Зеленский: «Ғалаба режаси» Россияни урушни тугатишга мажбур қилади

^{Фото: Anatolii Stepanov/AFP/Getty Images}
«Ғалаба режаси» Россияни дипломатик йўллар билан Украинадаги урушни тугатишга «мажбурлаш» имкониятини беради. Ушбу ҳужжат иккинчи «тинчлик саммити»га тақдим этилиши керак. DW мухбирининг хабар беришича, бундай баёнотни Украина президенти Володимир Зеленский 11 сентябр, чоршанба куни Киевда бўлиб ўтган «Қрим платформаси» саммити якунлари бўйича айтган.

Давлат раҳбарининг сўзларига кўра, «ғалаба режаси» «Украинани мустаҳкамлаш режаси»дир. Бу «Россия Федерациясининг ушбу урушни тугатиш тўғрисидаги қарорига психологик, сиёсий ва турли хил таъсирга эга бўлади», деди Зеленский.

Шу билан бирга, у ушбу режани АҚШ президенти Жо Байден билан муҳокама қилишга ваъда берди, чунки унинг амалга оширилиши кўп жиҳатдан Вашингтонга боғлиқ. Шу билан бирга, Украина раҳбари ҳозирда Россия билан тинчлик музокараларини олиб бориш ваколатини бермаганини таъкидлади. «Руслар билан гаплашиш учун сизда ваколат бўлиши керак, мен шахсан бундай ваколат бермаганман», деди Зеленский.

Украинада дронлар ишлаб чиқаришни молиялаштириш

Бошқа нарсалар қаторида, Украина президенти «Қрим платформаси» якунлари бўйича ўтказилган матбуот анжуманида иттифоқчиларни Киевга учувчисиз учоқлар ишлаб чиқаришни молиялаштиришда ёрдам беришга чақирди.

«Ушбу дронлар бизнинг халқимизни қутқаришда жуда фойдали, Украина саноати ишлаб чиқаришни икки баравар оширишга тайёр, аммо бу етарли эмас. Биз ҳамкорларимизга молиялаштиришда ёрдам сўраб мурожаат қилмоқдамиз, чунки буни амалга ошириш арзонроқ ва тезроқ (дронларни ишлаб чиқариш)», - дея тушунтирди Володимир Зеленский.

Эроннинг Россияга баллистик ракеталарни топшириши ҳақидаги саволга жавоб берар экан, давлат раҳбари шундай деди: «Мен бу маълумотни разведка хизматларидан олдим, бу ракеталардан фойдаланилганини тасдиқлай олмайман».

Россия ҳудудига чуқур зарба бериш ва асирларни озод қилиш

Президент, шунингдек, иттифоқчилар билан узоқ масофали Ғарб қуролларидан Россия ҳудудини чуқур ўққа тутишга рухсат бериш бўйича музокаралар давом этишини эълон қилди. Шу билан бирга, Зеленский бироздан кейин бу мавзуни Украина томонидан «Қрим платформаси» ишида иштирок этиш учун таклиф қилинган АҚШ Давлат департаменти раҳбари Энтони Блинкен ва Британия ташқи ишлар вазири Дэвид Лэмми билан муҳокама қилмоқчи эканлигини айтди.

Охирги беш йил ичида Россия фақат бир қрим-татарни асирликдан озод қилганига изоҳ берар экан, Зеленский шундай деди: «Улар (руслар) сиёсий маҳбусларни, жумладан, қрим-татарларни ҳам озод қилишга кам ҳаракатчан. Биз уларни ҳарбий асирларга алмаштиришимиз мумкин, шунинг учун уларни уйга олиб бориш қийин».

Украина президентининг қўшимча қилишича, Киев Қатар, Амирликлар, Туркия, Озарбойжон каби давлатлар билан ҳамкорлик қилиб, асирларни озод қилишга ҳаракат қилмоқда, ҳозирча муваффақият қозонмоқда.

Ғарбнинг Украинага қўшимча ёрдами

Саммитдан сўнг Литва президенти Гитанас Науседа ўз мамлакати Россиянинг Қрим ва Украинанинг бошқа ҳудудларини эгаллаб олганини ҳеч қачон тан олмаслигини, шунингдек, Вилнюс Россиянинг Украинага нисбатан тажовузи учун махсус халқаро трибунал ташкил этилишини қўллаб-қувватлашини таъкидлади.

Ўз навбатида Хорватия бош вазири Андрей Пленкович Киевга келгусида ҳарбий, сиёсий ва иқтисодий ёрдам кўрсатишга ваъда берди. «Биз сизнинг (Украина) энергетика саноатингизни тиклашга ёрдам берамиз», - деди у ва Хорватия судялари ва прокурорлари уруш жиноятларини тергов қилишда қатнашаётганини қўшимча қилиб ўтди.

Латвия бош вазири Эвика Силиня ҳам давомий қўллаб-қувватлашга ваъда берди. «Бу йил ва келгуси йилда Латвиянинг ҳарбий ёрдами мамлакат ялпи ички маҳсулотининг 0,25 фоизини ташкил қилади», деди у.

Унинг сўзларига кўра, Латвия 2025 йилга мўлжалланган ёрдам партиясини тайёрламоқда, унга зирҳли техника, дрон ва бошқа ҳарбий техника киради. Бундан ташқари, Латвия Украинага генераторлар ва қуёш батареялари совға қилмоқда. «Биз Черниҳив вилоятидаги 500 та хонадонни жиҳозлар билан таъминладик», деб эслатди бош вазир.

«Қрим платформаси»

«Қрим платформаси» халқаро дипломатик формати 2021 йилда Украина ҳукумати томонидан Қрим яриморолидаги вазиятга жаҳон ҳамжамиятининг эътиборини жалб қилиш мақсадида ташкил этилган.

Биринчи саммитда 46 давлат ва халқаро ташкилотлар иштирок этди, аммо бу йил «Қрим платформаси» саммитида 60 дан ортиқ иштирокчи бор.

«Қрим платформаси» парламент спикерлари даражасида ҳам амалга оширилади. Биринчи бундай учрашув 2023 йил октябр ойида Хорватия пойтахти Загребда бўлиб ўтган. 2024 йил октябр ойида «Қрим платформаси»нинг учинчи парламент саммитига Латвия мезбонлик қилади. “Замин” янгиликларини “Twitter”да кузатиб боринг