Жаҳон банки: Ўзбекистонда иссиқхона газлари кўп чиқарилади. Бу мамлакат келажагига таҳдид

Ўзбекистон иссиқхона газлари чиқариш бўйича дунёда бешинчи ўринда туради. Бу «Дарё»га Жаҳон банкининг Uzbekistan: The Second Systematic Country Diagnostic ҳисоботидан маълум бўлди.

Охирги йигирма йил ичида пасайиш кузатилганига қарамай, Ўзбекистоннинг эмиссия интенсивлиги Марказий Осиёдаги бошқа давлатларга қараганда икки баравар кўп.

Мамлакатда иссиқхона газлари эмиссияси умумий эмиссиянинг 79 фоизини ташкил этувчи энергетика сектори.

Қишлоқ хўжалигининг эмиссияси бутун минтақадагига нисбатан анча юқори эмиссия улушини ташкил этади.

Энергетика тармоғида мамлакатда ишлаб чиқарилган табиий газ устунлик қилади, бу умумий энергия таъминотининг 82 фоизини ва ишлаб чиқарилган электр энергиясининг 87 фоизини таъминлайди.

Атмосфера ҳавосига чиқинди газлар миқдори бўйича Ўзбекистоннинг улуши дунёдаги энг юқори кўрсаткичлардан биридир.

Инфратузилманинг сифати ва бошқарувини яхшилаш, айниқса, газни сақлашда, қочқин чиқиндиларни камайтириш учун муҳим аҳамиятга эга бўлади.

Йўлдош газни ёқиш муаммоси ҳам кўриб чиқилади. Ўзбекистон газни ёқиш бўйича дунёнинг 35 етакчи давлати қаторига киради.

Жаҳон банки томонидан бошқариладиган Газ ёқишни камайтириш бўйича Глобал ҳамкорлик ташкилотининг сўнгги сунъий йўлдош ҳисобларига кўра, 2019 йилда 600 млн куб метрга яқин газ исроф қилинган.

Ўзбекистон оловда ёқиш интенсивлиги бўйича дунёда энг юқори ўринлардан бирини эгаллайди: ишлаб чиқарилган нефтнинг ҳар баррелига 40 м3 га яқин газ ёқилади, бу эса дунёдаги ўртача олов интенсивлигидан 10 баравар юқоридир.

Буни қандай тузатиш мумкин?
Қайта тикланадиган энергетика Ўзбекистонда ҳам ишончли энергия хизматлари, ҳам хусусий секторнинг энергетика секторида кўпроқ иштирок этиши учун манфаатли альтернатив ҳисобланади.

Қайта тикланадиган энергия манбаларининг ҳисобланган техник салоҳияти электр энергиясига бўлган талаб даражасидан сезиларли даражада ошади.

Унинг иқтисодий рақобатбардошлиги доимий равишда ўсиб бормоқда, аммо уларнинг имкониятларидан минимал даражада фойдаланилади.

Ўтган йилларда табиий газ захираларининг кўплиги ва улардан фойдаланиш қулайлиги туфайли ташлаб кетилган ушбу тармоқ яқинда устувор йўналишга айланди.

2017 йилдан бошлаб янги меъёрий-ҳуқуқий базани яратиш, энергия субсидияларини қисқартириш ва қайта тикланадиган энергияга хусусий сармояларни жалб қилиш бўйича ислоҳотлар жадаллаштирилди.

Ўзбекистонда қайта тикланадиган энергия соҳасига хусусий сектор катта қизиқиш билдирмоқда.

Қуёш энергетикасини ривожлантириш бўйича йирик лойиҳалар давлат-хусусий шериклик форматида амалга оширилмоқда. «Замин» янгиликларини «Вконтакти»да кузатиб боринг