Австралиялик олимлар инсон саломатлигига таъсир этувчи энг кучли омиллардан бири — ёлғизлик ҳақида жиддий огоҳлантиришди, деб хабар берди The Guardian. Уларнинг сўзларига кўра, инсон ўзини ёлғиз ҳис қилганда мия бу ҳолатни жисмоний оғриқ ёки хавф каби қабул қилади ва дарҳол ҳимоя реакциясини ишга туширади.
Миядаги стресс механизмлари фаоллашганида, организм кортизол ва адреналин каби гормонларни кўпроқ ишлаб чиқара бошлайди. Бу гормонлар қисқа вақтда одамни сергак сақласа-да, узоқ муддатли ҳолатда юрак, асаб тизими ва ҳатто иммунитетга зарар етказиши мумкин.
Тадқиқотчилар таъкидлашича, инсон табиатан ижтимоий мавжудотдир. Унинг ҳаёт кечириши ва руҳий барқарорлиги кўп жиҳатдан бошқалар билан мулоқотга боғлиқ. Бошқача айтганда, инсоннинг мияси ҳамкорлик, суҳбат ва эмоционал алоқалар учун “созланган”. Шу сабабдан, узоқ вақт ёлғизликда яшаш — мия учун табиий бўлмаган ҳолат ҳисобланади.
Олимлар бундай ҳолатда мияда “ёпилиш механизми” ишга тушишини таъкидлашмоқда. Инсон атрофида хавф йўқ бўлса-да, у ўзини жисмонан таҳдид остидаги каби ҳис этади. Бу ҳолат хронологик стрессга олиб келади, натижада уйқу бузилади, диққат сусаяди ва руҳий ҳолат ёмонлашади.
Шу билан бирга, ижтимоий алоқалар ва руҳий қўллаб-қувватлаш мияда аксинча жараённи бошлайди. Яқинлар билан мулоқот қилиш, ҳатто қисқа суҳбат ёки табассум — окситоцин гормонининг ишлаб чиқилишига туртки беради. Бу модда одамда тинчлик, хавфсизлик ва ишонч ҳиссини кучайтиради.
Мутахассислар фикрича, доимий ижтимоий мулоқот нафақат кайфиятни кўтаради, балки юрак касалликлари, депрессия ва деменция (ҳотира йўқолиши) хавфини ҳам пасайтиради. Ҳатто қисқа суҳбат, дўстона мулоқот ёки умумий қизиқишга эга гуруҳда бўлиш ҳам инсоннинг руҳий ҳолатини сезиларли даражада яхшилайди.
Олимлар бу натижаларни турли ёшдаги 3 мингга яқин иштирокчи устидан ўтказилган тадқиқот орқали аниқлашган. Улар ёлғизликда яшовчи одамларда стресс гормонлари даражаси икки баравар юқори бўлганини ва бу ҳолат юрак-қон томир тизими фаолиятига салбий таъсир кўрсатишини таъкидлашди.
Психологлар айтишича, инсон бошқа одамлар билан мулоқот қилганида мия фаоллиги мувозанатга келади. Шу сабабли, ёлғиз одамларга ҳар куни ким биландир суҳбат қилиш, жамоат тадбирларида иштирок этиш ёки қизиқишларига мос тўгаракларга бориш тавсия этилади.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!“Ёлғизлик – жисмоний оғриқ каби мия учун стресс манбаи. Лекин ҳатто бир неча дақиқалик суҳбат ҳам мияга тинчлик ҳиссини қайтара олади”, – дейди тадқиқотчилар.
