Tungi 9 soatdan ortiq uyqu ham foydali emasmi? Olimlar jiddiy xulosaga kelishdi

Tinch va uzoq uyqu — ko‘pchilik uchun sog‘lom hayotning belgisi kabi ko‘rinadi. Ammo San-Antoniodagi Texas universiteti Tibbiyot fanlari markazi olimlarining yaqindagi tadqiqoti bu qarashga shubha uyg‘otdi. Ularning xulosalariga ko‘ra, tunda 9 soat yoki undan ko‘p uxlash ayrim holatlarda kognitiv funksiyalarni susaytirishi mumkin.

Ushbu tadqiqotning natijalari “Alzheimer's & Dementia” jurnalida e’lon qilindi. Unda AQSHda XX asr o‘rtalaridan beri olib borilayotgan yirik Framingham Heart Study loyihasi doirasida yig‘ilgan ma’lumotlar tahlil qilindi. 1853 nafar ishtirokchining ma’lumotlari o‘rganildi — ular 27 yoshdan 85 yoshgacha bo‘lib, insult yoki demensiya tashxisini olmaganlar.

Uyqu uzaygan sari – xotira susayadi

Olimlar tanlangan guruhning uyqu davomiyligi, psixik holati va kognitiv ko‘rsatkichlarini chuqur tahlil qildilar. Ma’lum bo‘lishicha, uzoq davom etuvchi uyqu umumiy aqliy faoliyat, eslab qolish qobiliyati, vizual va fazoviy idrok hamda ijro funksiyalarining pasayishi bilan bog‘liq.

Qizig‘i shundaki, ushbu salbiy ta’sirlar antidepressant vositalar qabul qilish yoki qilmaslikdan qat’i nazar, depressiya alomatlari mavjud bo‘lganlarda yanada yaqqol namoyon bo‘lgan. Bu esa uyqu, ruhiy salomatlik va miya faoliyati o‘rtasida chuqur bog‘liqlik mavjudligini ko‘rsatadi.

Depressiya va uyqu muammolari — chambarchas bog‘liq

Tadqiqot mualliflarining qayd etishicha, depressiya ko‘p holatlarda uyqu bilan bog‘liq buzilishlar bilan birga kechadi. Bu holatni bashorat qilish mumkin: chunki depressiyadan aziyat chekayotganlarning taxminan 90 foizi uxlash yoki uyg‘onishda qiyinchiliklarga duch keladi.

Ishtirokchilar depressiya alomatlari va antidepressantlardan foydalanishiga qarab to‘rtta guruhga ajratilgan. Eng ko‘p kognitiv susayish uzoq uxlaydigan va depressiya belgilariga ega bo‘lganlarda kuzatilgan — bu holat ularda miya faoliyatiga jiddiy ta’sir o‘tkazgan.

Uyquni me’yorda ushlash muhim

Mutaxassislar eslatishmoqda: kattalar uchun kuniga 7–8 soat uyqu me’yor hisoblanadi. Bundan kam yoki ko‘p uxlash kognitiv salomatlikka ta’sir qiluvchi omillardan biri hisoblanadi. Ammo bu ko‘rsatkich shaxsiy holatlarga bog‘liq ravishda farq qilishi mumkin.

Zamin.uz tahririyati miya salomatligi, ruhiy barqarorlik va uyqu gigiyenasi haqidagi ilmiy yangiliklarni sizga tez va oson shaklda yetkazishda davom etadi. Siz bu xulosalarga qanday qaraysiz? Ehtimol, me’yordan ko‘p uxlash ham salomatlikka salbiy ta’sir qilar? “Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!