Юз терисининг ортиқча ёғланиши кўпчиликка таниш муаммолардан бири ҳисобланади. Бу ҳолат нафақат ташқи кўринишни бузади, балки турли косметик муаммолар, жумладан ҳуснбузар ва қизил доғларнинг пайдо бўлишига ҳам замин яратади. Мутахассислар фикрича, юздаги ёғ тўпланиши табиий жараён саналса-да, баъзи ҳолларда бу нормадан ошиб кетади ва инсоннинг психологик ҳолатига ҳам салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Тери ва ёғ безлари фаолияти
Инсон танасида миллионлаб майда ёғ безлари мавжуд бўлиб, улар терини ташқи таъсирлардан муҳофаза қилиш ва намликни сақлашда муҳим аҳамиятга эга. Бу безлар ишлаб чиқарадиган “себум” ёғи терини чўзилувчан ва барқарор сақлайди, зарарли бактериялардан ҳимоя қилади. Бироқ баъзан ёғ безлари ҳаддан ташқари ишлайди ва натижада юз доимий равишда ёғли кўриниш олади.
Гормонлар таъсири
Ёғ безлари фаолиятида гормонлар муҳим роль ўйнайди. Айниқса, андрогенлар — тестостерон ва унинг ҳосилалари — себум ишлаб чиқаришни кучайтиради. Шу сабабли ўсмирлик даврида кўпчиликда юз тез ёғланиши ва ҳуснбузарлар пайдо бўлиши кузатилади.
Аёлларда эса ҳайз цикли, ҳомиладорлик ёки менопауза даврида гормонал ўзгаришлар юз терисининг ҳолатига таъсир қилади. Эркакларда эса юқори гормон даражалари туфайли ёғли тери кўпроқ вақт сақланиб қолади.
Овқатланиш ва турмуш тарзи
Тўғри парҳез сақланмаса, юз терисида ёғ тўпланиши янада кучаяди. Айниқса, ширинликлар, ёғли таомлар, газли ичимликлар ва тез ҳазм бўладиган углеводлар қондаги инсулин миқдорини оширади. Инсулин ортиши эса гормонлар фаолиятига таъсир қилиб, ёғ безларини янада фаолроқ ишлашга мажбур қилади.
Шу билан бирга, стресс, ухлаш тартибининг бузилиши ва ортиқча чарчоқ ҳам юзнинг ёғланишига сабаб бўлиши мумкин. Мутахассислар кун тартибини тўғри йўлга қўйиш, спорт билан шуғулланиш ва тўғри овқатланиш орқали бу муаммони бирмунча енгиллаштириш мумкинлигини таъкидлайди.
«Замин»ни Telegram’да ўқинг!
