20:27 / 15.02.2025

Мюнхен хавфсизлик конференциясида Украина президенти нималар ҳақида сўзлади?

^{Фото: Ronald Wittek / EPA / Scanpix / LETA}
Германиянинг Мюнхен шаҳрида Хавфсизлик конференцияси давом этяпти. Унинг асосий мавзуси - Россиянинг Украинага бостириб кириши. Украина президенти Володимир Зеленский 15 февраль куни конференцияда нутқ сўзлади. Meduza унинг нутқидан иқтибослар келтирди.

Зеленский ўз нутқини Россиянинг дронлари Чернобил АЭС ҳимоя қобиғига зарба берганини эслатишдан бошлади. Кремль ҳужумга алоқадорлигини инкор этиб, бу провокация эканини айтган.

Зеленский яна нима ҳақида гапирди? Асосий фикрлар

Россия ўз қўшинлари сонини оширмоқда. Путиннинг бунга қурби етади – нефть нархи ҳали ҳам етарлича юқори даражада қолмоқда. Шу туфайли Путин тинчликка беэътибор.

Ёзда Россия «машқлар» баҳонасида Беларусга қўшин киритишни режалаштирмоқда. Беларусдаги бу кучлар Украинага ҳужум қилишни режалаштиряптими? Балки. Ёки бу сизлар учундир. Эслатиб ўтаман: Беларус НАТОнинг учта давлати билан чегарадош. У амалда Россия ҳарбий операциялари учун майдонга айланган.

Европа ўзининг Европа қуролли кучларига муҳтож, у таҳдид бўлган тақдирда фақат АҚШдан ёрдам сўрамаслиги керак. Ростини айтсам, Америка Европага таҳдид солаётган масалаларда «йўқ» дейиши мумкинлигини инкор эта олмаймиз. Европа шунчаки бирлашиши ва ҳеч ким Европага йўқ демаслиги, уни назорат қилмаслиги ёки унга тўсиқ сифатида қарамаслиги учун ҳаракат қилишни бошлаши керак.

Европага умумий ташқи сиёсат керак. Президент Трамп бир марта шундай деган эди: «Туғилган оиланг муҳим эмас, яратган оиланг муҳимроқ». Биз Америка билан иложи борича яқин муносабатларни ва ҳа, янги муносабатларни ўрнатишимиз керак, лекин европаликлар сифатида, фақат алоҳида давлатлар сифатида эмас.

Европа Вашингтон жиддий қабул қилиши керак бўлган ҳамкорлик даражасига муҳтож. Европага ўнлаб эмас, битта умумий овоз керак. Ҳатто Мар-а-Лагога [Трамп қароргоҳи] мунтазам борадиганлар ҳам кучли Европанинг бир қисми бўлиши керак – чунки президент Трамп заиф дўстларни ёқтирмайди. У кучни ҳурмат қилади.

Украина бўйича ҳеч қандай қарор Украинасиз қабул қилинмайди. Европасиз Европа учун ечим йўқ. Бир неча кун олдин президент Трамп менга Путин билан суҳбати ҳақида гапириб берди. У Америка музокара столида Европага муҳтожлигини бирор марта айтмади. Бу кўп нарсани англатади.

Украина НАТО аъзоси бўлиш мақсадидан қайтмайди. Украина учун ҳар қандай хавфсизлик кафолатларининг асоси НАТО аъзолиги бўлиши керак. Ёки - агар шундай бўлмаса - Украинада бошқа НАТОни қуришимизга имкон берадиган шартлар.

Россияга босим давом этиши керак. Путин хавфсизликни кафолатлай олмайди; ҳокимиятни сақлаб қолиш учун унга уруш керак. Айнан мана шу босим тинчликни кафолатлайди, Путиннинг сўзлари эмас, қандайдир қоғозлар эмас.

Путин ёлғон гапиряпти. Унинг қарорлари олдиндан маълум, у заиф. Биз бундан кейинроқ эмас, ҳозир фойдаланишимиз керак. Ва биз бир гуруҳ шахслар сифатида эмас, балки Европа сифатида ҳаракат қилишимиз керак.