АҚШ ва Украина ўртасидаги тинчлик музокаралари яна бир мураккаб босқичга кирди. Бу ҳафта Президент Дональд Трамп ва Украина раҳбари Володимир Зеленскийнинг учрашуви ўтказилиши ҳақида ёйилган миш-мишларга қарамай, Оқ уй бу маълумотни рад этди. Оқ уй матбуот котиби Кэролайн Ливиттнинг айтишича, жорий ҳафтада икки томон учрашуви режалаштирилмаган.
“Шошилинчлик бор, келишув имзоланиши керак”
Ливиттнинг таъкидлашича, Трамп Украина–Россия урушига нуқта қўйиш бўйича келишув тезроқ имзоланишини истамоқда. У АҚШнинг янгиланган режасини яна бир бор Москвага етказиш зарурлигини алоҳида қайд этди. Матбуот котибаси музокаралар самарали кетaётганини, бироқ ҳали ҳам бир нечта келишилмаган нуқталар мавжудлигини тан олди.
Трамп икки президентга босим ўтказмоқда
Ливиттга кўра, Дональд Трамп Россия президенти ва Украина раҳбарига тинчлик режасини қабул қилиш бўйича босимни кучайтирган. У аввалроқ келишувни имзолаш учун охирги сана сифатида 27 ноябрни тилга олган эди.
Шу билан бирга, Трампнинг Хитой раиси Си Жинпинг билан суҳбатида ҳам Украина масаласи кўтарилгани тасдиқланди — аммо асосий мавзулар АҚШ–Хитой муносабатлари бўлган.
Зеленский келаси ҳафта Оқ уйга ташриф буюриши мумкин
DW манбаси маълумотига кўра, агар Женевадаги музокаралар натижасида ўзаро келишувга эришилса, Зеленский келаси ҳафта Вашингтонга боради. Ҳозирча бу ташриф расмийлаштирилмаган.
Женевада “ҳадли ҳужжат” тайёрланди: томонлар бундан умидвор
24 ноябрга ўтар кечаси Женевада АҚШ ва Украина делегациялари иштирокида ўтган музокаралар “самарали” дея баҳоланди. Икки давлат бир вақтда “тинчликка эришиш бўйича янгиланган ҳужжат” тайёрланганини маълум қилди. Бу баёнот Оқ уй ва Украина президенти сайтида эълон қилинди.
АҚШ давлат котиби Марко Рубио ҳам янгиланган режа “юксак амалга ошиш салоҳиятига эга” деб айтди. Украина президенти идораси раҳбари Андрей Ермак ҳам бу фикрни қўллаб-қувватлади ва ҳужжат кейинги ишлар учун асос бўлишини билдирди.
Европа бандларни юмшатишни таклиф қилган — АҚШ ихтисор қилди
Dpa агентлигининг ёзишича, Европанинг Украина манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида таклиф этган ўзгартишлари АҚШ режасидаги бир қатор талабларни сезиларли даражада енгиллаштиришни назарда тутган. Кейинчалик Financial Times ва Washington Post манбалари АҚШ режасининг 28 банддан 19 бандга қисқартирилганини маълум қилди. У қайси моддалар олингани эса ошкор этилмаган.
WP томонидан таъкидланишича, режанинг асосий қисми АҚШнинг дастлабки варианти бўлиб қолмоқда. Европанинг таклифлари “фойдали”, лекин асосий йўналишлар Вашингтон томонидан белгиланган.
АҚШ режаси нималарни талаб қилган эди?
20 ноябрда тақдим этилган дастлабки ҳужжатга кўра:
– Украина Донбассдан қўшинларни тўлиқ олиб чиқиши;
– Армия сонини кескин қисқартириши;
– Узоқ масофали қуроллардан воз кечиши;
– НАТОга аъзо бўлиш ниятини ортга суриши лозим эди.
Хулоса: музокаралар давом этяпти, лекин таранглик камаймади
Трамп маъмурияти, Украина раҳбарияти ва Европа иттифоқчилари ўртасидаги фикрлар ҳали тўлиқ мос келгани йўқ. Лекин ҳар ҳолда Женевадаги қадамлар иронияли тарзда – можарога барҳам бериш учун энг жиддий ҳаракатлардан бири сифатида кўрилмоқда.
Келаси ҳафта Зеленскийнинг Оқ уйга ташрифи амалга ошиши ёки ошмаслиги эса музокаралардаги кейинги қадамларга бевосита боғлиқ. Мавзу янада кучли сиёсий жараёнлар марказида бўлиб қолмоқда.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
Меҳмон гуруҳидаги фойдаланувчилар ушбу мақолага изоҳ қолдира олмайди.
