Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази маълумотларига кўра, 2025 йил сентябр ойида мамлакатда енгил автомобиллар савдоси 84,6 минг донани ташкил этди. Бу кўрсаткич август ойига нисбатан 6,4 фоизга камайган бўлса-да, электромобиллар бозорида аксинча тарихий ўсиш қайд этилди — айни ойда бу сегментдаги савдолар 21,6 фоизга ошди ва илгари кузатилмаган рекорд натижага эришилди.
Савдо ҳажмларида ҳудудий фарқ
Ҳудудлар кесимида таҳлил қилинганда, энг катта пасайиш Сурхондарё ва Навоий вилоятларида, шунингдек, пойтахт — Тошкент шаҳрида қайд этилди. Бу ерларда автомобиль бозорида фаолиятнинг секинлашиши мавсумий омиллар ва аҳолининг янги моделлар чиқишига бўлган кутилмаларидан келиб чиққан бўлиши таъкидланмоқда.
Шу билан бирга, Сирдарё ва Тошкент вилоятида тескари манзара кузатилди — бу ҳудудларда савдо ҳажмлари ўсган. Мутахассислар бу ҳолатни таклиф ва талаб мувозанатининг қисқа муддатли ўзгариши, айрим моделларнинг маҳаллий ишлаб чиқаришда қайта ишга тушиши ҳамда кредит дастурларининг кенгайиши билан изоҳлайди.
Янги автомобиллар бозорида пасайиш
Сентябр ойида янги енгил автомобиллар савдоси 31,9 минг донани ташкил этди, бу эса августга нисбатан 15,2 фоизга кам. Шунингдек, маҳаллий ишлаб чиқарилган янги машиналар сотуви 27,4 минг дона бўлиб, –16,1 фоизга пасайди. Импорт автомобиллари эса 4,5 минг дона савдо ҳажми билан –8,9 фоизлик қисқаришни кўрсатди.
Бу кўрсаткичлар, экспертлар фикрича, аҳоли даромадларининг мавсумий камайиши, лизинг ва кредит сиёсатидаги эҳтиёткорлик, шунингдек, янги моделлар нархининг юқорилиги билан боғлиқ.
Ишлатилган авто бозори барқарор
Эски (ишлатилган) енгил автомобиллар сегментида эса мутлақ барқарорлик сақланиб турибди. Сентябр ойида 52,6 минг дона авто сотилди — бу августга нисбатан деярли ўзгармаган кўрсаткич (–0,1 фоиз). Бу, таҳлилчилар таъкидлаганидек, ички бозорда автомобилларга бўлган узлуксиз талаб ва аҳолининг молиявий имкониятларига мос нарх сегментининг сақланиб қолиши билан боғлиқ.
Электромобилларда рекорд натижа
Энг қизиқарли натижа эса электромобиллар сегментида қайд этилди. Сентябр ойида мамлакатда 7,8 минг дона электромобил сотилди — бу ойлик асосда 21,6 фоиз ўсишни англатади ва бугунги кунгача энг юқори кўрсаткич ҳисобланади.
Йилнинг учинчи чораги якуни бўйича эса электромобиллар савдоси 20,7 минг донага етди — бу ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 2,2 баробар кўп. Бу ўсиш Тошкент шаҳри, Тошкент вилояти ва Самарқанд ҳудудларида айниқса яққол кўзга ташланмоқда.
Экологик тренд ва бозорнинг келажаги
Мутахассислар таъкидлашича, электромобилларга қизиқиш нафақат ёқилғи нархлари билан, балки аҳолининг экологик онги ошиши, давлатнинг «яшил транспорт» сиёсати ва қатор имтиёзлар билан боғлиқ.
Сотувлар динамикаси шуни кўрсатмоқдаки, яқин йилларда электромобиллар ички бозордаги улушини кескин ошириши мумкин. Энергия тежамкорлик, инфратузилма ривожи ва қувватлантириш станцияларининг кўпайиши эса бу жараённи тезлаштириши кутилмоқда.
Хулоса: сентябр ойи Ўзбекистон автомобил бозори учун айни пайтда икки йўналишдаги силжишни намоён қилди: анъанавий бензин двигателли автомобиллар сегментида пасайиш кузатилган бўлса, электромобиллар бозорида тарихий ўсиш қайд этилди. Бу тенденция транспорт соҳасидаги янгиланиш жараёни тезлашиб, экологик йўналишнинг устувор аҳамият касб этаётганини англатади.
“Zamin”ни Telegram'да ўқинг!
