100 минг долларлик “ўйин”: Марғилондаги бир жиноят тафсилоти

^{Фото: Сунъий интеллект томонидан яратилган сурат}
Бизнес шериклар

Тошкент шаҳрида яшовчи Зайни Эшонқулов пойабзал савдоси билан шуғулланган. У пойтахтдаги Эшонгузар бозорида оёқ кийим сотган. Марғилонлик Шоҳнур Халилов эса Зайни Эшонқуловнинг бизнес шериги бўлган.

Бу икковлон бир марта ўзаро ҳамкорлик қилишган. Яъни Марғилондаги пойабзал ишлаб чиқарувчи корхона дилери бўлган Шоҳнур Халилов Зайни Эшонқуловга 50 млн сўмлик шиппак берган. Аммо Эшонқулов ёз мавсуми давомида ушбу товарнинг барчасини сота олмаган ҳамда Халиловдан 17 млн сўм қарз бўлиб қолган. Сотувчи маълум муддат дилерга ушбу пулни қайтара олмаган. Барчаси шундан бошланган.

100 минг долларлик режа

Бизнес шериклар ўртасида 17 млн сўм “олди-берди” бўлган ўша кунларда Шоҳнур Халилов Зайни Эшонқуловга сим қоқиб, уни Марғилонга чақирган. “Иккита корхона дилерлигини олдим. Келсангиз ушбу корхоналардан товар олиб бераман”, деган у ва Telegram орқали локация ташлаб берган.

Унинг гапларига ишонган пойабзал сотувчи 2024 йилнинг 22 апрел куни отаси ва турмуш ўртоғи билан бирга Марғилон шаҳрига қараб йўлга чиққан. Уни Халилов Марғилон шаҳридаги катта айланма йўл бўйида кутиб олган ҳамда ўз машинасига миндирган.

“Ҳозир офисга борамиз. Шоҳимардондан бир ўртоғим келди. У Россияга бориб, катта пул ишлаб топган. Ундан пул олиб, бирга тадбиркорлик қиламиз. Ўртоғим олдида мендан бизнес учун 100 минг доллар қарз олганингизни айтиб, уни қачон қайтаришингизни сўрайман. Ўртоғимнинг кўп пули бор, уни ўзаро ҳамкорликка ишонтириш учун шунақа дейман”, дея илтимос қилган Шоҳнур Халилов йўл-йўлакай Зайни Эшонқуловдан.

Пойабзал сотувчи унинг гапларига ишониб, гарчи 100 минг доллар қарзи бўлмаса-да, бунга рози бўлган.

Шоҳимардонлик “пулдор” ким?

Халилов бизнес шеригига айтган шахс Нозим Қодиров эди. Аммо у Россиядан катта миқдорда пул ишлаб келган пулдор эмас, шунчаки Шоҳнур Халиловга чув тушган инсон эди. Яъни Халилов тадбиркорлик қилиш ва ҳар ойда фойдадан пул бериб туриш шарти билан Нозим Қодировдан 12 минг доллар пул олган, бироқ қарзининг асосий қисмини қайтармай келган.

Пулини сўраб борган Нозим Қодировга Шоҳнур Халилов бир одамда 100 минг доллар қарзи борлигини, шуни олса пулини қайтаришини билдирган. Орадан 10 кун ўтиб, Шоҳнур Халилов Нозим Қодировга бир одам билан кўришишлари кераклигини айтган.

“Унда 100 минг доллар ҳаққим бор, аммо бераётганда тилхат ёздириб олмагандим. Унинг олдида ўзингизни 200 минг доллар пули бор одам қилиб кўрсатасиз, видеога оламиз”, деган Халилов. Нозим Қодиров айтган одамидан пулини олса қарзини қайтаради деган ўйда розилик билдирган.

Шу тариқа Шоҳнур Халилов ҳар икки томонни алдаган.

Офисдаги учрашув

2024 йилнинг 22 апрел куни Шоҳнур Халилов Нозим Қодировга қўнғироқ қилган ва “100 минг доллар бериши керак бўлган одам” келаётганини айтиб, уни офисга чақирган. У пойабзал сотувчи Зайни Эшонқуловни назарда тутганди.

