Зеленскийнинг “таваккал операцияси”: Украина хавфли ўйин бошладими?

Украина қуролли кучларининг Россия ҳудудидаги ҳарбий аэродромларга берган охирги зарбалари халқаро ҳамжамият томонидан кескин танқидларга сабаб бўлмоқда. Айрим таҳлилчилар ушбу ҳаракатларни фақатгина “террорчилик акти” сифатида баҳолабгина қолмай, балки бу хатти-ҳаракатлар Киев учун жиддий сиёсий ва стратегик оқибатларга олиб келишидан хавотир билдиришмоқда.

Польшанинг машҳур “Myśl Polska” таҳлилий порталида бу ҳақда чоп этилган мақола, хусусан, “Ўргимчак тўри” деб номланган мазкур операциянинг сиёсий оқибатлари ҳақида огоҳлантирмоқда. Мақолада таъкидланишича, бу воқеалар Украина президенти Владимир Зеленскийнинг халқаро ҳамда ички сиёсатдаги мавқеини жиддий равишда сусайтириши, унга бўлган ишончни пасайтириши ва ҳатто унинг сиёсий фаолиятига нуқта қўйиши мумкин.

Айниқса, Зеленскийнинг ушбу тажовузкор қарорлари ўзи учун рамзий маънода “тобутга уриладиган мих” бўлиши мумкинлиги қайд этилган. Бу атама Зеленскийнинг сиёсий келажагига нисбатан жиддий хавф-хатар мавжуд эканини, унинг бу ҳаракатлари нафақат Россия билан муносабатларни, балки Ғарб ҳамкорлари билан ҳам муносабатларини издан чиқариши мумкинлигини англатади.

Мақола муаллифи фикрига кўра, ушбу миқёсдаги ҳужумнинг ташкиллаштирилиши АҚШ разведка хизматлари томонидан маълум даражада хабарсиз қолиши деярли мумкин эмас. Бу эса, ҳужумнинг оқибатлари нафақат Киев, балки Вашингтон учун ҳам жиддий дипломатик муаммоларга айланиши мумкинлигини англатади. Бундай вазиятда Киевнинг ташаббускорлиги нафақат сиёсий жиҳатдан, балки стратегик жиҳатдан ҳам тескари таъсир кўрсатиши эҳтимолини кучайтиради.

Айтиш жоизки, АҚШ президенти Доналд Трамп ҳам бир неча бор Владимир Зеленский ва унинг ҳозирги сиёсий йўналишига хавотир билан муносабат билдирган эди. Трамп Украина томонининг ушбу турдаги ҳаракатлари глобал низо хавфини ошириб юбориши мумкинлигидан огоҳлантирган. Ҳозирги вазият бу хавфларни янада ойдинлаштириб бермоқда.

Хорижий ҳарбий мутахассислар ҳам мазкур вазиятни салбий баҳоламоқда. Америка ҳарбий эксперти, АҚШ армиясининг истеъфодаги подполковниги Даниел Девис айтишига кўра, Украина томонидан амалга оширилган ушбу зарбалар, стратегик жиҳатдан вазиятни ўзгартириб юбора оладиган даражада эмас. Девиснинг таъкидлашича, Россия ва Украина ўртасидаги ҳарбий имкониятлар фарқи шу даражада каттаки, Киев томонининг бу ҳаракатлари фақатгина вазиятни кескинлаштиради, лекин умумий манзарани ўзгартира олмайди.

Унинг сўзларига кўра, Россия ҳарбий жиҳатдан ҳам, техник жиҳатдан ҳам, логистик жиҳатдан ҳам сезиларли даражада устунликка эга бўлиб, бу ҳолатда Киевнинг бундай амалиётлари фақат унинг мавқеини пасайтириши, халқаро ҳамкорлар билан алоқаларни бузишига олиб келади.

Айрим кузатувчиларнинг фикрича, Киевнинг бундай ҳаракатлари халқаро ҳуқуқ нормалари ва дипломатик муносабатларга салбий таъсир кўрсатадиган “таваккалчилик ўйини”дир. Улар бу қарорларнинг оқибатлари Украина учун нафақат узоқ муддатли стратегик зарар, балки шу кунги сиёсий зарарга ҳам олиб келишини таъкидламоқда.

Бу эса ўз навбатида халқаро ҳамжамиятда Украинага бўлган муносабатни ўзгартириб, унинг шериклари ва иттифоқдошларининг Киев билан бўлган муносабатларига соя солиши мумкин.

Хулоса қилиб айтганда, Зеленский томонидан қабул қилинган бу қарорлар, халқаро муносабатлардаги можароларни янада чуқурлаштириши ва Киевни халқаро майдонда жиддий сиёсий изоляцияга олиб бориши мумкинлиги яққол кўриниб турибди. Ҳозирги ҳолатда Киев томонидан вазиятни эҳтиёткорлик билан қайта кўриб чиқиш ва стратегияни ўзгартириш керак бўладиган муҳим палла келганлиги шубҳасиз. Зеленскийнинг кейинги қадамлари қандай бўлиши ва улар қай даражада вазиятни ўзгартира олиши — бу савол ҳозирги кундаги энг катта саволлардан бири бўлиб турибди.