«Фиорентина» инқирози чуқурлашди, Ваноли ҳам жамоани қутқара олмади

Рокко Комиссо ўзини «Фиорентина»нинг қутқарувчиси деб аташни ёқтиради. Итало-америкалик миллиардер 2019 йилда клубни сотиб олганида жамоа навбатдаги банкротлик ёқасида турган, у эса стадионни реконструкция қилишга миллионлаб маблағ йўналтириб, «бинафшаранглар»ни аввалги шон-шуҳратига қайтаришга ваъда берганди.

Орадан олти йил ўтиб эса манзара даҳшатли: «Фиорентина» А Серияда 15 турдан кейин ҳам бирорта ғалабага эришмаган ва турнир жадвалининг энг пастида. Италия чемпионатида бундан ҳам ёмон старт охирги марта 2018/19 мавсумида «Кьево»да кузатилганди.

Ўша тарих якунда қуйи лигага тушиш ва клубнинг банкротлиги билан тугаган. «Фиорентина» ҳам шу йўлдан кетаётгандек, фақат бу сафар вазият янада оғриқли: «Кьево»да молиявий қулащ «алиби» бўлган, Флоренсияда эса пул ҳам бор, амбиция ҳам айтилади, майдондаги натижа эса уятли.

15 турдан кейинги 6 очко — клубнинг сўнгги 50 йилдан ортиқ вақт ичидаги энг ёмон старти. Ўтган йил «Аталанта» билан бир муддат пешқадамликни бўлишган, кетма-кет икки мавсум Конференциялар лигаси финалида ўйнаган жамоа учун бу — катта фожиа.

2024 йил май ойида «Фиорентина» бош мураббий Раффаэле Палладинонинг шартномасини 2027 йилгача узайтирди. Ўшанда жамоа А Серияда 6-ўринни эгаллаб, сўнгги тўққиз йилдаги энг яхши натижасини қайд этган, Конференциялар лигасида ярим финалгача етиб борган эди.

Мойзе Кин кучли тўпурарга айланиб бораётганди, Давид де Хеа эса чемпионатнинг энг яхши дарвозабонларидан бири сифатида кўринардӣ. Ҳаммаси келаси мавсум янада муваффақиятли бўлишига ишора қилгандек эди.

Бироқ шартнома узайтирилгани эълон қилинганидан уч ҳафта ўтмай Палладино клубни тарк этди. Расмий изоҳ — «келажак бўйича қарашлар турлича».

Амалда эса у спорт директори Даниэле Праде билан келишмовчиликдан сўнг кетгани айтилди. Праде ни мухлислар аввалдан ҳам ёқтирмасди.

Футболчилар кўз ёш тўкди, Де Хеа ҳайратда қолди, Кин эса ўзининг энг муҳим устозини йўқотди. Шунга қарамай, лавозимда Праде қолиб кетди.

Кейинроқ Палладино Sky Sports нашрига «жамоа мен учун оиладек бўлган, айрилиқ оғир кечди» дея тан олди. Кузда «Фиорентина»нинг ҳалокатли стартидан сўнг уни қайтариш эҳтимоли муҳокама қилинганда, у битта шарт қўйди: Комиссо билан раҳбариятни четлаб, бевосита мулоқот қилиш.

Бу деталдан клуб ичкарисидаги муҳит қандай ҳолатга келгани сезилади. Палладино ўрнига Стефано Пиоли тайинланди — обрўли мутахассис, «Милан» билан Италия чемпиони бўлган мураббий.

Қоғозда бу қарор мантиқий кўринганди, амалда эса А Сериядаги 10 ўйинда атиги 4 очко. Шундан сўнг мухлислар Праденинг кетишини талаб қилиб баннерлар чиқарди, шаҳарда эса унинг суратини чўчқа танасига жойлаб ёпиштирилган стикерлар тарқалди.

Праде жамоатчилик олдида айбни ўз зиммасига олди ва «кимнидир бўшатиш керак бўлса, биринчи навбатда мени» деди. 1 ноябрь куни у истеъфога чиқди — «Лечче»га қарши муҳим баҳс арафасида.

«Фиорентина» ўша ўйинда ютқазди. Орадан икки кун ўтиб Пиоли ҳам ишдан олинди.

Ёзда клуб икки футболчига 40 миллион евро сарфлади: ҳужумчи Роберто Пикколи 25 миллионга, ярим ҳимоячи Симон Зом эса 15 миллионга сотиб олинди. Пикколи клуб тарихидаги иккинчи энг қиммат трансферга айланди.

Унинг А Сериядаги статистикаси эса жуда оддий: «Лечче», «Эмполи» каби жамоаларда 134 ўйинда 23 гол. Бу трансфер сиёсати самарадорлиги кўп савол туғдиради.

Декабрга келиб, Пикколининг барча мусобақаларда атиги 3 голи бор. 39 ёшли Эдин Жеко (бепул олинган) — 2 гол.

Ўтган мавсум карьерасидаги энг яхши йилни ўтказган Кин — 3 гол. Ҳужум ишламаяпти, ярим ҳимоя ишламаяпти, ҳимоя эса деярли ҳамманинг ҳужумига бардош бера олмаяпти.

Таркибга синчиклаб қаралса, у еврокубоклар учун даъвогар эмас, «Кальяри» даражасидаги ўртамийона жамоани эслатади. Праде олти йил давомида ҳар ёз таркибни қайта-қайта «силкитди», Франк Рибери, Хосе Кальехон, Джакомо Бонавентура каби номдор футболчиларни олиб келди.

Баъзилари фойда берди, аммо якунда шундай таркиб йиғилдики, ҳатто Конференциялар лигасига йўлланма ҳам хаёлийдек туюлмоқда. Шу боис Праденинг кетиши муқаррар эди.

Пиоли кетганидан кейин «Спартак»нинг собиқ мураббийи Паоло Ваноли тайинланди, лекин вазият ўнгланмади. Навбатдаги суст ўйиндан сўнг Жеко мухлисларга эътироз билдирди: ҳар бир ноаниқ пасда ҳуштакбозлик қилишади, токсик муҳит яратишади, ўйнашга халақит беришади, деди.

Аммо бирлик ҳақидаги чақириқ «Сассуоло»га қарши кейинги учрашувдайоқ барбод бўлди. Тўрт мингга яқин мухлис Реджо-Эмилияга йўл олди ва мавсумдаги энг омадсиз ўйинлардан бирини кўрди.

Учрашувда Гудмундссон пенальти тепишдан бош тортгани айтилди (кейинроқ у буни инкор қилди), Мандрагора ва Кин эса ким зарба бериши устида 11 метрлик нуқта ёнида тортишиб қолди. Мағлубиятлардан биридан кейин ҳимоячи Додо ва унинг рафиқасига ижтимоий тармоқларда таҳдидлар ёғилди.

Бундай босимга фақат у эмас, бир неча футболчи ва уларнинг оилалари ҳам дуч келгани айтилди. Клуб зўравонликни қоралаган расмий баёнот чиқарди ва чоралар кўрилишини билдирди.

Барибир муҳит ниҳоятда таранг. 76 ёшли Комиссо белидаги операциядан сўнг тикланмоқда ва инқирозни океан ортидан кузатмоқда.

La Nazione нашрига берган интервьюсида у мухлисларга очиқ мурожаатга ўхшаш сўзларни айтди: «Сизларни соғиндим. Жамоа ёнида бўлинг.

Биз «Фиорентина»нинг қуйи лигага тушишига йўл қўя олмаймиз». Бу оҳанг умидсиздек эшитилади, чунки вазият ҳам шундай.

Комиссо миш-мишларга қарамай клубни сотмаслигини таъкидлайди. У «Артемио Франки» стадионини реконструкция қилишга маблағ йўналтирди, ишлар эса 2029 йилгача чўзилиши кутилмоқда: трибуналарининг ярми ёпилган, биттаси ўрнида эса экскаваторлар ишлаётган қурилиш майдони турибди.

Комиссо Италия футболи раҳбарияти ва тизимини тез-тез танқид қилади, аммо асосий муаммо у ерда эмас. Асосий муаммо шундаки, тарихий клубнинг чиройли «пешлавҳаси» ортида бўшлиқ бор.

Бинафшаранг либос нима учун кийилишини англамаётгандек кўринадиган одамлар гуруҳи. Мураббийлар тез-тез алмашади, спорт директорлар «қурбонлик» оҳангидаги нутқлар билан кетади, футболчилар майдоннинг ўзида жанжаллашади, натижа эса ўзгармайди: 15 тур — 0 ғалаба.

Айтганча, Палладино ҳозир «Аталанта»ни бошқаряпти ва жамоа унинг қўл остида жонланди. Шарль Де Кетеларе, Адемола Лукман, Эдерсон Юрич давридаги тинимсиз югур-югурдан кейин ниҳоят ўз ўйинини топди.

Чемпионлар лигасида бергамоликлар кучли саккизлик атрофида боряпти. Демак, масала фақат мураббийда бўлмаган.

Флоренсия мухлислари сўнгги 30 йилда Габриэл Батистута, Руй Кошта, Лука Тони, Франческо Тольдо, Душан Влахович каби юлдузларни кўрган. Энди эса улар 25 миллион евроли Пикколиги қараб, клубда нима бўлаётганини тушунмай қолмоқда.

Эҳтимол, В Сериядаги «тозаланиш» ҳам зарар қилмас. 2002 йил тарихидан маълумки, клуб кулдан қайта тирилиш имконига эга.

Савол фақат шунда: «Фиорентина» бунга ростдан ҳам интиладими ёки Комиссо ва унинг атрофидагилар кема батамом чўкиб кетгунча фаолиятни кўрсатишда давом этадими. “Zamin”ни Telegram'да ўқинг!