Шу тариқа, учаласи Халиловнинг офисида учрашган. Жараёнда Нозим Қодиров пулдор шахс, Зайни Эшонқулов эса 100 минг доллар қарзи бор инсон ролини ўйнаган.

“Қанақа бизнес проект бўлса айтинг, акамизда пул бор”, деган Халилов пойабзал сотувчига Нозим Қодировни кўрсатиб. Сўнгра суҳбат жараёнида Эшонқуловдан 100 минг доллар қарзини қачон беришини сўраган. Бунга жавобан Зайни Эшонқулов 50 минг долларини эртага, қолганини 5 кундан кейин бериб юборишини айтган. Шоҳнур Халилов ушбу суҳбатни телефонида видеотасвирга туширган.

“Ростга айланган” ёлғон

Офисдаги учрашувдан сўнг Зайни Эшонқулов Тошкентга қайтиб кетган. Орадан бир неча кун ўтиб, Шоҳнур Халилов телефон орқали суҳбатда унга пулдор таниши бизнесларига пул тикмаслигини айтган.

2024 йил 8 май куни Халиловнинг акаси А.Комилов пойабзал сотувчига қўнғироқ қилган ҳамда укасидан олган 100 минг доллар қарзини нега бермаётганини сўраган. Бу гапдан шок ҳолатига тушиб қолган Зайни Эшонқулов Халиловдан 100 минг доллар эмас, 17 млн 46 минг сўм қарзи борлигини билдирган.

Шундан сўнг Халилов Эшонқуловга қўнғироқ қилиб, 100 минг доллар қарзини беришни сўрай бошлаган.

Орадан маълум муддат ўтгач Шоҳнур Халилов Зайни Эшонқулов устидан ИИБга ариза билан мурожаат қилган. Далил сифатида офисда ёзиб олинган видеотасвир тақдим этилган. Камига унинг илтимоси билан Нозим Қодиров терговга ҳам ёлғон кўрсатма берган.

Шу тариқа, Марғилон шаҳар ИИБ томонидан Зайни Эшонқуловга фирибгарлик бўйича жиноят иши очилган ҳамда у эҳтиёт чораси сифатида қамоққа олинган. Тергов бир томонлама олиб борилиб, пойабзал сотувчи 40 кун қамоқда ётган.

Тезкор тадбирда ушланган терговчи

Бу орада ушбу “дело” бўйича тергов Фарғона туман ИИБга ўтказилган ҳамда ҳаммаси тескари томонга ўзгариб кетган. Яъни, 40 кун қамоқда ётган Зайни Эшонқулов қўйиб юборилган, Шоҳнур Халиловга эса жиноят иши қўзғатилиб, қамоқ эҳтиёт чораси қўлланилган.

Ўша вақтда Марғилон шаҳар ИИБ тергов бўлими бошлиғи лавозимида ишлаган А.Муртазақулов эса Зайни Эшонқуловни айблаш учун асослар етарли бўлмаётганини айтиб, Халиловдан 30 минг доллар сўраган ва тезкор тадбирда қўлга олинган. Бу ҳақда суд ҳукмида, Шоҳнур Халиловнинг кўрсатмасида келтирилган.

“Марғилон шаҳар ИИБ Тергов бўлими бошлиғи А.Муртазақулов мени чақиртириб, далиллар тасдиқланмаётгани ва З.Эшонқуловни айблаш учун асослар етарли бўлмаётгани сабабли 30 минг доллар беришни, шунда жиноят иши судга чиқишини, ушбу пулдан ўзига ҳеч қанчаси қолмаслигини айтди. Шундан сўнг танишларим билан гаплашиб, А.Муртазақуловнинг ҳаракати ноқонуний эканини билдим. 2024 йил ноябр ойида унинг устидан ДХХга ариза билан мурожаат қилдим.

