АҚШнинг Patriot ракеталари Украинага: Трамп маъмурияти ва Путин билан муносабатлар

АҚШ президенти Дональд Трамп маъмурияти Украинага Patriot ракеталарини бериш масаласида аниқ баёнотлар беришни истамади. Бу қарорнинг сабаби, Россия ва Украина ўртасидаги тинчлик музокараларига тўсқинлик қилиш эҳтимоли. The Washington Post нашри бу ҳақда хабар берган.

Газетанинг маълумотларига кўра, Оқ уй ракеталарнинг Украинага йўналтирилиши Россия раҳбариятини қаттиқ ғазаблантириши ва Украинадаги тинчлик жараёнига салбий таъсир кўрсатиши мумкинлигидан огоҳ. Америка томонидан Patriot ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимини ёки унинг ўқ-дориларини сотиш имконияти ҳақида саволлар бор. Бу масала Киев томонидан кўп марта кўтарилган, аммо АҚШ ҳукумати бу масалани янги босқичга олиб чиқишдан эҳтиёт бўлмоқда.

Украинада, халқаро ўзгаришларнинг кундалик кузатувида, халқаро разведка манбалари ёрдам беришга ҳаракат қилмоқда. Россиянинг баллистик ракеталарини тутиб олиш имконияти йўқ. Украина ҳукуматининг олий мартабали разведка вакилининг сўзларига кўра, Patriot Advanced Capability-3 (PAC-3) ракеталари ҳам “Орешник” баллистик ракетасини тутишда самарасиз бўлган. Бу эса, Россиянинг "Искандер" ракеталарининг юқори самарадорлигини кўрсатади.

The Washington Post маълумотига кўра, Украина, бу мавсумда Patriot ракеталарига эга бўлиши учун муҳим заруриятга эга. Байденнинг ҳозирги захиралари камайиб бормоқда, шундай экан, Трамп маъмурияти шундай қадамлар билан Америкадан кўпроқ ёрдам жўнатишни истамайди. Украина учун муаммо шундаки, уларга жуда керакли бўлган Patriot ракеталари қўлга киритилмаяпти. Шунга қарамай, Трампнинг қарорлари ва америкалик мансабдорлардан шу каби билдирилган фикрлар Украина ва Россия ўртасидаги курашни янада кескинлаштириши мумкин.

Марко Рубио, АҚШ Давлат котиби, Украина ҳукумати Америкадан янги Patriot ракеталарини талаб қилгани ҳақида маълум қилган. Ушбу талаб, шундан кейин АҚШнинг Patriot ракеталарини беришга нияти йўқлигини билдирди, чунки уларнинг ўз захираларида бундай тизимлар йўқ. Буни англатадики, Вашингтон ўзи Patriot тизимларини бевосита бермасдан, НАТО иттифоқдошларига ишонади ва улардан уларнинг захираларидан Patriot ракеталарини тақдим этишни талаб қилади. Рубионинг сўзларига кўра, НАТО иттифоқдошлари бу тизимлардан воз кечишга рози эмас.

Ҳозирги пайтда, Америка томонидан вакиллар хатти-ҳаракатлари тизимни олиб келмайдиган самара билан боғлиқ турли хил муаммоларга oлиб келиши мумкин. Трамп маъмурияти бу саволни ҳал этишда сақланишга ҳаракат қилмоқда, аммо Европа давлатларининг бу ишдаги иштироки ва НАТОнинг умумий муносабатлари бу жараённи қандай натижаларга олиб келишига ишора қилмоқда.

Тизимга қандай йўналиш ва кимларга Patriot ракеталарини бериш масаласи, ҳар ҳолда, минтақадаги сиёсий ва ҳарбий ҳолатни янада мураккаблаштириши мумкин. Трамп ва Макрон ўртасидаги муносабатлар ҳам аниқлашган бўлса, бу халқаро майдондаги бошқа жараёнларга ҳам таъсир қилиши мумкин.