Европада доллари бор сайёҳ бўлиш учун яхши вақт. Шу ойнинг бошида евро сўнгги йигирма йил ичида биринчи марта долларга нисбатан қисқа муддат паст бўлди.
Аммо доллари борлар Европага саёҳатлар билан чекланишига ҳожат йўқ. Бугунги кунда улар учун дунёнинг деярли ҳамма жойи арзон.
Бу йил доллар иенага нисбатан 15 фоизга, фунтга нисбатан 10 фоизга ва юанга нисбатан 5 фоизга ошган. The Economist нашри буни таҳлил қилди.
2021 йил бошида доллар кенг валюта саватига нисбатан беш йилдан ортиқ вақтдаги энг паст даражага яқинлашди. Бу пандемиянинг ноаниқликлари билан содир бўлган эди. Ҳаёт нормал ҳолатга қайтганида, ребоунд пайдо бўлди.
Аммо бир нечта таҳлилчилар бундай кескин ўсишни кутган эди. АҚШ доллари ўтган йилнинг июнь ойидан бери ушбу валюта саватига нисбатан қарийб 20 фоизга ошган.
Бу кўп жиҳатдан Федерал резерв тизимининг (Fed) кескин силжиши билан боғлиқ. Fed Инфляцияни жиловлашга қарор қилиб, март ойидан бери фоиз ставкаларини 1,5 фоиз пунктга оширди.
Инвесторлар йил охиригача ставкаларни яна икки поғонага кўтарилишини тахмин қилмоқда — бу 1980 йилларнинг бошидан бери монетар қаттиқлашувнинг энг кескин суръати.
Фоиз ставкалари айирбошлаш курсларининг ҳал қилувчи омилидир: ҳамма нарса тенг бўлса, юқори ставкаларга эга бўлган мамлакат кучлироқ валютага эга бўлиши керак, чунки бу мамлакатдаги активлар юқори даромадлиликни келтириб чиқаради ва шунинг учун кўпроқ капитал оқимини жалб қилади.
Бу нима учун долларнинг евро ва иенага нисбатан бунчалик яхши ўсишини тушунтиришга ёрдам беради.
Европа Марказий банки (ECB) ва Япония Банки (BOJ) анча «довдираш» ҳолатида. ECB бу ҳафта ставкаларни оширишни бошлаши мумкин, аммо BOJ салбий фоиз ставкалари билан доимий мустаҳкам ушлаб турилади.
Сиёсатдаги бу қарама-қаршилик иқтисодий асослардаги чуқур фарқларни акс эттиради. Йиллар давомида Япониянинг муаммоси дефляция бўлиб, сўнгги ойларда нархлар бироз кўтарилди.
Европада инфляция деярли Америкадаги каби юқори бўлди. Аммо бу табиий газ нархининг ошиши билан чамбарчас боғлиқ.
Фоиз ставкаларини ошириш энергия харажатларини камайтирмайди, балки рецессия эҳтимолини оширади.
Америкада пандемия давридаги молиявий ва монетар рағбатлантиришдан келиб чиққан ҳаддан ташқари талаб инфляцияни оширишда катта рол ўйнаган кўринади.
Ўзгарувчан озиқ-овқат ва энергия харажатларини йўқотадиган асосий инфляция июнь ойида Америкада йиллик 5,9 фоизни ташкил этган бўлса, Европада атиги 3,7 фоиз бўлди.
Қаттиқ пул-кредит сиёсати (талабни қисқартириш йўли) Америкада долзарброқ устувор йўналиш ҳисобланади.
Fed ва бошқа марказий банкларнинг бу кескинлашуви бутун дунё бўйлаб активлар нархига таъсир қилади.
Пессимистик прогнозчиларнинг фикрига кўра, таназзул бошланишидан ёмонроқ нарса содир бўлиши кутилмоқда.
Бу ҳозирча доллар фойдасига. Молиявий турбулентлик даврида доллар кўпинча хавфсиз оқимлардан фойда кўради.
Инвесторлар, нима бўлишидан қатъи назар, Американинг яхши тартибга солинадиган, юқори ликвидли пул бозорлари ҳар қандай енгиб ўтиши мумкинлигига ишонади.
Standard Chartered банки модели, долларнинг яқиндаги кучининг тахминан 45 фоизи унинг хавфсиз бошпана мақомидан келиб чиққанлигини аниқлади.
Агар Fed ўзининг шафқатсизлигида бошқа марказий банкларни ортда қолдиришда давом этса, бу доллар қийматини қўллаб-қувватлайди.
Худди шундай бозордаги тартибсизликларнинг янги босқичи уни кучайтириши мумкин. Аммо доллар қанчалик кўтарилган бўлса, кейинги ютуқлар учун имкониятлар чекланган бўлади. “Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми?
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босингМавзуга оид янгиликлар
Айрим бошқарув сервис компаниялари шартномаларида асоссиз шартлар белгилангани аниқланди
Шимолий Корея Россияга узоққа зарба берувчи қуроллар юборди
Байден ва Жинпинг Перуда учрашди: «Агар бир-биримизни рақиб деб билсак, муносабатларни бузамиз»
Рашида Толиб Конгресс аъзоларига «аччиқ ҳақиқат»нинг суратини кўрсатди
Шольц ва Путин ўртасидаги суҳбат Киевга сигнал бўлди
Эрон АҚШдан 1 трлн доллар компенсация талаб қилди
Туркиянинг Harper’s Bazaar нашри йил аёлини аниқлади (фото)
20 ёшли ўзбекистонлик қизни қариндоши Туркияга сотиб юборди
