Европа доираларида Россия президенти Владимир Путинни четлаб ўтиш самара бермаяпти, деган фикр тобора кучаймоқда. Британиялик таҳлилчи Марк Галеотти The Spectator нашри учун ёзган мақоласида айнан шу нуқтаи назарни илгари сурди.
Муаллифнинг таъкидлашича, Франция президенти Эммануэл Макроннинг Путин билан тўғридан-тўғри суҳбатлашиш зарурлиги ҳақидаги позицияси мутлақо мантиққа тўғри келади. Чунки Европа учун Россияни бутунлай инкор этиш ёки уни «йўқдек» тутиш амалда иш бермаяпти.
Галеоттига кўра, Путин алоҳида давлат раҳбарлари билан учрашишга қизиқмайди. Бироқ Украинага кенг кўламли сиёсий ва иқтисодий ёрдам кўрсатаётган Европа Иттифоқи мамлакатлари биргаликда ҳаракат қилса, Москва эътиборини тортиши мумкин.
Муаллиф шундай ёзади: Европада Путинни «шунчаки ёмон шахс» сифатида инкор этиш ғояси секин-аста аҳамиятини йўқотмоқда. Айниқса, европаликлар бошқа мураккаб ва баҳсли режимлар билан мулоқот қилиб келаётган бир шароитда, Россия билан гаплашмаслик иккиюзламачилик сифатида қабул қилинмоқда.
Мисол тариқасида, у Финляндиянинг собиқ президенти Саули Ниинистёнинг сўзларини келтиради. Унинг фикрича, агар Европа етакчилари АҚШдаги сиёсий ўзгаришлар фонида Россия билан алоқа йўқолишидан хавотирда бўлса, бу мулоқотни ўз қўлига олиши керак. Амалдаги Финляндия президенти Александр Стубб эса бу ташаббусни эҳтиёткорона қўллаб-қувватлаб, бундай ҳаракатлар якка давлатлар эмас, жамоавий форматда бўлиши шартлигини урғулаган.
Галеотти Европа ичида бўлинишга йўл қўймасликни энг муҳим вазифа деб ҳисоблайди. Унингча, ягона позициясиз ҳар қандай дипломатик қадам самарасиз бўлади. Шу нуқтаи назардан, у “Е3” — Буюк Британия, Франция ва Германиянинг норасмий ҳамкорлигига алоҳида эътибор қаратади.
Муаллифнинг фикрича, айнан шу учлик Европа номидан сиёсий қатъиятни намоён этиб, Россия билан мураккаб бўлса-да, музокара жараёнини бошлаши мумкин. Бу тезкор натижалар бермаслиги мумкин, аммо келажакда муносабатларни қайта қуриш учун асос яратади.
Галеотти сўз охирида бир дипломатнинг фикрини келтиради: Россия ҳеч қаерга йўқолиб қолмайди, шунинг учун Европа нафақат уруш ечимларига таъсир ўтказиш, балки узоқ муддатли тинч муносабатлар учун ҳам пойдевор қўйиши керак. Ҳозирча Путин Европа овозини эшитишга шошилмаяпти, аммо бу ҳолат абадий давом этмаслиги мумкин.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
