Безос Ой дастурида қатнашиш эвазига NASA’га 2 миллиард доллар таклиф қилди

^{Фото: Reuters}
Blue Origin компанияси асосчиси, миллиардер Жефф Безос NASA раҳбари Билл Нельсонга очиқ хат ёзиб, ўз компаниясининг Ой дастурида иштирок этиши эвазига лойиҳа харажатларини қоплашни таклиф қилди. Мактуб Blue Origin веб-сайтидаги блогда жойлаштирилган.

Безоснинг таклифига биноан Blue Origin жорий молия йилида ва кейинги икки йилда икки миллиард долларгача бўлган барча харажатларни қоплайди. «Ушбу таклиф тўловларни кечиктиришни эмас, балки улардан тўғридан-тўғри ва доимий равишда воз кечишни англатади. Ушбу таклиф ҳукуматга маблағ ажратиш бўйича ҳаракатларини мувофиқлаштириш учун вақт беради», — дейилади очиқ хатда.

Таклифга қўшимча равишда, Blue Origin ўз маблағлари ҳисобидан Ойга хавфсиз йўлни топишга мўлжалланган қурилмани (pathfinder mission) ишлаб чиқишга ва уни қуйи Ер орбитасига чиқаришга ҳисса қўшади.

Бундан ташқари, компания ўзгармас нарх билан шартнома тузишга тайёр, бу эса NASA’ни ҳамкорлик баҳосининг ошиши билан боғлиқ муаммолардан ҳимоя қилади.

Апрель ойи бошида NASA Илон Маскнинг SpaceX компанияси билан Ойга қўниш қурилмасини ишлаб чиқиш ва қуриш бўйича шартнома имзолаган эди. Бироқ Blue Origin ва тендернинг яна бир иштирокчиси Dynetics бу қарорга қарши чиқди. Натижада 1 май куни шикоят АҚШ Бош назорат идорасида кўриб чиқилгунга қадар SpaceX билан шартнома тўхтатилди. Низоларни 4 августгача ҳал қилиш кутилмоқда.

Безос Нельсонга йўллаган мактубида NASA иккита эмас, битта пудратчини танлаб, рақобатбардош бўлмаган муҳит яратганини таъкидлайди. Blue Origin раҳбарининг сўзларига кўра, рақобат пудратчининг NASA’га «қарама-қарши таъсир» қилишига йўл қўймайди.

Рақобат бўлмаган тақдирда, NASA’нинг Ойга оид амбицияларини кейинга қолдиришга тўғри келади, бу эса янада кўп харажат талаб қилади ва АҚШнинг миллий манфаатларига хизмат қилмайди, деб ёзади Безос.

Шунингдек, у SpaceX танловда қатнашган ягона компания эканини эслаб, унга ғолиб эълон қилинмасдан олдин ўз шартномасининг қийматини қайта кўриб чиқиш таклиф қилинганини айтди. Blue Origin’га бундай имконият таклиф қилинмаган. «Бу хато эди, бу ноодатий эди ва бой берилган имконият эди. Аммо уни тузатиш учун ҳали кеч эмас», — деб ёзган Безос.

Эслатиб ўтамиз, Жефф Безос 5 июль куни Amazon раҳбари лавозимидан кетди. Эндиликда у бошқа лойиҳаларга, хусусан, Blue Origin компаниясига кўпроқ эътибор қаратмоқчи. 20 июль куни Жефф Безос коинотда бўлиб қайтди. “Замин” янгиликларини “Facebook”да кузатиб боринг