Коинотдан ҳайратланарли манзара: NASA астронавти қизил спрайтни суратга олди

Яқинда NASA астронавти Никол Айерс инсон кўзига камдан-кам тушадиган атмосфера ҳодисасини – улкан қизил спрайтни коинотдан суратга олиб, ижтимоий тармоқларда ўртоқлашди. Ушбу фото Ернинг юқори қатламларида юзага келадиган ва олимлар учун ҳамон кўпгина сирлар билан тўла бўлган ноёб ёруғлик ҳодисаси ҳақида кенг жамоатчиликни яна бир бор қизиқтирди.

Қизил спрайтлар илмий адабиётда Transient Luminous Event (TLE), яъни ёруғликнинг ўтиш ҳодисаси сифатида маълум. Бу атама атмосферанинг юқори қисмида, аниқроғи, момақалдироқ булутларидан тахминан 80 километр баландликда пайдо бўладиган кучли ва қисқа муддатли ёруғлик портлашини англатади. Бу ҳодисалар асосан қора тунлар ва кучли чақмоқ ёғиши пайтида қайд этилади. Айерс томонидан 3 июл куни Мексика ва Қўшма Штатлар устидан учиб ўтаётганида суратга олинган қизил спрайт илмий ҳамжамият ва табиат ихлосмандларида катта қизиқиш уйғотди.

“Шунчаки зўр, бугун эрталаб Мексика ва Қўшма Штатлар устидан учиб ўтаётганимизда ушбу спрайтни кўрдим”, — деб ёзди астронавт ўз таассуротларида.

Қизил спрайтлар баъзан “медуза” деб ҳам аталади. Сабаби, нурнинг кўплаб шохлари медуза панжаларига ўхшаб атмосферада тарқалади. Улар турли ҳажм ва шаклларда бўлиши мумкин — энг улканлари Ер юзасидан 80 км баландликда пайдо бўлади ва асосан атмосферанинг юқори қатламларида азот молекулалари билан ўзаро таъсирдан қизил ранг олади.

Бу ноёб ҳодисалар илк бор 1989 йилда суратга олинган бўлиб, олимлар уларни ўрганишда давом этмоқда. Қизиғи шундаки, спрайтлар фақат Ерда эмас, балки Юпитер атмосферасида, эҳтимол, Сатурн ва Венерада ҳам кузатилиши мумкин. Айни пайтда ҳамон уларнинг тўлиқ табиати аниқ эмас ва олимлар янги маълумотлар излашда давом этмоқда.

Замин.uz сайти илмий янгиликларни мунтазам равишда ёритиб, ўқувчиларни табиат ва коинотдаги янги кашфиётлар билан таништиришда давом этади.

Фото: X / Astro_Ayers «Замин»ни Telegram’да ўқинг!