Оқ уйда АҚШ президенти Дональд Трамп ва Марказий Осиё давлатлари раҳбарлари ўртасида муҳим учрашув бўлиб ўтди. Ушбу учрашув Вашингтон ташқи сиёсатда жиддий ўзгариш бўлиши мумкинлигини кўрсатмоқда.
“C5+1” форматидаги саммит давомида Трамп минтақанинг стратегик аҳамиятини таъкидлади. Унинг сўзларига кўра, аввалги АҚШ маъмуриятлари Марказий Осиёга етарли эътибор бермаган, аммо ҳозирги раҳбарият бу тарихий хатони тузатишни мақсад қилмоқда.
Учрашувда Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон, Туркманистон ва Ўзбекистон етакчилари иштирок этди. Дональд Трамп Марказий Осиёни қадимий Буюк Ипак йўлининг юраги сифатида таърифлаб, унинг бугунги кунда улкан ривожланиш имкониятларига эга эканлигини қайд этди.
“Бу ерда ўтирган раҳбарлар билан учрашиш мен учун катта шараф. Жуда кам одамлар уларнинг даражасига етиша олади”, деди Трамп.
Музокараларда иқтисодий ва ҳарбий-техник ҳамкорлик масалалари асосий мавзу бўлди. Америка президенти сўнгги ойлар давомида имзоланган йирик савдо битимларига тўхталиб, улар орасида АҚШ ҳарбий техникасини минтақага етказиб бериш ҳам борлигини айтди.
Бундан ташқари, иқтисодий хавфсизликни мустаҳкамлаш, хусусан, муҳим минераллар қазиб олиш ва етказиб бериш бўйича ҳамкорлик орқали Хитойга қарамликни камайтириш йўллари муҳокама қилинди. Кун тартибида халқаро аҳамиятга эга масалалар ҳам бор эди.
Трамп яқинда АҚШ воситачилигида Арманистон ва Озарбайжон ўртасида эришилган тинчлик келишувини алоҳида таъкидлади. “Биз саккиз ой ичида саккизта ҳарбий можарони якунладик ва Россия ҳамда Украина ўртасидаги урушни тўхтатиш йўлида сезиларли тараққиётга эришдик”, деди у.
Трамп АҚШнинг глобал барқарорлик кафолатчиси сифатидаги ролига урғу берди. Шу билан бирга, “Халқаро тинчлик ва фаровонлик учун Трамп йўналиши” (TRIPP) номли катта инфратузилма лойиҳаси тақдим этилди.
Ушбу транспорт йўналиши Арманистон орқали ўтиб, Марказий Осиё давлатларига Европа бозорларига янги йўл очиб беришни кўзда тутади. Бу Каспий денгизи орқали савдо оқимларини сезиларли даражада ошириши мумкин.
Учрашувда муҳим воқеалардан бири Қозоғистоннинг “Иброҳим келишувлари”га расман қўшилиши бўлди. Трампнинг сўзларига кўра, бу қадам кенг минтақада тинчлик ва барқарорликни мустаҳкамлашга ҳисса қўшади.
Якуний нутқида АҚШ президенти Марказий Осиё давлатлари билан ишончли ва шериклик алоқаларининг муҳимлигини яна бир бор таъкидлади.
