Хитой “сунъий қуёш” орқали тоза энергия ишлаб чиқаришни йўлга қўймоқчи

Хитой 2050 йилга келиб тоза ва чексиз энергия ишлаб чиқариш мақсадида термоядровий синтез технологиясини жорий этишни режалаштирмоқда. Bloomberg хабарига кўра, бу технология “сунъий қуёш” деб номланаётган токамак қурилмаси орқали амалга оширилади.

Термоядро технологияси ва Хитойнинг мақсадлари

Токамак қурилмаси ўта қиздирилган плазмани ушлаб туриш ва термоядровий реакцияларни давом эттириш учун кучли магнит майдонларидан фойдаланади. Бу технология табиий Қуёш ва юлдузларда содир бўладиган термоядро реакцияларини сунъий равишда такрорлашга қаратилган. 2023 йилда Хитой бу лойиҳага 240 миллион доллар сармоя киритган ва келгусида бу йўналишдаги илмий тадқиқотларни янада кучайтиришни режалаштирмоқда.

Жаҳон бўйича термоядровий тадқиқотлар

Термоядровий синтез соҳасида ҳозиргача фақатгина АҚШ, Россия ва Жанубий Корея каби давлатлар муҳим ютуқларга эришган. Бироқ, Хитой бу технологияда етакчи давлатлардан бирига айланиш учун улкан илмий-техник имкониятларини сафарбар этмоқда. Шунингдек, Пекин кичик қувватли реакторлар ишлаб чиқаришни ошириш ва анъанавий атом электр станциялари сонини кўпайтиришни ҳам мақсад қилган.

Термоядровий синтезнинг афзалликлари

Термоядровий синтез — бу енгил атом ядроларининг бирлашиши натижасида энергия ажралиб чиқадиган жараёндир. Бу механизм Қуёш ва юлдузлар ишлаши асосида ташкил этилган. Анъанавий ядро энергетикаси билан солиштирилганда, термоядро реакциясининг бир қатор афзалликлари мавжуд:

Радиоактив чиқиндилар ҳосил бўлмайди – бу жаҳон миқёсида экологик тоза энергия манбаи бўлиши мумкин.

Деярли тугамас энергия манбаи – чунки бу жараёнда дейтрий ва тритий каби изотоплардан фойдаланилади, улар эса табиатда кўп учрайди.

Юқори самарадорлик – термоядро реакцияси натижасида катта миқдорда энергия ишлаб чиқариш имконияти мавжуд.

Хитойнинг термоядровий синтез технологиясини ривожлантириш борасидаги ҳаракатлари нафақат ушбу давлат, балки бутун инсоният учун улкан аҳамият касб этади. Агар 2050 йилгача бу технология тўлиқ ишлаб чиқилса, дунё миқёсида тоза ва чексиз энергия манбасига эга бўлиш имконияти пайдо бўлади. Бу эса келажакда углерод чиқиндиларини камайтириш, иқлим ўзгаришини секинлаштириш ва энергетика инқирозини бартараф этиш учун муҳим қадам бўлиши мумкин. “Замин” янгиликларини “Telegram”да кузатиб боринг