Швейцариядаги тинчлик саммитида Украина тинчлик формуласининг учта банди кўриб чиқилади

^{Фото: Getty Images}
Украина президенти Володимир Зеленский Швейцарияда бўлиб ўтадиган саммитда бор-йўғи учта масала кўриб чиқилишини айтди. Улар орасида Россия қўшинларини олиб чиқиш талаби йўқ. Зеленскийнинг таъкидлашича, тинчлик режасининг 10 та бандидан 3 таси саммитга тақдим этилади.

«Биз учта йўналишни олдик. Улар орасида ядровий хавфсизлик, озиқ-овқат хавфсизлиги ва гуманитар йўналиш мавжуд. Шунингдек, Россия томонидан ўғирланган ва Россияга мажбуран олиб кетилган болаларни қайтариш масаласи ҳам бор. Яъни, бу учта пункт жуда муҳим. Балки биз ядровий хавфсизлик ва Украинанинг энергетика секторига қилинган ҳужумлар ҳақида ҳам гаплашармиз», деди у.

Зеленский ушбу пунктларга батафсил тўхталмади. Бироқ, манбанинг қайд қилишича, ядровий энергетика хавфсизлиги рус қўшинларини Запорижжя АЭС ҳудудидан олиб чиқилишини, озиқ-овқат хавфсизлиги Украина портларига кемаларнинг хавфсиз кириб-чиқишини таъминлашни, гуманитар йўналиш эса болаларни қайтаришдан ташқари, маҳбусларни алмашишни ҳам назарда тутиши мумкин.

«Биз ушбу уч бандни батафсил ишлаб чиқишимиз, кейин уларни Россия вакилларига топширишимиз ва улар бу бандларни амалга оширишга қай даражада тайёр эканлигини кўришимиз керак», деди Зеленский.

Зеленский сўзларига кўра, Россия ушбу бандларни бажариш мажбуриятини олса, тинчлик режасининг қолган бандларини ҳам қабул қилиши мумкин.

15-16 июн кунлари Швейцарияда Украинадаги можарони ҳал қилиш бўйича конференция бўлиб ўтади, унга 160 давлатдан делегациялар таклиф этилган. Россия саммитга таклиф этилмаган. Россия томони таклифнома олган тақдирда ҳам тадбирда қатнашмаслигини олдиндан маълум қилган.

Тахминларга кўра, «глобал жануб»нинг баъзи давлатлари саммитга ўз делегацияларини жўнатишини маълум қилган. Масалан, Ҳиндистон. Лекин шу билан бирга, Зеленский таклиф қилган тинчлик формуласининг айрим пунктларини улар қабул қилмаслиги мумкин. Масалан, Россия қўшинларининг 1991 йилдаги чегараларга олиб чиқиш ва товон пули тўлаш каби.

Таъкидланишича, саммит тўлиқ муваффақиятсиз тугамаслиги учун Зеленский юқоридаги «кичик пакет»ни таклиф қилган. Бу назарий жиҳатдан Ғарб ва бошқа давлатлар томонидан қўллаб-қувватланиши мумкин бўлган шартларни ўз ичига олади. Кейин эса уларни халқаро жамоатчилик талаби сифатида Россияга жўнатилиши мумкин.

Россия президенти Владимир Путин Россия ва Украина ўртасидаги музокаралар учун 2022 йил мартида келишилган шартнома лойиҳаси асос бўлиши мумкинлигини айтмоқда. Шу билан бирга, Россия расмийлари Зеленский таклиф қилган, жумладан, Россия қўшинларини олиб чиқиш, Украинанинг 1991 йилги чегараларини тиклаш ва товон пулини тўлашни ўз ичига олган тинчлик режасини қабул қилмаяпти. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!