Ўзбекистонда нон маҳсулотлари нархи ошишининг сабаблари ва омиллари бўйича қизиқарли таҳлил ўтказилди. Марказий банкнинг ушбу тадқиқотига кўра, 2020 йилдан 2025 йилгача бўлган даврда Ўзбекистонда нон ва ун нархлари мураккаб иқтисодий омиллардан, хусусан, ун ишлаб чиқариш харажатларининг ошишидан келиб чиққан ҳолда қимматлашган.
Бўш ва олий навли буғдой унлари нархи ўсиши ва бунинг оқибатида нон нархи 77,6 фоизга қимматлашган. 2022 ва 2023 йиллар давомида буғдой ишлаб чиқариш ва ун импорти кўплаб омилларга боғлиқ, шунингдек, ун ва нон маҳсулотларининг нархига таъсир қилган экстрага ресурслар: ёнилғи, электр энергияси, газ, совуқ сув ва транспорт хизматлари нархлари ҳам ошган.
Ким ёки қандай чоралар асосида фермерлар ва кластерлар томонидан ун биржа савдолари орқали сотилади ва нархларни эркинлаштиришга ёрдам бериш чоралари ҳам аҳамиятли бўлган. Ўзбекистон жаҳон буғдой нархларига юқори сезувчан бўлиб, Қозоғистондан импорти билан боғлиқ ҳам мураккаб ва тўғридан-тўғри таъсирга эга.
Иклим ўзгариши, сув танқислиги ва ер шўрланиши каби экологик омиллар ҳам буғдойнинг камайишига ва фермерлар даромадларига салбий таъсир қилади. Даромадлар ортиши ва истеъмол трендлари эса нонга бўлган талабнинг ошишида муҳим омил бўлиб, унинг нархига таъсир қилишда муҳим роль ўйнайди.
Бунинг натижасида аҳолига турли соҳаларда хизмат кўрсатиш ва ун ва нон нархларини таҳлил қилиш муаммоларининг ўзгариши натижасида, бошқа иқтисодий жараёнларга ҳам та'сир кўрсатади.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
