Дональд Трамп маъмурияти ва Александр Лукашенко ўртасидаги кутилмаган дипломатик яқинлашув халқаро сиёсатда ҳақиқий шов-шувга сабаб бўлди. «The Wall Street Journal» нашрининг ёзишича, Трампнинг махсус вакили Жон Коул Беларус раҳбари билан шахсий дўстлик алоқаларини ўрнатиб, муҳим сиёсий натижаларга эришмоқда.
Жон Коул: «Диктатор» билан тил топишган ҳуқуқшунос
Жон Коул — Трампнинг эски қадрдони ва унинг «Facebook» билан судлашишида ёнида турган адвокат. 2025 йил бошида унга Беларус билан алоқаларни йўлга қўйиш вазифаси топширилди.
«Омадсизлар столи»: Коул Лукашенкога дунё сиёсатидаги ўрнини мактаб ошхонасига қиёслаб тушунтирган. Унга Эрон ва Шимолий Корея каби «омадсизлар» қаторидан чиқиб, АҚШ қўллови билан «нуфузли давлатлар» столига ўтишни таклиф қилган.
Шахсий муносабатлар: Музокаралар нафақат расмий, балки зиёфатлар ва ҳатто соғлиқ ҳақидаги маслаҳатлар билан кечган. Ҳатто Коул Лукашенкога озиш учун замонавий «Zepbound» препаратини тавсия этган.
Маҳбуслар озодлиги — санкцияларнинг юмшаши
Ушбу «трампча» дипломатия ўз мевасини берди: Беларус қамоқхоналаридан 250 нафардан ортиқ маҳбус, жумладан, мухолифат етакчилари Сергей Тихановский ва Алесь Беляцкий озодликка чиқарилди. Бунинг эвазига Оқ уй қуйидаги қадамларни ташлади:
Авиация: «Boeing» компаниясига Беларус самолётлари, жумладан Лукашенконинг шахсий лайнери учун эҳтиёт қисмлар етказиб беришга рухсат берилди.
Иқтисодиёт: Мамлакатнинг асосий валюта манбаи бўлган «Беларускалий» корхонасига қарши санкциялар бекор қилинди.
Путин учун «намуна» ва урушдаги воситачилик
Трамп маъмурияти Лукашенко билан келишувдан иккита асосий мақсадни кўзламоқда:
Намуна кўрсатиш: Путинга «АҚШга пешвоз чиқиш катта бонуслар келтиришини» амалда исботлаш.
Воситачилик: Лукашенко энди Трамп ва Путин ўртасида Украина урушини тугатиш бўйича кўприк вазифасини ўташи мумкин.
Хавотирли жиҳатлар
Мухолифат етакчиси Светлана Тихановская одамлар озод этилганидан хурсанд бўлса-да, Лукашенконинг буни «савдо»га айлантиришидан хавотирда. Унинг фикрича, диктатор келажакда янги имтиёзларни «сотиб олиш» учун яна одамларни қамоққа олишда давом этиши мумкин.
Нима бўлганда ҳам, Трампнинг «Ким билан гаплашишнинг фарқи йўқ — муҳими натижа» тамойили Беларус йўналишида иш бераётгандек кўринмоқда.
Сизнингча, Лукашенконинг Ғарб билан яқинлашиши Россия-Украина урушининг тезроқ тугашига ёрдам берадими?
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
