Компьютернинг саломатликка зарар етказаётганидан дарак берувчи 5 та аломат

^{Фото: Marie Claire}
Бош оғриғи асаб тизимининг энг кенг тарқалган касалликларидан бири бўлиб, дунё аҳолисининг 48,9 фоизини ташкил қилади. Бош оғриғининг 150 дан ортиқ турлари мавжуд. Улар иккита асосий тоифага бўлинади: асосий ва иккиламчи бош оғриғи. Пандемиядан кейин кўпчилик уйдан туриб ишламоқда ва бунинг учун электрон воситалардан фойдаланади. Натижада киберкасаллик деб аталадиган вестибуляр-кўз дисфункцияси (ички қулоқ ва кўзлар) билан бирламчи бош оғриғи кузатилмоқда, деб ёзади Marie Claire.

Кибернетик касаллик компьютер, телефон ва планшетлар экранлари ортида узоқ вақт ўтказадиган, шунингдек, виртуал ҳақиқат қурилмалари билан ўзаро алоқада бўлган одамларга таъсир қилади. Ушбу касалликнинг белгилари учта тоифага бўлинади: кўнгил айниши, кўз билан боғлиқ муаммолар ва умумий тартибсизлик. Киберкасаллик касаллиги денгиз касаллигига ўхшайди. Беморлар техникадан фойдаланганда кўнгил айниши, терлаш, бош айланиши, бош оғриғи ва кўзнинг зўриқишини ҳис қилади.

Шай Датта — тиббиёт фанлари доктори, Лонг-Айленддаги Нью-Йорк университети Лангоне касалхонасининг Когнитив неврология бўлими директори кибернетик касалликни ўрганмоқда. Тадқиқотчининг сўзларига кўра, организм жим ўтирганини билса-ю, лекин кўзлар виртуал оламда айланиб юрган экрандаги персонажларни кўрса ёки тасвирлар кўз олдида тез ўзгариб турса, ҳис-туйғулар чалкашиб кетади. Бу бош айланиши ва кўнгил айнишига олиб келиши мумкин.

Бундан ташқари, компьютерда жуда кўп вақт сарфлаётганингизни кўрсатадиган ва шифокорга дарҳол ташриф буюришни талаб қиладиган бошқа бир қатор аломатлар ҳам мавжуд.

Кўзларнинг ҳаддан ташқари зўриқиши

^{Фото: Marie Claire}
Киберкасаллик кўзнинг зўриқиши ва кўк нур туфайли бош оғриғини кучайтириши мумкин. Илгари енгил бош оғриғидан азият чеккан одамлар унинг интенсивлиги ошишини сезишлари мумкин. Биринчи қадам — фойдаланиш вақтини чеклаш ва ишдан тез-тез танаффус қилиш. Бу вақтда кўзлар учун машқлар ёки гаджетлардан фойдаланмасдан атиги 10-15 дақиқа дам олиш тавсия этилади.

Икки нусхада кўриш

^{Фото: Marie Claire}
Компьютерда соатлаб ўтирадиган одамлар икки нусхада кўриш ҳақида гапиради. Бундай ҳолатда, ҳаммаси яхшилигига ишонч ҳосил қилиш учун албатта, шифокор билан маслаҳатлашиш керак. Кўздаги чарчоқни камайтирадиган намлантирувчи кўз томчилари симптомларни бартараф этишга ёрдам беради. Шунингдек, чарчаган кўзлар учун совуқ компресслардан фойдаланиш мумкин. Шунингдек, ҳар ярим соатда танаффус қилиш ва кўк нурни қайтарадиган кўзойнак тақиш тавсия этилади.

Пулснинг тезлашиши

^{Фото: Marie Claire}
Баъзи тадқиқотлар шуни кўрсатдики, кибернетик касаллик юрак уриш тезлигининг ўзгаришига, терининг терморегуляцияси қон томирларининг тонусига ва реакция вақтининг ошишига олиб келади. Кибернетик касаллик тажрибаси давомида мияда қон оқимининг ўзгариши аниқланиши мумкин. Бу, аслида, компьютер ва бошқа гаджетлардан фойдаланиш натижасида келиб чиқадиган юрак уришига олиб келади.

Бош айланиши ёки кўнгил айниши

^{Фото: Marie Claire}
Бош айланиши ва айланма ҳисси (вертиго) вестибуляр номутаносиблик белгиларидир. Агар тез-тез танаффуслар ва дам олиш ёрдам бермаса, кўзлар ва ички қулоқларни мувозанатлаш учун вестибуляр қайта тайёрлаш ёки терапия зарурлигини аниқлаш учун шифокорга мурожаат қилиш керак. Аломатларни бартараф этиш учун дори керак бўлиши мумкин, бу мутахассис томонидан буюрилади.

Мелатонин етишмовчилиги

^{Фото: Marie Claire}
Инсон организмининг биологик жараёнлари уйқу циклини тартибга солишда мелатонин деб аталадиган гормондан фойдаланиши учун яратилган. Ёруғлик ва қоронғуликнинг 24 соатлик айланиши Ернинг ҳаракати натижасида юзага келади. Кўзлар кўк нурни кўриши туфайли мелатонин ишлаб чиқариш бостирилади, бу эса организмнинг уйғонишига ва тетик бўлишига олиб келади. Смартфон ва кўк рангли ёруғлик чиқарадиган виртуал реаллик ёритилган дисплейлар ихтироси организмда мелатонин ишлаб чиқаришни бостиради. Ёруғлик бўлмаса, мелатонин ишлаб чиқариш тикланади ва чарчоқни ҳис қилиш мумкин. “Замин” янгиликларини “Инстаграм”да кузатиб боринг