Ўзбекистоннинг мундиал сари тарихи: терма жамоа босиб ўтган йўл ва Чехнинг очиқ сўзлари

Ўз тарихида илк бор, ўзбек футболи бутун Марказий Осиё мамлакатлари учун янги чорраҳа очди – миллий терма жамоа Жаҳон чемпионати йўлланмасини қўлга киритди. Мухлислар орасида бу ютуқ нафақат ғурур, балки янги ишонч ва келажакка бағишланган умид бўлиб, мамлакатда футбол кайфиятини кескин ўзгартирди. Янада қизиқарлиси, бу тарихий муваффақият йўлидан борган, ҳар бир босқичда ўзига хос тўсиқ ва синовларни енгиб, катта орзуларга ишонган жамоа ва мураббийлар штаби тинимсиз меҳнати билан амалга ошди, деб ёзади transfermarkt.

57 ёшли тажрибали ёрдамчи мураббий Алеш Чех бу йўлнинг барча муаммо ва қийинчиликларини, камтарлик ва сабр билан енгган футболчилар ва мураббийлар штаби ҳақида гапирар экан, шундай деди: “Тўғрисини айтганда, ҳозир ҳам тилим айланмай қолади. Ўзбекистон жаҳон чемпионатига чиққанидан кейин енгиллик, фахр-ифтихор ва мутлақ хурсандчиликни ҳис қиляпман”.

Илк қадамлар: Европа йўлидан – Ўзбекистонга

Алеш Чех ўз тажрибасини сўзлаб, бошида австриялик дўстларининг маслаҳатларини олганини, ўз ватанидан яхши иш топиш осонроқ бўлганини, аммо Ўзбекистон лойиҳаси ўзи учун ҳақиқий синов ва янги тарих яратиш имконияти эканини таъкидлайди. “Аввалига айримлар бунга ишонмади. Лекин биз шу ғояни амалга ошира олганимиздан сўнг, бугун ўзимни янада бахтиёр ҳис қиламан”, дейди у.

Тартиб, интизом ва янги руҳ

Мураббийнинг таъкидлашича, бошида терма жамоа ўйинчилари тартибга риоя қилишда қийинчиликларга дуч келган. Одатда машғулотдан кейин уйига кетиб, эртага келишарди. Чехнинг ташаббуси билан тартиб кучайтирилди: телефондан фойдаланиш чекланди, кийим алмаштириш хонасида мулоқот ва бирдамлик кучайтирилди. “Бу ҳали ҳаммасининг бошланиши эди. Бир-бирини кўпроқ тушуниш ва майдонда бир руҳда ҳаракат қилиш керак эди”, – дейди мураббий.

Жамоада, айниқса, ҳужумчилар ҳимояга ёрдам беришдан бош тортгани, ҳимоячилар эса ҳужумга қўшилишдан қочгани ҳақида Чех очиқ айтди. Тўғри, бу менталитетдаги ўзгариш осон кечмади. Аммо ўзаро ишонч ва самимий суҳбатлар туфайли барча бир мақсад атрофида бирлашди.

Тактик ўзгаришлар ва “очиқ тунлар”

Бошида жамоа тўрт ҳимоячи билан ўйнарди. Вақт ўтиши билан уч ҳимоячи схемасига ўтиб, кўплаб видеотаҳлиллар, режалар, тунда ҳам ишлаган пайтлар натижасини берди. Чех ва мураббийлар штаби ўйинчиларнинг индивидуал қобилияти ва жамоавий уйғунликни уйғунлаштиришни бош мақсад қилиб қўйишди.

“Жамоада ўзгача руҳ пайдо бўлди, буни ҳар бир ўйинда ҳис қилдик”, дейди у. Мисол учун, Қирғизистонга қарши баҳсда икки марта ҳисобда ортда бориб, энг катта ирода ва характер кўрсатиб, 3:2 ҳисобида ғалаба қозониш айнан шу руҳнинг меваси эди. Йигитлар доимо мўъжиза ярата олишимизга ишонди ва орзуни ҳақиқатга айлантириш учун курашишни тўхтатмади.

Ўзбекистонда футбол муҳити ва янги юлдузлар

Чех айтганидек, илгари дзюдо ва бокс асосий спорт тури бўлган бўлса, бугун стадионлар футбол ишқибозлари билан тўлади, терма жамоанинг ҳар бир ўйини 30 мингдан ортиқ мухлислар ва телевидение орқали миллионлар томонидан кузатилади. Бу, ўз навбатида, футболчиларга янада катта мотивация ва иштиёқ бағишлади.

Элдор Шомуродов ва Абдуқодир Ҳусанов ҳақида гапирар экан, Чех уларнинг камтарлиги, оддийлиги ва масъулиятлилиги – ёшларга намуна эканини алоҳида эътироф этди. Болалар энди Месси ёки Роналдунинг эмас, балки маҳаллий юлдузлар футболкасини кия бошлади, уларга қараб футболни танламоқда. “Бу ўзбек футболининг янги босқичи”, — дейди мураббий.

Таркибий иш ва келажак режалари

Алеш Чех жамоани ташкил этиш, руҳий жиҳатдан тайёрлаш, интизом ва ишончни ошириш учун қаттиқ меҳнат қилганини айтди. Таркибий ўзгаришлар, ҳар бир ўйинчи билан индивидуал ишлаш, жамоавий муҳит яратиш – буларнинг барчаси натижада жаҳон чемпионати йўлланмаси билан тўлаб берилди.

Мураббийлар штаби АҚШга аниқ мақсад билан боришини айтди: “Биз гуруҳдан чиқишни ва исталган рақиб – Германия, Бразилия ёки Аргентинага қарши ўз ўйинимизни кўрсатишни истаймиз. Биз Ўзбекистон номини дунёга муносиб намоён қилиш ниятидамиз.”

Ҳаяжон, тарих ва келажак орзуси

2026 йилда АҚШ, Мексика ва Канада мезбонлигида ўтадиган Жаҳон чемпионатида 48 та терма жамоа иштирок этади. Уч мезбондан ташқари, йўлланма олган 10 давлат орасида Ўзбекистон миллий терма жамоаси ҳам бор. Бу нафақат футбол, балки мамлакат бренди ва ёшлар учун янги мотивация манбаи.

Хулоса қилиб айтганда, бу тарихий муваффақият нафақат терма жамоа, балки миллионлаб футбол ишқибозлари, замонавий Ўзбекистон учун тўлиқ янги саҳифа очди. Футболчилар ва мураббийлар меҳнати, мухлисларнинг ишончи, стадионларни тўлдирган муҳаббат ва терма жамоа учун оққан кўз ёшлари — буларнинг барчаси бугун мамлакат ғурурига айланди.

Йигитларимиз Жаҳон чемпионатида муносиб қатнашиб, ёшлар учун янги ишонч, замонавий орзу ва янги тарих ёзиш имкониятига эга бўлди. Энди эса, кўзларимиз — мундиалда, навбатдаги синовда ва буюк ғалабаларда! «Замин»ни Telegram’да ўқинг!