09:57 / 20.06.2025

Ўзбекистонликлар нега дипломи бўйича ишламайди? Сабаблар аниқланди

HeadHunter Uzbekistan онлайн платформаси томонидан ўтказилган сўнгги тадқиқот мамлакатда таълим ва меҳнат бозори ўртасидаги жиддий тафовутни яна бир бор очиқлаштирди. Унга кўра, иш изловчиларнинг катта қисми ўз мутахассислиги бўйича ишламайди ва таълим соҳаси меҳнат бозори эҳтиёжларига мос келмаслигини таъкидлайди.

Диплом бор, лекин иш йўқ ёки бошқа соҳада

Сўров натижаларига кўра, иштирокчиларнинг фақат 33 фоизи, яъни учдан бири дипломи ёзилган йўналиш бўйича фаолият юритмоқда. Қолганлар эса ўз соҳасини тўлиқ ўзгартирган ёки дипломдаги билимлардан фақат қисман фойдаланмоқда. Бу эса таълим тизими ва меҳнат бозори ўртасидаги муносабатда ўзаро узилиш борлигини кўрсатади.

Янги мутахассисликни танлаш истаги юқори

Тадқиқотда иштирок этганларнинг 78 фоизи агар имконият бўлса, бошқа мутахассисликни танлаган бўлишини айтган. Бу жамиятда ўзгаришга бўлган эҳтиёж ва айни пайтда мавжуд мутахассисликлар бўйича ишга жойлашиш муаммоси борлигини билдириши мумкин.

Тажриба – асосий омил

Иш қидирувчиларнинг аксарияти (фақат 27 фоиз бундан мустасно) дипломни карьерадаги муваффақиятнинг асосий омилларидан бири деб ҳисобламайди. Улар кўпроқ амалий тажриба, мослашувчанлик ва замонавий кўникмаларга урғу бермоқда.

Онлайн таълим – қўллаб-қувватланаётган, аммо ҳали ишончсиз

Респондентларнинг 74 фоизи онлайн таълимни маъқуллаган бўлса-да, фақатгина учдан бири уни анъанавий университет таълимига тўлиқ муқобил деб ҳисобламоқда. Бу эса рақамли таълим моделларига бўлган ишонч ҳали етарлича шаклланмаганини кўрсатади.

Ишни алмаштиришга тайёрлар кўпаймоқда

HeadHunter'нинг аввалги тадқиқоти шуни кўрсатдики, иш берувчиларга нисбатан ишонч пасайган. 2025 йилда аҳолининг 41 фоизи иш жойини ўзгартиришни режалаштирган. Бунинг асосий сабаблари – иш ҳақининг пастлиги (75%), карьерада ўсиш имкониятларининг йўқлиги (43%) ва оғир меҳнат шароитлари (37%) экани айтилган.

Хулоса: Таълим тизими ислоҳотларга муҳтож

Тадқиқот натижалари Ўзбекистонда таълим билан меҳнат бозори ўртасида узвий боғлиқликни яратиш зарурлигини яна бир бор тасдиқлайди. Иш берувчилар учун фақат диплом эмас, балки замонавий кўникмалар, ташаббускорлик ва мослашув қобилияти муҳим омилга айланиб бормоқда. Бу эса таълим стратегияларини қайта кўриб чиқиш ва амалиётга яқинлаштириш зарурлигини англатади.