Hamma ishimiz kompyuterga bog‘langan davrda yashayapmiz. Ammo mutaxassislarning aytishicha, inson tanasi kompyuter oldida o‘tirgan sari o‘zini “sekin yemiruvchi rejim”ga o‘tadi. Eng qizig‘i, bu jarayonni odamning o‘zi sezmaydi ham.
1. Ko‘p tikilish – miyaga “qorong‘u signal” beradi
Soatlab monitorga qarash natijasida miya atrof-muhitni noto‘g‘ri qabul qila boshlaydi. “Miya zo‘riqish instituti” olimlarining g‘ayrioddiy tajribalariga ko‘ra, uzoq kompyuter ishlatgan odamlar 3–4 soatdan keyin qorong‘ilikda ranglarni ham adashtirgan.
2. Klaviatura – eng zaharli buyum?
Tadqiqotchilar klaviatura yuzasida 1 sm² maydonchada 12 mingdan ortiq bakteriya aniqlashgan. Ayrimlari hatto telefonda ham uchramaydi. Shuning uchun mutaxassislar uni “uy sharoitidagi eng zaharli buyum” deb atagan.
3. Kompyuter tovushlari miyaga yashirin “aks sado” qoldiradi
Kompyuter ventilyatori chiqaradigan past shovqin aslida quloq eshitmaydigan mikro tebranishlarga aylanadi. Olimlar buni “nevro-aks ta’sir” deb atashadi. Eng qizig‘i, uzun ish kunidan keyin odam xonada mutlaqo sukunat bo‘lsa ham, xuddi kompyuter hanuz yonib turgandek “g‘uvillashni” eshitayotgandek bo‘lib qoladi. Bu miya shovqinning so‘nggi izlarini o‘zi yaratib turayotganidan darak.
4. Ekran terini qaritadi
Ko‘pchilik faqat quyoshdan qo‘rqadi, ammo monitor ham ultrabinafsha to‘lqinlarga yaqin mikronurlanish chiqarar ekan. Shuning hisobiga ekran qarshisida ko‘p o‘tirganlarda teri erta qarishi kuzatiladi. Parij dermatologlari hatto buni “kompyuter qarishi sindromi” deb atashgan.
5. Oyoqlar “uxlab qolishi” – ichki signallar
Uzoq harakatsizlik tufayli oyoqlarning uvishishi – tananing:
“Harakat qilmasang, men ishlashdan to‘xtayman!” degan yashirin ogohlantirish signali ekan.
Kompyuter texnologiyalarni osonlashtirayotgan bo‘lsa-da, organizmga o‘ziga xos, hatto kutilmagan tarzda ta’sir qilayotganini inkor etib bo‘lmaydi. Shuning uchun ish orasida tanaffus qilish, ko‘zga dam berish va imkon qadar jismoniy faollikni oshirish – eng yaxshi yechim.
“Zamin”ni Telegramʻda oʻqing!
Mehmon guruhidagi foydalanuvchilar ushbu nashrga izoh qoldira olmaydi.
