Ўзбекистонда олча рекорд нархда: ички бозорда баҳор эрта бошланди

Ўзбекистонда 2025 йилги мевали мавсум кутилганидан анча эрта бошланди — мамлакат бозорларида илк улгуржи олча партиялари сўнгги йилларга нисбатан бир ҳафта олдин пайдо бўлди. Бу ҳақда EastFruit таҳлилчилари маълум қилди.

Мутахассисларнинг қайд этишича, жорий мавсумда янги терилган олчанинг ўртача улгуржи нархи 23 май ҳолатига кўра бир килограмми учун 17 000 сўмни (1,32 доллар) ташкил этмоқда. Бу ўтган йилнинг шу давридаги кўрсаткичларга нисбатан тахминан 70 фоизга юқори. Масалан, 2023 ва 2021 йилларда илк партиялар май ойи охирларида кириб келган ва килоси мос равишда 8 000 ҳамда 10 000 сўмни ташкил этган.

Нима учун нархлар бундай юқори?

Бозордаги иштирокчилар фикрича, бу йилги олча ҳосили ҳажми охирги йиллардаги каби бўлиши кутилаяпти, яъни ҳосил жуда катта эмас. Шу билан бирга, ички бозорда маҳсулотга талаб юқори даражада барқарор сақланмоқда. Аммо нархлар бунчалик ошишининг асосий сабаби — ташқи бозорда, айниқса Россия ва Беларусь каби мамлакатларда ўзбек олчасига бўлган талаб кескин ошгани билан изоҳланмоқда.

Сербиядан ҳам қизиқиш бор

EastFruit манбаларига кўра, 19 май куни Сербиянинг бир неча етакчи компаниялари вакиллари Ўзбекистонга ташриф буюриб, маҳаллий гилос ва ўрик етиштирувчилар билан ҳамкорлик масалалари юзасидан музокаралар ўтказган. Бу эса яқин вақт ичида Европа бозорида ҳам ўзбек меваларига эҳтиёж ошиши мумкинлигидан дарак беради.

Об-ҳаво ва ҳосил вақти

2024 йил баҳорида Ўзбекистоннинг шарқий ҳудудларида кузатилган об-ҳаво аномалиялари туфайли гилос турлари тез пишиб етилган, натижада мавсум қисқарган эди. Худди шу тенденция олча ҳосилида ҳам кузатилиши мумкинлиги айтилмоқда.

Ўзбекистон меваларининг экспорт салоҳияти йилдан-йилга кенгайиб, ички бозорда ҳам рақобатни кучайтирмоқда. Олча ва гилос каби маҳсулотлар нафақат юқори нарх, балки сифати билан ҳам ташқи бозорларда талабда бўлиб келмоқда. Бу эса маҳаллий фермерлар учун янги экспорт имкониятларини очиши мумкин. Мавсум илк кунлариданоқ рекордлар билан бошланган бўлса, олдинда яна қандай янгиликлар бўлишини вақт кўрсатади.