлик вақтинча тўхтатилди” деган хабарлар тарқалди.
Россия ТИВ расмийси Сергей Лавров суҳбат якунланганидан сўнг чиқарган баёнотида “томонлар барча келишмовчиликларга қарамасдан мулоқотни давом эттириш ниятини билдирганини” таъкидлади.
Манбаларнинг фикрича, Вашингтон Россиянинг позициясидан қониқмаган. Марко Рубионинг атрофидаги манбаларнинг айтишича, “Лавров музокараларда ўзининг илк қатъий талаблари доирасидан чиқмаган ва ҳали ҳам Москва уруш шароитидаги устун позицияни сақлаб қолишга уринаётганини кўрсатган”.
Бу суҳбат Украина атрофидаги дипломатик жараённинг қай даражада мураккаблашганини кўрсатиб берди. Трамп маъмурияти Киев ва Москва ўртасида отишмаларни тўхтатиш бўйича илк амалий келишувга эришишни мақсад қилган эди. Бироқ Россиянинг “фақат тўлиқ музокаралар бошлангандан кейин” деган талаблари бу йўналишдаги саъй-ҳаракатларни секинлаштиргани маълум бўлди.
Эслатиб ўтамиз, 16 октябрь куни Трамп ва Путин икки соат давом этган телефон мулоқотида Украина масаласини муҳокама қилганди. Президент Трамп “суҳбат ижобий кечганини” айтган ва яқин орада шахсан учрашиш ниятини билдирганди. Аммо кейинроқ, Будапештда бўлиши кутилган саммит вақтинча бекор қилинди.
Шу билан бирга, Америка расмийлари бу вазиятни “музокара жараёнининг табиий босқичи” деб баҳоламоқда. Улар Трамп маъмурияти тинчлик учун курашдан воз кечмаганини ва яқин ҳафталарда янги форматда музокаралар ўтказилиши мумкинлигини билдиришган.
Сергей Лавров эса ўз навбатида Москва “фақат икки томоннинг тенг ҳуқуқли шартлари асосида” музокараларга тайёр эканини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, Россия “бир ёқлама босим ёки санкция таҳдиди остида” тинчлик жараёнини бошламайди.
Шу тариқа, Украина масаласидаги сиёсий жараён яна бир бор “сиёсий ирода ва ишонч етишмаслиги” сабаб тўсиққа учради. Аммо экспертлар фикрича, Трампнинг тинчлик ташаббуси — ҳозирча тўхтаб қолган бўлса-да, дипломатия эшиги ҳали ёпилмаган.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
