АҚШ Украинага кам бойитилган уранли снарядлар етказиб беришини эълон қилади

АҚШ маъмурияти Украинага кам бойитилган уранли ўқ-дорилар етказиб берилишини келаси ҳафта эълон қилади. Бу ҳақда 1 сентябр, жума куни Вашингтондаги юқори мартабали манбаларга таяниб, Reuters агентлиги хабар берди.

Уларнинг сўзларига кўра, гап Abrams танклари учун зирҳни тешувчи снарядлар ҳақида кетяпти. Аввалроқ Politico Вашингтон ушбу танкларнинг 10 доналик биринчи партиясини сентябр ойида Киевга топширишни режалаштираётгани ҳақида ёзган эди.

Бу ўқ-дорилар Украинага янги ёрдам пакетига киритилади, деб ёзади Reuters. Агентлик манбаларидан бири ушбу пакетнинг нархини унга нималар киришига қараб 240 миллион доллардан 375 миллион долларгача баҳолаган.

Лондон аллақачон Киевга кам бойитилган уранли снарядларни юборган

21 март куни Буюк Британия Мудофаа вазирлиги Украинага нафақат Challenger танклари, балки улар учун кам бойитилган уранли снарядлар ҳам етказиб беришини маълум қилди. Россия президенти Владимир Путин буни «ядровий эскалация» деб атади ва «Россия шунга мувофиқ жавоб беришга мажбур бўлади», деди. Британия ташқи ишлар вазири Жеймс Клеверли шундай жавоб берди: «Ядровий эскалация йўқ. Дунёда ядровий масалалар ҳақида гапирадиган ягона давлат бу - Россия. Россияга ҳеч қандай таҳдид йўқ, гап фақат Украинага ўзини ҳимоя қилишда ёрдам бериш ҳақида кетяпти».

25 апрел куни Буюк Британия мудофаа вазири ўринбосари Жеймс Хиппи кам бойитилган уранли снарядларнинг биринчи партияси Киевга етказилганини тасдиқлади.

Нима учун кам бойитилган уран ҳарбийларда катта қизиқиш уйғотади?

Кам бойитилган уран атом электр станциялари учун уранни бойитиш натижасида ҳосил бўлган қўшимча маҳсулотдир. У табиий қазиб олинган уранга қараганда камроқ радиоактив ва юқори зичликка эга. Шу сабабли, ундан ясалган ўқ-дорилар зирҳни тешувчи энг яхши хусусиятларга эга. Бундан ташқари, танк зирҳлари ҳам кам бойитилган урандан тайёрланади. Йил бошида баъзи ОАВ Вашингтон Киевга таркибига кам бойитилган уран кирувчи яширин зирҳлар борлиги туфайли тайёр машиналарни жўнатишдан бош тортаётгани ҳақида ёзган эди, аммо Пентагон бу маълумотни тасдиқламади.

Кўпгина мамлакатлар кам бойитилган уранли снарядларга эга - АҚШ ва Буюк Британиядан ташқари, Франция, Хитой ва Россия. Немис армияси улардан фойдаланмайди. Биринчи марта бу снарядлар 1991 йилда Форс кўрфази уруши пайтида кенг миқёсда ишлатилган. Кейин уранли снарядлар собиқ Югославияда ва 2003 йилги Ироқ урушида фойдаланилган.

Кам бойитилган уранли снарядлар танани оғир металлар билан ифлосланиши ва радиоактив нурланиш орқали инсон саломатлигига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Умуман олганда, бу хавф жиддий ҳисобланмайди. Бироқ, бу снарядларни зирҳли техникага зарба бериш учун ишлатиш ва иложи бўлса, улардан аҳоли зич жойлашган жойларда фойдаланмаслик тавсия этилади.

Шухрат Раззаков

«ЗАМИН.УЗ» муҳаррири