Хитойда iPhone’лар «қабристони» топилди: ўғриларнинг сирли империяси фош этилди!

Ҳар бир смартфон эгаси учун энг ёқимсиз воқеалардан бири — бу қурилманинг ўғирланиши ёки йўқолишидир. Бу вазиятда кўпчилик телефонни топишдан умидини узади ва янги қурилма сотиб олишга мажбур бўлади. Бироқ бугунги технологиялар қурилмаларнинг жойлашувини кузатиб бориш имкониятини бермоқда. Шу орқали бутун дунё бўйлаб ўғирланган iPhone смартфонларининг қуйидаги манзили аниқланди: Хитойнинг Шэнчжэн шаҳридаги “Feiyang Times” биноси.

Мазкур бино бутун дунёдаги Apple қурилмалари эгалари учун ҳақиқий “қўрқинчли туш”га айланган. Financial Times нашрининг суриштируви натижаларига кўра, бу ерда ўғирланган ва йўқолган iPhone смартфонларининг юзлаб, балки минглаб нусхалари тўпланиб қолган. Лондон, Нью-Йорк, Лос-Анжелес каби йирик шаҳарлардаги ўғирланган қурилмалар бир ҳафта ичидаёқ ушбу бинога етиб бориши маълум қилинган.

“Feiyang Times” расман смартфон таъмирлаш ва сотиш билан шуғулланувчи марказ сифатида фаолият олиб боради. Бироқ жабрланувчиларнинг Apple форумларида билдирган фикрларига кўра, бинода ҳаммаси ҳам оддий ва тўғри эмас. Хусусан, бинодаги тўртинчи қаватда ишлатилган, айрим ҳолларда эса ўғирланган iPhone смартфонларини сотувчи дўконлар жойлашган бўлиб чиқди.

Бу ерда фақат бутун қурилмаларгина эмас, балки блокланган, яроқсиз ҳолатдаги қурилмалар ҳам йиғилмоқда. Мазкур қурилмалар эҳтиёт қисмларга бўлиб сотилади. Бу каби маҳсулотларга талаб жуда юқори экани боис, сотувчилар қурилманинг келиб чиқишига умуман аҳамият беришмайди. Бинодаги дўконларда ҳатто блокланган ҳолатдаги қурилмалар ҳам катта эҳтиёж билан сотиб олинади.

Лондонда яшовчи Сэм Амранининг воқеаси бу ҳолатнинг қанчалик жиддийлигини кўрсатади. Сэмнинг янги iPhone 15 Pro смартфони шаҳар кўчаларида унинг қўлидан тортиб олинган. У қурилмасини онлайн кузатиб бориш функциясидан фойдаланиб, телефоннинг кейинги йўналишини аниқлашга муваффақ бўлган. Смартфон Лондондаги бир неча манзилларда бўлиб, кейин Ҳонконг орқали Хитойнинг Шэнчжэн шаҳрига етиб борган. Бу орқали қурилманинг аниқ манзили маълум бўлди.

Жабрланувчиларнинг таъкидлашича, телефон ўғирланганидан кейин фирибгарлар қурилма эгалари билан ҳатто iMessage орқали алоқага чиқишган. Улар эгаларини телефон блокини очишга мажбурлаш учун турли таҳдидларга қўл уришган. Агар эгалари уларнинг талабини бажармаса, қурилманинг асосий эҳтиёт қисми бўлган она платани сотиш ва ундаги шахсий маълумотларни ошкор қилиш билан таҳдид қилишган.

Аслида, блокланган қурилмалардан маълумотларни олиш деярли мумкин эмас. Бироқ бу каби таҳдидлар телефон эгалари, айниқса, техник билимга эга бўлмаган фойдаланувчилар учун жиддий қўрқув туғдириши мумкин. Apple корпорацияси бу ҳолат юзасидан ҳозирча расмий изоҳ бермагани ҳолатнинг жиддийлигидан далолатдир.

Экспертларнинг айтишича, бу каби ҳолатлар қурилмаларни блоклаш ва ўғирликка қарши курашиш тизимларининг камчиликлари борлигидан далолат беради. Бироқ Apple ҳамда бошқа технология компаниялари бу каби вазиятларни камайтириш бўйича ҳали ҳам аниқ ва тўлиқ ечим таклиф эта олмаган.

Шэнчжэн шаҳри эса бутун дунёда ўғирланган қурилмаларни йиғувчи марказга айланган. Бу ерда қурилмалар эҳтиёт қисмларга бўлиб сотилади ва бутун дунёга тарқатилади. Бу эса бутун дунёда ўғирланган смартфонлар сонининг кўпайишига сабаб бўлмоқда. Таҳлилчиларнинг фикрича, халқаро полиция ва ҳуқуқни муҳофаза қилиш идоралари бу каби ҳолатларга қарши халқаро миқёсда кенг кўламли тадбирлар кўриши лозим.

Шу билан бирга, қурилмаларни сотиб олаётган ҳар бир киши унинг келиб чиқишига жиддий эътибор қаратиши керак. Агар харидорлар бу каби қурилмаларни сотиб олмаса, ўғирланган қурилмалар бозори ўз-ўзидан йўқ бўлиб кетади.

Бу ҳолат бутун дунёда катта резонанс уйғотди. Кўплаб фойдаланувчилар Apple корпорациясидан бу каби вазиятларга қарши янада кучлироқ ва самаралироқ чоралар кўришни талаб қилишмоқда. Бу ҳолат нафақат Apple, балки бошқа смартфон ишлаб чиқарувчи компаниялар учун ҳам жиддий сабоқ бўлиши лозим.

Zamin.uz таҳририяти бу каби ҳолатларни диққат билан кузатиб боради ва ўқувчиларимизга телефонларининг хавфсизлиги борасида доимо эҳтиёткор бўлишни тавсия қилади. Телефонларимиз биз учун шунчаки қурилма эмас, улар бизнинг шахсий ҳаётимизнинг муҳим бир қисмига айланган. Уларнинг хавфсизлигини таъминлаш эса ҳар бир фойдаланувчининг бурчидир. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!