Навалний мусулмонларга дўстми ёки душман?

Ижтимоий тармоқларда айрим ҳамюртларимизнинг қўшни давлатлар, хусусан Россия сиёсатида юз бераётган воқеаларга катта эътибор бераётганлари, қизғин баҳсларга киришиб кетаётганларини кўриб ҳайрон бўламан. Тўғри, юз йилдан ортиқ муддат мустамлакаси бўлганимиз, ҳозир ҳам миллионлаб ҳамюртларимизнинг ўша мамлакатда ишлаётгани қандайдир сабаб бўлиши мумкин.

Аммо, бошқа давлатнинг ички ишларига бунчалик диққатни қаратиш унчалик ҳам тўғри иш эмас. Ундан кўра, ўзимизнинг қалашиб ётган муаммоларимизга ечим излаганимиз яхшироқ эмасми?

Айрим тармоқ фойдаланувчилари ҳозирги президент Путинга хайрихоҳлигини билдирса, бошқалари Навалнийга тарафини олишади. Путиннинг собиқ империяни қўмсаши, қайси йўл билан бўлса ҳам собиқ мустамлакаларни “катта оға” қаноти остига тўплашга ҳаракат қилиши ҳеч кимга сир эмас.

Хўш, Навалний-чи? Агар у ҳокимият тепасига келса, мусулмонлар, айниқса, Россия мусулмонларининг аҳволи қандай бўлади? Қўшни давлатлар билан муносабатлар яхшиланадими? Шу сабабли Алексей Навалнийнинг ҳозиргача фаолияти давомида мусулмонлар ва Ислом динига бўлган муносабати ҳақида озгина хабардор бўлиб қўйиш фойдадан холи бўлмайди.

Навалний босиб олинган Қрим яримороли "Россиянинг бир қисми бўлиб қолиши ва энди ҳеч қачон Украинанинг таркибига айланмаслигини" таъкидлагани учун қримликларнинг кўз ўнгида душман сифатида қабул қилинади.

2011 йил сентябр ойида Алексей Навалний Россия миллатчи ташкилотларининг "Кавказни боқишни тўхтатиш" шиори остида ўтказилган умуммиллий кампаниясини қўллаб-қувватлаган эди.

Навалний Шимолий Кавказ республикаларини молиялаштиришнинг нотўғри сиёсати билан Кавказ ва Россиянинг жанубий минтақаларида терроризм муаммосини боғлайди. Навалний давлат муассасалари ва давлат идораларида мусулмон аёлларнинг рўмол ўрашини ноўрин деб айтган эди. У ҳижобни "аёлни камситиш", "ёввойилик" ва "ўрта аср ваҳшийлиги" деб атаган. Қодировнинг чечен армиясига муносабат билдирган Навалний бир неча бор Чеченистон раҳбари Рамзан Қодиров Москванинг молиявий кўмаги билан аслида ўзининг “шариат қўшини”ни яратганини айтган.

2000 йилларнинг охирларида миллатчиларнинг "Россия маршида" қатнашган Алексей Навалний Россияга оммавий миграция манбалари бўлган барча мамлакатлар билан виза режимини жорий этиш тарафдори. Улар орасида Марказий Осиё ва Жанубий Кавказ ҳам бор.

"Биз ишонамиз, Кавказда орзуси ҳижобга ўралиб олиб, 25 фарзанд кўришни эмас, балки нормал ва одам каби яшашни орзу қиладиган қизлар ҳам бор. Биз биламиз, у ерда ўқишни ва ишлашни хоҳлайдиган, ҳаётдаги идеали “Порш Кайен” ёки мана бундай бармоқ кўтариш бўлмаган ёшлар ҳам бор", деган эди Навалний минбарда шаҳодат тимсоли бўлган кўрсаткич бармоғини тепага кўтариб.

Жанубий Осетия ва Абхазиянинг мустақиллиги масаласига келсак. 2008 йил августда Алексей Навалний можарони ҳарбий йўл билан ҳал қилишни ёқлаган ва шу билан Москванинг Тбилисига нисбатан сиёсатини қўллаб-қувватлади. Бироқ, рус қўшинлари Грузияга кириб келганида, Навалний тўсатдан, жанговар ҳаракатларни тўхтатишга ва рус аскарларини олиб чиқиб кетишга чақирди.

2017 йилда Навалний фейсбукда Қурбон ҳайити муносабати билан ўқилган намоздан кейин Москвадаги жоме масжидидаги намозхонлар тасвирланган видеони жойлаштирган. Сиёсатчи видеони кинояли тарзда изоҳлаб шундай деган: "Муҳожирлар ҳужуми ва исломлаштиришга қарши тура олмайдиган Европанинг ўлими ҳақидаги Россия телевидение ток-шоусининг янги кадрлари тармоққа жойланди".

У видеодаги ҳодисалар Париж ва Лондонда бўлиб ўтгани ва улар ёввойилар зарбаси остида қолганини ёзган. Навалний миллатчилик ва ксенофобия, айниқса “Яблоко” партияси аъзоси бўлган, озарбайжон миллатига мансуб Саодат Қодировани ҳақорат қилиб, “унинг жойи бозорда экани”ни айтган ва бу ҳам етмагандай уят сўзлар билан ҳақорат қилган. Бу қилиғи учун Навалний “Яблоко” партиясидан қувғин қилинган.

Мусулмонларнинг Навалнийга яна бир эътирози – унинг "янги масжидлар кўпроқ ноқонуний миграция масаласидир" деб Москвада янги масжидлар қурилишига қарши чиққани эди.

Баъзи бир мусулмонлар томонидан Алексей Навалнийни қўллаб-қувватланиши, бу одамнинг миллатчилик ва исломофобик қарашларга содиқлигини ҳисобга олсак, катта алданишдир.

Мухолифатчи, шунингдек, ахлоқан бузуқ ЛГБТ ҳамжамияти вакилларининг ҳуқуқларини кенгайтиришни талаб қилмоқда. Шу муносабат билан доғистонлик блоггер диндошларини бу одамни қўлламасликка чақирган.

Савол туғилади: мусулмонлар уларнинг динига қарши фикрлар билдираётган "сиёсатчи" Навалнийдан нимани кутишлари мумкин?

“Замин” янгиликларини “Youtube”да кузатиб боринг