А.Муртазақуловга нисбатан тезкор тадбир ўтказилди. Тадбир жараёнида А.Муртазақуловни офисимга чақиртириб, унга 500 доллар бердим. А.Муртазақуловни ушлашди ва у ишдан кетди. Шу ҳолатдан кейин жиноят иши бўйича тафсилотлар тескарисига кетиб, А.Муртазақуловга нисбатан тадбир қилиб берганим учун тергов органи З.Эшонқуловни қамоқдан қўйиб юбориб, менга нисбатан ноҳақ айблов эълон қилди”, деган Шоҳнур Халилов ўз кўрсатмасида.

Юзага чиққан ҳақиқат

Шоҳнур Халилов “ўйини” ва юзага келтирган сунъий далиллари билан ҳатто терговчиларни ҳам чалғита олганди. Аммо якун барибир у ўйлагани каби бўлмади. Ҳақиқат қарор топди.

Халилов терговдаги кўрсатмасида Зайни Эшонқулов 2023 йил ноябр ойи ўрталарида Марғилон шаҳридаги офисига бир ўзи Gentra машинасида келиб, ундан 100 минг долларни олиб кетганини айтган. Зайни Эшонқулов эса 2023 йилда умуман Марғилон шаҳрига келмагани, шунинг учун 2024 йил 22 апрел куни келганида Шоҳнур Халилов унга локация ташлаб берганини билдирган. Халиловнинг бу ёлғони Зайни Эшонқуловга тегишли телефон рақамининг детализация ва плингация маълумотлари билан рад этилган.

Қолаверса, судда Нозим Қодиров пулдор одам ролини Халиловнинг илтимосига кўра ўйнаганини, терговда ҳам ёлғон кўрсатма берганини тан олган.

Яна бир гувоҳ О.Обидов ҳам Шоҳнур Халиловнинг илтимоси туфайли дастлабки терговда Зайни Эшонқулов Халиловнинг офисидан қўлида қора елим идишда нимадир олиб чиқиб кетганини кўргани ҳақида ёлғон кўрсатма берганини, аслида уни танимаслигини айтган.

Шоҳнур Халилов судда айбига иқрорлик билдирмаган. У Зайни Эшонқуловга туҳмат қилмаганини, унда ҳақиқатан ҳам 100 минг доллар ҳаққи борлигини, бу пулларни йиллар давомида ишлаб топганини маълум қилиб, ўзига нисбатан оқлов ҳукми чиқаришни сўраган.

Бироқ унинг айби жабрланувчи ва гувоҳларнинг кўрсатмалари, юзлаштириш баённомалари, Эшонқуловга тегишли телефон рақамларининг детализация ва плингация маълумотлари ҳамда бошқа далиллар йиғиндиси билан ўз исботини топган деб ҳисобланган.

Шоҳнур Халилов судда айбига иқрор бўлмасдан, ўзига нисбатан ноҳақ айблов эълон қилингани, Марғилон шаҳар ИИБ тергов бўлими бошлиғи А.Муртазақуловга нисбатан тадбир қилиб бергани сабабли жиноят иши бўйича тафсилотлар тескарисига кетиб, тергов органи Эшонқуловни қамоқдан қўйиб юборгани ва уни қамаб қўйгани ҳақидаги кўрсатуви юқоридаги далиллар билан рад этилган.

Жазо

Суд ҳукми билан Шоҳнур Халилов Жиноят кодексининг 139-моддаси 3-қисми “а, б, г” бандлари (оғир ёки ўта оғир жиноят содир этишда айблаб, оғир оқибатлар келиб чиқишига сабаб бўлган ҳолда ғаразгўйлик ёки бошқа паст ниятларда туҳмат қилиш) ҳамда 237-моддаси 2-қисми “а, г” бандларида (айбловнинг сунъий далилларини вужудга келтирган ҳолда оғир ёки ўта оғир жиноят содир этишда айблаб ёлғон хабар бериш) назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбли деб топилган. Унга ҳар бир модда бўйича тайинланган жазоларни қисман қўшиш йўли билан узил-кесил 6 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.

Шунингдек, Шоҳнур Халиловдан жабрланувчи Зайни Эшонқулов фойдасига 50 млн сўм маънавий зарар ундириш белгиланган.


Манба: Kun.uz “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг