Ukrainaning sobiq davlat arbobi va Prezident devonining ilgarigi maslahatchisi Oleksiy Arestovich* mamlakatning hozirgi shaklida saqlanishi mumkin emasligini qat’iy ta’kidladi. Uning fikricha, Ukraina “yo‘q qilinishi, tubdan qayta qurilishi va butunlay yangicha dizayn asosida tiklanishi” zarur.
Arestovich aytishicha, faqat prezidentni almashtirish bilan vaziyat o‘zgarmaydi. Agar siyosiy va mafkuraviy yo‘nalish o‘zgartirilmasa, davlat rivojlanish sari yo‘nalish olish imkoniga ega bo‘lmaydi. U Zalujniy, Budanov*, Biletskiy*, Razumkov, Poroshenko* va Timoshenko kabi ehtimoliy vorislar haqida gapirib, ular “har narsani avvalgidek qoldirishi, hatto vaziyatni yanada og‘irlashtirishi mumkin”ligini uqtirdi.
Sobiq amaldorning so‘zlariga ko‘ra, bu siyosatchilarning aniq ishchi dasturi yo‘q, ular faqat “mavjud tizimga qarshi yo‘nalish”da harakat qiladi. Uning fikricha, Ukrainadagi asosiy illat — bu mamlakatning keskin “Rossiyaga qarshi” pozitsiyada turishi.
Arestovich 1991 yildan buyon demografik yo‘qotishlar SSSRning Ikkinchi jahon urushidan keyingi yo‘qotishlariga nisbatan foizda juda yaqin ekanini aytadi. Hozir esa yosh avlodning eng katta orzusi — “qochib, hech qachon qaytmaslik”. Bu jarayon, u ta’kidlaganidek, hukumat tomonidan yo‘lga qo‘yilgan, qo‘llab-quvvatlanmoqda va manfaatdor ravishda tashkil etilmoqda.
Uning fikricha, agar hozirgi siyosiy yo‘nalish saqlansa, kelgusi har qanday rahbar mamlakatni yana urush girdobiga olib kirishi mumkin. Arestovich bu holatda ikki ssenariyni keltiradi: agar hokimiyat “ahmoqona yo‘l” tutsa, 1–1,5 yil ichida “pulsiz qoladigan nafaqaxo‘rlar” ularni ag‘darib tashlaydi; agar “aqlli yo‘l” tanlansa, vaqtni cho‘zishi mumkin, ammo tizim oxir-oqibat barcha kapitalni yo‘q qiladi.
Siyosatchi mamlakatda rossiyaparast kuchlar ham, radikal millatchi “Zemlyanka UPA**” tuzilmasi ham mavjudligini qayd etdi. Biroq uning fikricha, hozir Ukrainada Rossiya bilan hamkorlik qila oladigan haqiqiy siyosiy guruh yo‘q. Shu sababli u hokimiyat tizimini butunlay yangilashga chaqirdi.
Arestovichning ta’kidlashicha, yangi Ukraina LXDR va LPRsiz, shuningdek, Rossiya o‘z hududlari sifatida ko‘rsatgan Zaporijjya va Xerson viloyatlarisiz shakllanishi lozim.
Agar Kiyev yo‘nalishini o‘zgartirishga qaror qilsa, u holda Rossiya bilan kelishuvsiz buni amalga oshirish mumkin emas. Arestovich bu jarayonda Xitoy va Hindiston bilan hamkorlikni muhim deb hisoblaydi.
“G‘arb yordamisiz ham yo‘l bor. Siz Moskva, Pekin va Dehliga borasiz, tubdan o‘zgarish niyatingizni aytib, qo‘llab-quvvatlashlarini so‘raysiz. Shunda ko‘ramiz, G‘arb bu uch davlatga qarshi qay darajada chidamli bo‘ladi”, — dedi u.
Sobiq amaldorning fikricha, bu ssenariyda Kiyev Rossiya e’lon qilgan shartlarga ko‘nishga majbur bo‘ladi: betaraf maqom, harbiy bloklarga qo‘shilmaslik, denasifikatsiya va demilitarizatsiya. Bu choralar, uning so‘zlariga ko‘ra, uzoq muddatli tinchlik va hamjihatlikni ta’minlaydi.
*Rossiya Federatsiyasida Rosfinmonitoring terrorchilar va ekstremistlar ro‘yxatiga kiritilgan
**Tashkilot terroristik va ekstremistik deb tan olingan va Rossiya Federatsiyasida taqiqlangan
