Қўйлиқ бозорида ноқонуний илон савдоси фош этилди

Тошкент шаҳрининг йирик савдо маркази – Қўйлиқ бозорида ўтказилган махсус рейд натижасида биологик хилма-хилликка таҳдид солаётган жиноят фош этилди. Экология бошқармаси, Яшнобод туман бўлими, Миллий гвардия ва Ички ишлар вазирлиги ҳамкорлигида ташкил этилган тадбир давомида 5 дона шарқ бўғма илонини ноқонуний равишда савдога қўйган шахслар аниқланиб, уларнинг фаолияти тўхтатилди. Ушбу ҳолат табиатни муҳофаза қилиш борасида олиб борилаётган чора-тадбирларга янги йўл очди.

Илонларнинг ноқонуний савдо қилинаётгани тўғрисидаги ахборот асосида расмий рейд уюштирилди. Ҳуқуқ-тартибот идоралари томонидан бозор ҳудуди атрофида ўтказилган тезкор текширувларда, тузилган тергов ҳаракати асосида, бешта яширин илон тарқатиб юборилган ёки сотиш мақсадида намойиш этилган. Ноқонуний фойдаланилган жониворлар экологик қонунлар талаблари бузилиши билан таъминланди.

Олиб борилган рейд натижаларига кўра, ушбу жониворлар мусодара қилиниб, кейинчалик Тошкент шаҳридаги ҳайвонот боғига топширилди. Бу қарор ҳайвонларни соғлом парвариш ва табиий муҳит билан таништириш учун амалга оширилди. Ҳайвонот боғига топширилган илонлар ветеринария ходимлари назорати остида соғлиғи текширилиб, табиий яшаш шароитларига мослаштирилади.

Ҳуқуқбузорларга нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 92-моддаси асосида ҳужжатлар тайёрланди. 3 миллион 750 минг сўм жарима суммаси аниқланиб, тегишли тартибда белгиланди. Бу жарима жиноятчиликни бартараф этишда, фуқароларни қонуний савдо амалиётларига чорловчи огоҳлантирувчи чора бўлиб хизмат қилади.

Шунингдек, текширувлар давомида бозор ҳудудида айланаётган бошқа ноқонуний ҳайвонлар ҳам аниқланиб, қушлар ва кичик жониворлар табиатга қайтариш жараёнлари бошланди. Бу жараёнларда аниқланган барча жониворлар адлия, ветеринар ходимлари ва экология мутахассислари кўмаги билан табиий муҳитга қўйилди. Ҳайвонларнинг соғлигини эътиборга олган ҳолда уларнинг жон сақлаш имкониятлари таъминланди.

Ноқонуний қилинаётган жонивор савдоси экологик баланси бузилишига олиб келиши, биологик хилма-хилликни издан чиқариши мумкин. Айниқса, бўғма илонлар каби йиртқич ва паразит ҳайвонлар бозор шароитида тарқалиши хавфни кучайтиради. Шунингдек, бу турдаги илонларнинг парвариш этилмаслиги ва нотўғри муҳит шароитлари уларнинг саломатлиги ва инсонлар учун ҳам соғлиқка хавф туғдиради.

Экология бошқармаси вакиллари фикрича, бундай рейдлар мунтазам тарзда давом эттирилиши, бозорлар ва савдо жойларини экологик назорат остида тутиш асосий йўналишлардан бирига айланиши лозим. Ташкил этилган назорат чоралари барча экологик ҳуқуқбузарликлар олдини олишга қаратилган, бу эса жамоатчилик ишончини мустаҳкамлашда муҳим босқичдир.

Масъул идоралар бу борада фуқароларни ҳам ўқитиш ва огоҳликни ошириш бўйича махсус акциялар ўтказмоқда. Ноқонуний жонивор савдосини олдини олиш учун тарғибот кампаниялари ташкил этилиб, аҳолига чин экотизимни муҳофаза қилишга чақирилмоқда. Россия, Германия ва бошқа мамлакатлардан келган экологик тажрибалар асосида профилактика чоралари ҳам ишлаб чиқилмоқда.

Шу билан бирга, бозор агентликлари, экопатрул ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ҳамда ветеринар хизмати куни кеча Яснобод туманида ҳамкорликда тезкор рейдлар ўтказиб, бўғма илон бизнесига алоқадор шахсларнинг фаолиятини тўхтатдилар. Ушбу тажриба муваффақияти бозор ҳудудидаги экологик назоратни кучайтиришга ёрдам берди.

Экологик жиноятлар бўйича ширкатлар кескин жавобгарликка тортилиши учун қонунчилик мустаҳкамланмоқда. Парламент ва Экология вазирлиги томонидан қонун лойиҳалари ҳам кўриб чиқилмоқда. Қонуний ҳужжатларнинг самарали ишлаши бозор амалиётларини ҳам тўғрига йўналтиради: қонуний савдо тармоқларини рағбатлантиради, ноқонуний фаолиятни эса чеклайди.

Охирги йилларда гжҳ бинобарин, табиий ҳайвонотни муҳофаза қилиш бўйича амалга оширилаётган жараёнларда ишонтирувчи натижалар кўзга ташланмоқда. Тошкент шаҳрида бўғма илонларнинг ноқонуний савдоларига қарши чоралар кўрилиши бунга мисол. Энди бундай рейдлар нафақат бозор ҳудудида, балки кўчаларда, интернет тармоғида ҳам амалга оширилади деб айтилмоқда. Жумладан, ижтимоий тармоқларда жониворларнинг ноқонуний сотилишини Мониторинг қилиш марказлари фаолият юритади.

Табиий ҳайвон турларини муҳофаза қилиш фақат назоратни кучайтириш билан чекланмайди. Қонунлар бозорни тўғрига йўналтириши, аҳолини экологик ҳуқуқларидан доимий хабардорлиги учун зарур. Экология бўлимлари бу борада семинарлар ўтказиб, аҳоли билан бевосита мулоқот ўрнатмоқда. Бу нафақат замонавий ҳамда шаффоф савдо тизимини шакллантиради, балки экологик маданиятни ҳам шакллантиради.

Жамоатчилик назарида бу тадбир фуқароларнинг экологик онгини оширишда муҳим қадам сифатида қабул қилинмоқда. Бозор эгаларининг ҳам экологик рейдларда фаоллиги уларни бозор муҳитида ёмон ниятли савдо қилишдан тўхтатади. Экология назоратининг меъёрлари илгари қандайин-э амалга оширилса, натижалари ҳозирга нисбатан анча самарали бўлмоқда.

Хулоса қилиб айтиш мумкинки, Тошкент шаҳридаги экологик назорат органлари бугунги рейд орқали, йўловчи-савдо жойлари орқали жониворлар савдоси ва экологик жиноятларга қарши муваффақиятли кураш олиб бормоқда. Бу нафақат биологик мувозанатни сақлашда, балки фуқаролар орасида экологик масъулиятни кучайтиришда ҳам муҳим босқичдир.

Агар фуқароларда жониворлар савдоси ёки ноқонуний савдо ҳолатлари кузатилса, қуйидаги телефон рақамлари орқали мурожаат қилишлари мумкин: Экология бошқармаси – 123‑45‑67, Ҳайвонот боғи маркази – 234‑56‑78, Яшнобод туман ички ишлар бўлими – 345‑67‑89.