Ҳар бир инсоннинг кундалик ҳаёти, энергияси ва кайфияти бевосита овқатланиш тартибига боғлиқ. Витаминлар, минераллар, макро ва микроэлементлар организмда юзлаб ҳаётий жараёнларни бошқаради. Улар етарли бўлмаса, инсонда кучсизлик, чарчоқ, ташқи кўринишда ўзгариш ва ҳатто руҳий тушкунлик кузатилиши мумкин. Бу ҳолат, асосан, рационда мевалар, сабзавотлар, кўкатлар ва бутун донли маҳсулотлар етарли бўлмаганида рўй беради.
Витамин танқислигининг дастлабки белгиларини қандай англаш мумкин?
Соғлиқ билан боғлиқ муаммолар кўпинча аввал ташқи кўринишда намоён бўлади. Соч тўкилиши ва мўртлашуви — организмда темир, рух, В гуруҳи ёки биотин (B7) витамини етишмаслигидан дарак бериши мумкин. Теридаги қуруқлик ва ёрилиш, кўришда муаммо — кўп ҳолларда А витамини танқислигининг белгиси. Тирноқлар юпқа, мўрт ва синувчан бўлиб қолса — кальций, В гуруҳи ва С витамини етишмовчилигидан далолат.
Яна бир муҳим белги — доимий чарчоқ, уйқучанлик, ҳатто тушкунликка тушиш. Бу ҳолатлар Д витамини, магний, темир, рух ёки B гуруҳи моддалари танқислиги сабабли пайдо бўлиши мумкин. Агар милклар қонайдиган бўлса, бу кўпинча C витамини етишмаслиги билан боғлиқ бўлади.
Мутахассис маслахати: таҳлил ва тўғри парҳез шарт
Танқисликни тахмин қилиш эмас, аниқлаш муҳим: қон таҳлили ёрдамида организмингиздаги аниқ витамин ва минерал даражасини билиб олинг. Айрим ҳолларда витамин ёки минерал модда ортиқча бўлиб, айни симптомлар ҳам юзага келиши мумкин. Бундан ташқари, озиқ-овқатдан фойдаланиш даражасини баҳолаш учун овқат ҳазм қилиш тизимига ҳам эътибор қаратиш керак.
Рационни қандай тўғри ташкил қилиш мумкин?
- Хилма-хил ва табиий овқатланиш: Кундалик менюнгизда албатта мевалар, сабзавотлар, кўкатлар, ёнғоқлар, дуккаклилар ва бутун донли маҳсулотлар бўлиши зарур. Бу нафақат жисмоний, балки руҳий саломатликка ҳам ижобий таъсир кўрсатади.
- Кўкат ва сабзавотни ҳаддан ортиқ пиширманг: Фойдали моддаларнинг катта қисми пишириш жараёнида йўқолади. Янги кўкат ва сабзавотни кўпроқ хом ҳолда ёки энг кам вақтда буғда тайёрлаш тавсия этилади.
- Ўзингизга мос маҳсулотни топинг: Агар сутли маҳсулот истеъмол қилмасангиз, кальций манбаи сифатида соя, укроп, петрушка, шпрот балиқлари ёки дуккаклилардан фойдаланинг.
- Оқсил танқислигини олдини олинг: Агар парҳезингизда гўшт кам бўлса, уни бошқа оқсил манбалари — курка, дуккаклилар, қўзиқорин, ёнғоқ ёки уруғлар билан алмаштиринг.
- Кундалик кўкатлар миқдорини оширинг: Асосий таомингизнинг камида учдан бир қисми яшил кўкатлардан ташкил топиши фойдали.
Хулоса
Организм учун зарур витамин ва минераллар танқислигининг олдини олишнинг энг самарали йўли — тўғри ва хилма-хил овқатланиш. Соғлиқ ва ташқи кўринишдаги ҳар қандай ўзгаришга эътибор қаратиш, шифокор маслаҳатини унутмаслик ва парҳезда табиий маҳсулотларни афзал кўриш зарур.
Zamin.uz таҳририятидан:
Ўз организмига эътиборли бўлиш ҳар бир инсоннинг бурчи. Соғлом турмуш тарзи, тўғри парҳез ва мунтазам таҳлиллар — узоқ ва мазмунли ҳаёт гаровидир. «Замин»ни Telegram’да ўқинг!
Ctrl
Enter
Хато топдИнгизми
Иборани ажратиб Ctrl+Enter тугмасини босинг Мавзуга оид янгиликлар
