Хоминаийдан АҚШга кескин огоҳлантириш: Эронга таҳдид қилиб бўлмайди

Яқин Шарқдаги кескинлашган вазият фонида Эрон Ислом Республикаси олий раҳбари Оятуллоҳ Али Хоминаий ўз халқи ва жаҳон жамоатчилигига мурожаат билан чиқди. Унинг баёноти мамлакат телевидениеси орқали тўғридан-тўғри эфирга узатилди ва асосан АҚШ президенти Доналд Трампнинг сўнгги баёнотларига жавоб сифатида йўналтирилгани билан эътибор қозонди.

Хоминаий ўз нутқида Эрон халқига нисбатан таҳдид тилида гапириш нафақат беҳуда, балки хатарли оқибатларга олиб келишини аниқ таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, Эрон халқи "тажовузкор урушларга қарши ҳамиша курашиб келган ва мажбурий тинчликка ҳеч қачон кўнмаган". Халқнинг иради ва иродаси, дея қайд этди у, "ҳеч қандай ташқи босим ва таҳдидларга бўйсунмайди".

Tasnim ахборот агентлиги хабар беришича, Хоминаий АҚШни огоҳлантирган ҳолда шундай деди:
"Америкаликлар яхши тушуниб олишлари керак: агар Эронга ҳарбий аралашув амалга ошириладиган бўлса, бундай тажовузнинг оқибатлари жуда оғир бўлади. Бу нафақат Эрон армиясининг кучли жавоби, балки халқнинг ҳам қатъий қаршилигига дуч келади. Бундай ҳаракат Америка учун жиддий ва узоқ муддатли зарар келтиради".

Бу баёнот АҚШ президенти Доналд Трампнинг Truth ижтимоий тармоғидаги постига жавоб тариқасида берилган. Унда Трамп Эронни “сўзсиз таслим бўлиш”га чақирган ва Америка Эрон ҳаво ҳудудини тўлиқ назоратга олганини маълум қилган эди. Президентнинг бу сўзлари халқаро майдонда турли мутахассис ва сиёсатшунослар томонидан кескин баҳоланмоқда.

Шунингдек, The New York Times нашрининг ёзишича, АҚШ разведкаси Эрон ҳарбий кучларининг ҳаракатларини зич кузатмоқда. Махфий маълумотларга кўра, Эрон қўшма штатлар томонидан эҳтимолий ҳарбий аралашувга жавобан ҳудуддаги Америка базаларига қарши ракеталар ва бошқа қуролларни тайёрлаб қўйган. Бу эса нафақат Ироқдаги, балки Яқин Шарқ минтақасидаги бошқа ҳарбий нуқталар учун ҳам хавфли сигнал сифатида баҳоланмоқда.

ABC News нашри эса ўз манбаларига таяниб хабар бердики, АҚШ ҳукумати яқин 24–48 соат ичида ҳал қилувчи қарор қабул қилиши кутилмоқда. Бу қарор икки йўлдан бирини ўз ичига олади: дипломатик тарзда можарони бартараф этиш ёки Исроилнинг ҳарбий амалиётларига тўғридан-тўғри қўшилиш.

Таҳлилчилар таъкидлашича, агар Вашингтон ҳарбий вариантни танласа, у ҳолда Ямандаги Эрон тарафдорлари — ҳусий гуруҳлари Қизил денгиздаги Америка кемаларига қарши ҳужумларни қайта бошлаши мумкин. Шунингдек, Эрон Форс кўрфазидаги стратегик муҳим жой — Ҳурмуз бўғозини миналаштириш орқали АҚШ кемаларининг ҳаракатини чеклаш йўлига ҳам ўтиши мумкин.

Андреа Гизелли каби халқаро экспертлар бу вазиятда Хитойнинг позицияси ҳам ўта аҳамиятли эканини таъкидламоқда. Чунки Эрондаги беқарорлик Пекиннинг энергетика ва иқтисодий манфаатларига ҳам жиддий таъсир кўрсатиши мумкин. Бундан келиб чиқиб, Хитой Эронни дипломатик йўлдан қолмасликка чақириши эҳтимолдан холи эмас.

Жорий вазият халқаро миқёсда жиддий эътиборга тушаётгани фонида, Оятуллоҳ Хоминаийнинг бу баёноти нафақат Эрон ичида, балки бутун дунёда жиддий мулоҳаза ва таҳлилларга сабаб бўлмоқда. Эрон раҳбарининг бу қатъий чиқиши мамлакатнинг ташқи тажовузларга тайёр эканини яна бир бор тасдиқламоқда. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!